ABD’de yayıldı Avrupa endişeli

Kovid-19’un yeni varyant XBB 1.5 vakaları dünya genelinde artıyor. Özellikle ABD’de birçok vaka görüldü. Yeni tip koronavirüsün daha önceki alfa, beta, gama ve delta varyantlarını Omicron varyantı izlemiş ve bu varyant küresel çapta baskın hale gelmişti. Omicron’un alt varyantlarından biri olan XBB.1.5, önceki varyantlara kıyasla çok daha tehlikeli ve çok daha hızlı bulaşıyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ilk belirlemelere göre soğuk algınlığı benzeri belirtiler gösteren Kraken olarak da adlandırılan XBB.1.5’in hızla yayılarak daha tehlikeli mutasyonlara yol açmasından endişe duyduğunu bildirdi.

XBB.1.5’in ABD’de virüsten en fazla etkilenen bölgelerdeki yeni enfeksiyonların yüzde 70’inin ve genel olarak her 10 vakanın 4’ünün arkasında olduğu belirtildi. ABD’deki vakaların yüzde 41’inin söz konusu varyanttan kaynaklandığı açıklanırken, İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda, İspanya, İrlanda, Avustralya, Singapur ve Hindistan’ın aralarında bulunduğu 29 ülkede XBB.1.5 tespit edildi. Ancak, varyantın İngiltere’de de ABD’de olduğu gibi baskın hale gelmeye başladığı ifade edildi. XBB.1.5, kendisine gelişmiş antikor direnci veren ata suşlarına kıyasla başak proteinlerinde 14 yeni mutasyona sahip. Bu, aşılanmış veya daha önce enfeksiyon geçirmiş olan kişilerin virüse karşı artık daha duyarlı olduğu anlamına geliyor. Almanya Sağlık Bakanı Karl Lauterbach, Twitter hesabından takip ettikleri söz konusu varyantın Almanya’da yayılmaya başlamadan kışı geçirmeyi umduklarını söyledi.

‘Korkunç olabilir’

Virüsün daha bulaşıcı olması ciddi bir hastalık yaratacağı anlamına gelmese de DSÖ, türün çok fazla yayılarak daha “korkunç” bir varyanta kapı açma ihtimali nedeniyle endişeleniyor. DSÖ’nün Kovid-19 teknik lideri Dr. Maria Van Kerkhove, yaptığı açıklamada “XBB.1.5 hızla dolaşımdaki diğer varyantların yerini aldı. Bizim endişemiz, ne kadar bulaşıcı olduğu ve bu virüs ne kadar çok yayılırsa, değişmesi için o kadar çok fırsat elde edecek” dedi. DSÖ koronavirüsü pandemisi ile mücadele programı yöneticisi Maria Van Kerkhove, ellerinde söz konusu alt varyantın hastalığın daha ağır seyretmesine yol açtığını gösteren bulgular olmadığını söyledi.

AB’den Çin tehlikesine karşı ortak karar

Başta ABD olmak üzere pek çok ülkenin, artan Kovid-19 vakaları nedeniyle Çin’den gelen yolculara test zorunluluğunu getirmesinin ardından Avrupa Birliği (AB) de ülkedeki salgının durumuna karşı ortak hareket etmeye karar verdi. AB ülkeleri, Çin’den gelen tüm yolcuların, milliyeti fark etmeksizin, uçağa binmeden en fazla 48 saat önce Kovid-19 test yaptırmasını zorunda bırakacak bir şartı “güçlü bir şekilde teşvik etme” konusunda anlaştı. Ancak, kararın yasal olarak bağlayıcı olmadığı belirtildi.

Öksürük baskın belirti

XBB.1.5, ilk olarak Ağustos 2022’de Hindistan’da tespit edilen ancak sağlık yetkilileri tarafından “endişe verici bir varyant” olarak sınıflandırılmayan XBB’den gelişti. XBB, vücudun bağışıklık sistemini yenmesini sağlayan bir mutasyona sahipti ancak bu niteliği insan hücrelerini enfekte etme yeteneğini de azaltmıştı. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Özlem Altuntaş Aydın, şu bilgileri verdi:

“XBB.1.5 diğer varyantlara göre kolay bulaşmasıyla beraber, bir de antikorlardan kaçan bir varyant. Daha önce Kovid ile karşılaşmış, geçirmiş ve ya aşı olmuş kişilerde de hastalık oluşturabilecek olan bir varyant. Şu anki verilere göre, daha önce bu varyantla karşılaşmış ülkelerin durumlarına bakılırsa sayıca biraz vakalar artıyor ama hastaneye yatış oranlarında ciddi bir artış yok. Bir miktar artış var ama bu henüz endişe verici bir düzeyde değil. Klinik olarak biraz daha öksürük baskın ama onun dışında sadece kliniğine bakarak öksürük var bu XBB.1.5’tir tabii ki diyemeyiz. Ama diğer varyantlara göre biraz daha öksürük baskın. Aşılar hücresel sistemi de aktive ettikleri için mutlaka yine de koruyucu oluyorlar. İlk 2 yılda ocak ayında Kovid’in pik yaptığını gördük yine bu sene de muhtemelen ocak ayında piki Kuzey Yarım Küre’de göreceğiz.”