Son zamanlarda aldığım en anlamlı hediye, şef ve sosyal girişimci Ebru Baybara Demir’den geldi. Halep Sabunu, pandemi sırasında hızlandırdığı son projesi... Önce kendisini nasıl tanıdığımızı hatırlayalım.
Ebru Baybara Demir, İstanbul’da üniversiteyi bitirdikten sonra doğduğu topraklarda, Mardin’de rehberlik yapmaya başladı. Tam 18 yıl önce, 100 kişilik bir Alman turist grubunu yemeğe götürmesi gerekti, uygun bir yer bulamayınca komşulardan yardım isteyerek 100 kişiyi kendi evinde Mardin ev yemekleriyle ağırladı. Hemen akabinde kendi restoranını açmaya karar verdi. 2001’de Mardin’de tarihi Cercis Murat Konağı’nda ilk restoranını açtı. Hatta daha sonra İstanbul Suadiye’de bir de şube açtı, Mardin tatlarını İstanbul’a taşıdı. Hangi tatlar mı?
Kişk çorbası, tarçınlı mahlepli patlıcanlı pilav, alluciye (ekşili erik yahnisi), ıncasiye (pekmezli erik tavası), kitel raha (Süryani içli köftesi), hımmısiye (ekşili nohut yemeği), kazan kebabı, kaburga içinde sarmısaklı yaprak sarması, dobo (kuzu but, badem, sarımsak, yenibahar)...
Ev hanımlarına destek
Demir, yaptıklarıyla sadece Güneydoğu Anadolu mutfağının ve Mardin’in gelişimine katkı sağlamakla kalmadı, aynı zamanda Mardinli ev kadınlarına da iş olanağı yarattı. El işçiliğini öne çıkaran ‘Hayatım Yenibahar’ projesinden elde edilen gelirle Mardinli kız çocuklarına eğitim desteği verdi.
Bu başarısını Suriyeli göçmenlere de destek olarak devam ettirdi.
Hatta Türkiye’nin güneydoğusunda 14 bin Suriyeli sığınmacının yaşadığı Harran bölgesinde, Harran Gastronomi Okulu Projesi için çalıştı.
Okulun amacı Türkiyeli ve Suriyeli kadınlara yemek eğitimi vererek iş imkanı yaratmak ve tabii bunu yaparken de Türkiye ve Suriye arasında kültürel bir köprü kurmaktı. Ayrıca ‘Topraktan Tabağa’ başlıklı bir de sürdürülebilir tarım projesi başlattı.
42 ülkeden 140 şefi geride bırakarak ‘Basque Culinary World Prize’a iki yıl üst üste aday oldu.
Atık yönetimi
29 Nisan’da Avrupa’ya Sorgül buğdayı ve Halep Sabunu projelerini çevrimiçi anlattı. Pandemi nedeniyle Cercis Murat Konağı restoranı da geçici olarak kapanmak zorunda kalınca restoranda çalışan kadınlar ve diğer projelerle destek olduğu Suriyeli mülteciler için bu döneme uygun yeni bir iş koluna Halep Sabunu projesine ağırlık verdi.
Birleşmiş Milletler Gıda Tarım Örgütü (FAO), AAR Japan ve Şükraan Derneği iş birliğinde hayata geçirilen projede bugüne kadar 74 kadın yer aldı. Bu bir atık yönetimi projesi aynı zamanda...
Mardin’in Derik ilçesinde yetişen Derik zeytinleri zeytinyağı yapımı için kullanılıyor, daha önce yağ üretiminin ardından kalan zeytin posaları işe yaramazken, şimdi Halep Sabunu projesinde kullanılıyor. Bunun için Türkiye’de ilk kez mülteci ve yerel halk ortaklığında bir kooperatif kuruldu.
Kooperatifle birlikte kadınlar ürettikleri sabunların satış sürecini yönetebiliyor, satışlar sosyal medya aracılığıyla yapılıyor.
Keşke bu dönemde böyle daha çok girişimci çıksa...