Tüm dünyada açılma haberleri peş peşe geliyor. ‘Evde Kal’ dönemi tam dillendirilmese de ‘Dışarı çık ama temkini elden bırakma’ dönemine evriliyor. Pandemi uzmanları ve sağlıkçılar bu konuda kesin çizgilerle kuralların esnetilmemesini savunsalar da, dünya ekonomisi tüketim için ‘Dışarı Çık’ hareketine başlamayı kolluyor. Olaya yüzeysel bakarsanız durumu sağlığımızı riske atma uğruna yapılan kapitalizm dayatması olarak görebilirsiniz. Peki sağlık gerçekten tam anlamıyla sağlık mıdır? Güçlü bağışıklık sistemi için, iyi beslenmek kadar önemli değil midir ‘stres ve kaygı’ unsurları? Evet; kapitalizm dayatması gibi gelebilir ama dünya, yeni normalinde sağlık ve ekonominin kesişen yerlerini arıyor. Pandemi sürecini iyi yöneten ülkelerden biri olduğumuz gerçek. Sağlık sistemiyle birlikte salgının Türkiye’ye geç gelmesi diğer ülkelerin yaşadığı olumlu/olumsuz denemeleri görmemizi sağladı. Bu açılma sürecinde de yine aynı avantaja sahibiz. Restoranlar, parklar hatta spor müsabakaları birçok ülkedeki seçili bölgelerde salgın tam anlamıyla kontrole alınmasa da başlıyor. Bayram sonrasında, haziranın ilk haftasıyla birlikte sosyal hayata dönüş hızlanacak. Yaşayış tarzımızı düşünürsek Asya’dan ziyade Almanya ve Amerika’daki bazı eyaletlerdeki geçişleri gözlemleme fırsatımız olacak.
Güvenli açılma denemeleri
En büyük soru, restoran ve kafelerin nasıl döneceğine dair... Önümüzün yaz olmasının avantajıyla iç mekan sorunsalı ortadan kalkacaktır. Açık havada hastalığın bulaş riski sosyal mesafe kurallarıyla kontrol altına alınabiliyor. Burada önemli olan devletin yapacağı dönemsel esneklikler olabilir. Sokaklarda masa-sandalyelerin yürüyüş yollarını kaplamasını her zaman yanlış bulurum. Ama bu dönemde sosyallik için bu masalar yollara kadar gitmeli. Bu bazı yolların trafiğe kapatılmasıyla mümkün! Çin’deki bin 245 koronavirüs vakası üzerinde yapılan araştırmada sadece iki kişinin dış mekanlardayken virüse maruz kaldığı ortaya çıktı. Maske ve az temaslı durumlarda dış mekanların iç mekanlardan çok daha fazla güvenli olduğu araştırmaların sayısı artıyor. Amerika’da bu durum yüksek sesle tartışılmaya başlandı. Trump’la sıklıkla ters düşmeleriyle popüler bir figür de olan immunolog Fauci, açılmaları riskli bulsa da Marty Makary gibi sağlıkçılar New York Times gibi yayınlara ‘Amerika’yı güvenli şekilde açma’ makaleleri hazırlıyorlar. New York’ta parklarda sosyal mesafelerin çizilmesi, Oakland’da trafiğe bağlanan yolların bir kısmının kaldırım ferahlığı için kapatılması, çoğu eyalette açılan restoranlar ve golf sahaları bu yeni normali destekliyor. Bilim insanları bugüne kadar işin olumsuz tarafıyla salgından korunma yolunda büyük katkı sağladı. Şimdiki yeni normalde belki psikolog ve sosyologların ekranda daha fazla olup temkinli bir sosyalliği pozitif bir dille anlatması oldukça kritik.
Yeni normalin soruları
Plaja gider misin? Dışarıda yemek yer misin? Uçağa binmeyi düşünür müsün? Şu sıralar herkes birbirini bu sorularla tartar halde. Herkes kendi fikirlerini arıyor, dayatıyor ya da benzer düşünceleri kendi içinde yankılatmayı severek kutuplaşıyor. Söyleyen Trump olduğu için pek ağırlığı olmasa da, radikal marjinal sol görüşün sosyal medyayı fikir olarak etkisi altına aldığı gerçek. Yeni normalin önündeki en büyük engel şüphesiz ki Twitter kalemşörleri. Tüm önlemleri alan işverenler, sosyal hayatı besleyen işletme sahipleri müşterilerinden değil sosyal medyadan gelecek linçlerden korkuyor. Pandeminin ilk aylarında hayatımızı evde sürdürmemizi sağlayan, arkasındaki birçok sektörü ayakta tutan kurye hizmeti veren şirketleri de linçe tutmuşlardı.