ABD'den skandal Kıbrıs kararı! 'Hedef çok açık'
18.09.2022 - 07:00 | Son Güncellenme:
ABD, Güney Kıbrıs’a yönelik silah ambargosunu 2023 mali yılı için kaldırdığını açıklarken, Ankara “şiddetle” kınadı ve “ABD kararı gözden geçirmeli” dedi.
ANKARA Milliyet - ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne (GKRY) yönelik silah ambargosunu 2023 mali yılı için kaldırdığını açıklaması, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) sert tepkilerine neden oldu. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, söz konusu karar “şiddetle” kınanırken, “Ada’daki iki tarafın eşitliği ilkesiyle çelişen ve Rum tarafını daha uzlaşmaz kılacak bu karar, Kıbrıs meselesinin çözülmesi yönündeki çabaları olumsuz etkileyecek; Ada’da bir silahlanma yarışına yol açacak ve Doğu Akdeniz’de barış ve istikrara zarar verecektir” denildi. Dışişleri açıklamasında, Türkiye’nin KKTC makamlarının karara ilişkin tepkisini tümüyle desteklediği vurgulanırken, ABD’ye kararı gözden geçirme ve Ada’daki iki tarafa karşı dengeli politika izleme çağrısı yapıldı. Açıklama, şöyle devam etti:
“ABD’yi bu kararı gözden geçirmeye ve Ada’daki iki tarafa karşı dengeli bir politika izlemeye davet ediyoruz. ABD dahil uluslararası toplum, Kıbrıs Türk halkının 1959-1960 antlaşmalarıyla da teyit edilen egemen eşitliği ve eşit uluslararası statüsünü tescil etmeli ve buna göre hareket etmelidir. Her halükarda Türkiye, garantör ülke sıfatıyla, Kıbrıs Türkünün varlığını, güvenliğini ve huzurunu sağlamak amacıyla, tarihi ve hukuki sorumlulukları çerçevesinde, gerekli adımları atmaya devam edecektir.”
‘HEDEF ÇOK AÇIK!’
KKTC Dışişleri Bakanlığı da, yaptığı açıklamayla karara tepki gösterilerek, “ABD yönetiminin Rum tarafına satacağı silahların ve askeri teçhizatın hedefinin kim olduğu açıktır” denildi. Açıklamada, “ABD yönetiminin ada ve bölgedeki gerginliği artırma pahasına aldığı bu karar kabul edilemez” ifadeleri yer aldı.
Rum tarafına her tür silah satışını serbest bırakma kararının, GKRY’nin son dönemdeki silahlanma ve askeri faaliyetlerinin Washington tarafından desteklenmesi anlamına geldiğinin göstergesi olduğu kaydedilen açıklamada, “Rum tarafının Fransa ile saldırı helikopterleri satış anlaşması imzaladığı füze sistemi, radar sistemleri ve askeri malzeme temin etmeye yönelik çabalarını artırdığı bu dönemde, ABD’nin Rum tarafına silah satışını serbest bıraktığını açıklaması endişe vericidir” denildi.
Rum Kesimi’ni silahlandırmaya karar verirken, Ada’da taraflar arasında bir anlaşmaya varılmasını desteklediğini söyleyen Washington’ın samimiyetine inanmanın güç olduğu belirtilirken, “Bu nedenle, bölgedeki ve adadaki meşru hak ve çıkarlarımızı korumak için Garanti Anlaşması ile temin edilen anavatan Türkiye’nin etkin ve fiili garantisinin devamının hiçbir koşulda tartışılması bile söz konusu olamaz ve bu şartlarda her zamankinden daha hayati olduğu ortadadır” ifadeleri kullanıldı.
‘BÜYÜK GERGİNLİK YARATACAK’
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar da, konuya ilişkin açıklamasında, KKTC ile Türkiye’nin, Kıbrıs barışına yönelik olumlu tutumunun sürdüğünü kaydederek, ABD’nin kararının Kıbrıs’ın çözümüne katkı sağlamayacağı gibi, uzlaşmaz tutumunu sürdüren Rum Kesimi’ni daha da cesaretlendireceğini, Ada’da ve bölgede çok büyük gerginliklere yol açacağını belirtti.
Yunanistan’ın Türkiye’ye yönelik saldırgan tutumunu yoğunlaştırdığı bu günlerde alınan bu kararın dikkat çekici olduğunun altını çizen Tatar, “Bu kararla Kıbrıs’ta ve bölgede tehlikeli bir tırmanış ve Türkiye ile Yunanistan arasında yeni bir gerginlik alanı oluşturabileceğinin yanı sıra iki NATO üyesini karşı karşıya getirme riski de doğurabilecektir.” ifadelerini kullandı.
NE KARAR ALINDI?
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, ABD’nin Güney Kıbrıs’a uyguladığı silah ambargosunu bir yıllığına kaldırdıklarını açıkladı. Açıklamada, “Dışişleri Bakanı Antony J. Blinken, 2023 mali yılında yeniden ihracat ve savunma malzemelerinin transferlerinin onaylanmasına izin vermek için GKRY’nin ilgili mevzuat kapsamında gerekli koşulları yerine getirdiğini tespit etmiş ve Kongre’ye tebliğ etmiştir. Şartlara uygunluk yıllık olarak değerlendiriliyor. Bu tespit ve belgelendirmenin bir sonucu olarak Bakan (Blinken), 2023 mali yılı için Kıbrıs Cumhuriyeti’ne savunma ticareti kısıtlamalarını kaldırdı” ifadelerini kullandı. Price, “Uluslararası Silah Ticareti Düzenlemeleri, 1 Ekim 2022’den itibaren geçerli olmak üzere yeni politikayı yansıtacak şekilde değiştirilecektir” dedi. Bununla birlikte 2019 Doğu Akdeniz Güvenlik ve Enerji Ortaklığı Yasası ve 2020 Mali Yılı Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nın ise, ABD Mühimmat Listesi’nde yer alan savunma ürünlerinin GKRY’ye ihracatı, yeniden ihracatı veya transferinin engellenmesi politikasının yürürlükte kalmasını gerektirdiği belirtildi.
ABD, Güney Kıbrıs’a uyguladığı silah ambargosunu 2020’de eski dışişleri bakanı Mike Pompeo döneminde kaldırmıştı. Pompeo, Rum lider Anastasiadis ile de görüşmüş ve ABD’nin 2021 yılı mali yılı için Silah Düzenlemesinde Uluslararası Trafik uyarınca kontrol altında bulunan öldürücü olmayan savunma malzemeleri ve savunma hizmetlerinin ihracatı, yeniden ihracatı, sevkiyatı ve geçici olarak ithal edilmesine yönelik kısıtlamaları geçici olarak kaldırdığı konusunda bilgilendirmişti.
