ABD'yi faka bastıran Ana Montes serbest! Kimsenin ruhu bile duymadı
08.01.2023 - 15:08 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Her şeyi aklına kaydedip evine gittiğinde bilgisayarına aktardı, Washington'daki restoranlarda sızdırdığı 'çok gizli' bilgiler ABD tarihinin en ağır istihbarat hasarı olarak kayıtlara geçti. Sanılanın aksine kişisel bir çıkar peşinde koşmayan Ana Montes'in sırlarla dolu hikayesi, 1984 yılında bir üniversitede başladı.
Kısa adı DIA olan Savunma İstihbarat Ajansı'nda veri analizi yaparken kariyer basamaklarını hızla tırmandı. Yetkinliğiyle tanınan bir isimdi. Casuslukta da ustaca hareket ettiği yıllar sonra anlaşılacaktı. Herhangi bir gizli belgeyi gerek alışıldık yollarla gerekse de elektronik ortamda iş dışına çıkarmak istemiyor, bunun yerine önemli bilgileri aklında tutarak evine döndüğünde bilgisayarına tekrar yazıyor ve bunları şifreli disklerde depoluyordu.
Sonra da radyo dalgaları yoluyla kendisine gönderilen kodlu sinyaller üzerinden teslim tarihinin belirlenmesini bekliyor ve diskleri Washington metro duraklarına yakın lokantalarda buluştuğu Kübalı ajanlara teslim ediyordu.
Ana Belen Montes, kimseye yakalanmadan 15 yıl boyunca gizliliğini korudu. Bu sırada CIA Direktörü George Tenet'ten ödül bile aldı.
Siyasi görüşleri ve Orta Amerika ülkelerinin meselelerine duyduğu ilgiden dolayı ondan şüphe edip hassas bilgileri edinmesinden endişe duyuldu ancak bu önemli bilgileri yabancı istihbarat organları ile paylaştığını düşünmek için güçlü bir sebep yoktu.
Bu yüzden diğer ajanlar tarafından izlenmedi. Ta ki güvenlik teşkiltındaki iş arkadaşlarından biri, içgüdüsel olarak Montes’in Küba istihbaratının etkisi altında çalışabileceğini dile getirene kadar...
2001 yılında yakalanan Ana Montes, ABD'nin ele geçirdiği Soğuk Savaş ajanları arasında en bilinenlerden biri.
On yıllar boyunca Washington'ın bir numaralı gündem maddesi olan Küba adına yapılan neredeyse tüm operasyonları, Havana yönetimine bildirdiği ortaya çıktı. ABD'li yetkililerden biri, Montes'i en fazla hasar veren casuslar arasında saydı.
Dahası, George W. Bush döneminde karşı istihbaratı yöneten Michelle Van Cleave, Ana Montes'in yakalanmasından 11 yıl sonra Kongre'ye şu cümleleri söyleyecekti:
"Montes Küba'da gerçekleştirdiğimiz operasyonları ve Küba hakkında bildiğimiz her şeyi -hemen hemen her şeyi- açığa çıkarmıştı. Kübalılar onlar hakkında bildiğimiz her şeyin çok iyi farkındaydı ve bunu kendi avantajları için kullanabiliyordu. Ek olarak, DIA'daki meslektaşlarıyla yaptığı konuşmalarda Küba'ya dair tahminleri etkiledi ve elde ettiği bilgileri diğer güçlere sunma imkanını da buldu."
Tüm ABD'yi riske atmakla suçlanan Ana Montes, 25 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Suçlamalar arasında, dört Amerikan ajanının kimliklerini ve çok sayıda gizli belgeyi karşı tarafa ulaştırma yer alıyordu.
DİĞER AJANLARDAN AYRILDIĞI NOKTA: İDEOLOJİ
BBC muhabiri Matt Murphy, Ana Montes'in Soğuk Savaş yılllarında yakalanan diğer casusların aksine kişisel çıkar değil ideolojik nedenlerle ABD'nin sırlarını Küba'ya verdiğini belirtiyor. 1980'lerde işbaşında olan Ronald Reagan yönetiminin Latin Amerika'daki faaliyetlerine karşı içinde büyük bir öfke vardı ve bu nedenle Küba istihbaratı için çalışmayı kabul etti.
TARAF DEĞİŞTİRTEN İÇ SAVAŞ
Özellikle Washington'ın Nikaragua'daki Kontralar adlı milis grubuna destek vermesi, Montes'in taraf değiştirmesine neden oldu.
1979 yılında Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi FSLN, ABD'nin Orta Amerika'daki müttefiklerinden Anastasio Somosa'nın diktatörlüğünü devirerek başkent Managua'ya girdi. Latin Amerika'daki planları alt üst olan Washington, sağcı milis grubu Kontralar'ı devreye soktu ve Nikaragua'yı kan gölüne çeviren iç savaş başladı. ABD'nin finanse edip desteklediği iç savaşta 50 bin insan hayatını kaybetti, 4,5 milyon nüfuslu yoksul Orta Amerika ülkesinin tüm kaynakları tükendi.
ABD istihbaratına göre, Nikaragua'da yaşananlara öfke duyan Montes'e ilk kez 1984 yılında Johns Hopkins Üniversitesi'nde bir öğrenci arkadaşı yaklaştı. Öğrenci arkadaşı daha sonra genç Ana Montes'i bir Küba ajanıyla tanıştırdı. New York'taki bir akşam yemeğinde ise Nikaragua'ya yardım için Kübalılarla birlikte çalışmayı hiç tereddüt etmeden kabul etti.
EMİRLER KISA DALGA RADYO FREKANSINDAN
Bir sonraki yıl eğitim için Küba'nın başkenti Havana'ya gitti, peşinden adadaki komünist hükümeti izleyeceği DIA'ye katıldı. DIA'de kısa sürede kıdemli analist pozisyonuna tırmandı.
Birkaç haftada bir Kübalı ajanlarla Washington'daki restoranlarda buluştu, gizli randevular aralıksız gerçekleşirken kimsenin ruhu bile duymadı. Söz konusu gizli randevularda son derece hassas bilgileri bir çağrı cihazı aracılığıyla Kübalılara servis etti. Havana yönetiminin emirleri ise kısa dalga radyo yayınları üstünden Montes'e ulaştırıldı.
43 yaşında tutuklandıktan tam 22 yıl sonra serbet bırakılan Ana Montes, şimdi ABD istihbaratı tarafından sıkı şekilde izlenecek. Beş yıl sürecek gözetim boyunca internette girdiği her sitenin kaydı tutulacak, izinsiz olarak yabancı ajanlarla iletişim kuramayacak.
CNN International, 2018'de yayımladığı bir haberde Ana Montes için 'Daha önce hiç duymadığınız ABD'nin en tehlikeli ajanı' başlığını kullandı.
Peki, Ana Montes'in tekrar Kübalılarla bağlantı kurma ihtimali var mı? Montes'i tutuklayan ekipte yer alan FBI ajanı Pete Lapp, CBS News'e böyle bir adıma pek ihtimal vermediğini söyledi. Pete Lapp, "Hayatının o bölümü sona erdi. Onlar için yapabileceklerini yaptı. Özgürlüğünü riske edeceğini düşünemiyorum" diyor.
