Anadolu'da M.Ö. 700'de Türk izleri

ERZURUM Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Alparslan Ceylan, 10 yılda hazırladığı ‘Doğu Anadolu Araştırmaları’ adlı kitabında, Türkler'in M.Ö. 700'li yılların başında Kars’ın Kağızman İlçesi'nde yaşadığını iddia etti. Prof. Dr. Ceylan, Türkler'in Anadolu'ya ilk gelişlerinin 1071 olmadığını belgelerle ortaya çıkardıklarını söyledi.
Türklerin Anadolu’ya gelişiyle ilgili olarak bugüne kadar geniş kapsamlı bir çalışma yapılmadığını belirten Prof. Dr. Alparslan Ceylan, Kültür Bakanlığı’nın desteğiyle hazırladığı ‘Doğu Anadolu Araştırmaları’ kitabının tarihe ışık tutacağını söyledi. Erzurum, Erzincan, Kars ve Iğdır’da 10 yıldır yaptıkları kazı ve araştırmalar sonunda Anadolu tarihi ile ilgili önemli bilgilere ulaştıklarını anlatan Prof. Dr. Ceylan, sadece Erzincan ve çevresinde 100’e yakın tarihi ve arkeolojik yerleşme yeri tespit ettiklerini kaydetti.
Araştırma kapsamında Kars’ın Kağızman İlçesi'ne bağlı Şaban Köyü yakınlarındaki Geyiklitepe’de bulunan kaya panolarını ve runik harflerini okuduklarını vurgulayan Prof. Dr. Ceylan, bunun sonucunda Türkler'in Anadolu’ya giriş tarihinin 1071 yılındaki Malazgirt Zaferi’nden önce olduğunu belirlediklerini ileri sürdü. Panolarda dağ keçisi, ceylan, geyik, at, deve, köpek, tilki, kuşlar ve tuzak sahnelerinin bulunduğunu dile getiren Prof. Dr. Ceylan, Türk tarihi açısından önemli olan hayat ağacı ve runik harflerinin Anadolu’ya ilk gelen Türk boylarına ait olduğunu düşündüklerini belirtti.

TÜRK İZLERİ KİTAPLAŞACAK

Bölgedeki araştırmalar sonunda Türkler'in Anadolu’ya ayak basışıyla ilgili olarak ‘Doğu Anadolu’da erken dönem Türk izleri’ konulu bir kitap hazırlayacağını da belirten Prof. Dr. Alparslan Ceylan, şöyle dedi:
“Doğu Anadolu’nun tarihi ve arkeolojisi bakımından detaylı bilgiye sahip değildik. Sadece yazılı kaynaklarda geçen bilgilerle yetiniyorduk. 10 yıl önce Kültür Bakanlığı’nın desteğini alarak bu araştırmayı başlattık. Bir dizi kazı ve çalışmalarımızın en önemli sonuçlarından birisi Anadolu’ya Türkler'in geliş tarihinin 1071 olmadığının belirlenmesiydi. Bununla ilgili daha önce birçok bilim adamı ortaya iddialar atmıştı. Ancak biz Türkiye’de ilk kez Türk tarihinin Anadolu’da var olduğunu belgeleriyle ortaya koyduk. Okuduğumuz runik harfleri ve kaya panolarında Türkler'in M.Ö. 700’lü yıllarda Kars bölgesinde yerleşim kurduğunu tespit ettik. Bu çok önemli bir bilgi. Bunun yanında yüzyıllardır tartışılan Kıpçak Türkleri'nin varlığıyla ilgili yeni bilgiler edindik.”
Erzurum’un Oltu ve Tortum İlçeleri'nde çok sayıda koyun- koç heykelleri bulduklarını söyleyen Prof. Dr. Ceylan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bunlar Kıpçak Türkleri’nden kalma eserler ve bölgede çok sayıda daha var. Kıpçaklar, Oltu, Tortum, Narman bölgelerine yerleşmiş, Anadolu’ya Hıristiyan olarak gelmişler. Sonradan Müslüman olmuşlar. Ama Gürcistan’daki Kıpçakları Hıristiyan oldukları için kabul etmemişiz. Bunun yanında Iğdır’da erken demir çağına ait bulgular, Ağrı’da bir Urartu yazıtı bulduk. Bu 3 bin yıllık yazıtı bilim dünyasına kazandırdığımız için çok mutluyuz. Ayrıca Kars Müzesi’ne verdiğimiz ilk tunç ve erken demir çağına ait bir çömlek var. Bu da çok önemli eserlerinden birisi.”

Rakamlarla araştırma
DOĞU Anadolu Araştırmaları kitabı, Erzurum, Erzincan, Kars ve Iğdır ile 36 ilçe ve 2 bin 114 köyde gerçekleştirilen tarihi ve arkeolojik araştırmalar sonucunda hazırlandı. Prof. Dr. Alparslan Ceylan ve 20’ye yakın bilim adamı 50 bin 784 kilometrekarelik alanda tarama yaptı. 365 sayfalık kitap için yaklaşık 300 bin kilometre yol katedilirken, 325 bin 783 kare fotoğraf, 5 bin 800 slayt, 800 gigabayt video görüntüsü çekildi. Ayrıca bin 86 mimari, 9 bin 823 materyal çizimi gerçekleştirildi. Araştırmanın verileri çok sayıda bilimsel çalışmaya da temel oldu. Elde edilen verilerden 11 yüksek lisans, 4 doktora, 5 kitap ve 63 makale hazırlandı. Ayrıca ekip üyeleri 35 sempozyuma katıldı ve 102 konferans verdi.