350 MADDEDE iSTANBUL

* ‘İstanbul Ansiklopedisi’ hazırlama fikri nasıl doğdu?
Bu fikri Enis Batur ortaya attı. Bizde çok benimsedik ve çalışmaya başladık. İçeriğe karar verirken öncelikle sınırları belirledik çünkü tek ciltlik bir ansiklopedi yapmaya karar vermiştik. Mutlaka dışarıda kalan bir şeyler oluyor siz sekiz cilde sığacak bilgiyi tek cilde sığdırınca. Bir okuma kitabı olsun istiyorduk. Sonucun bu niteliği taşıdığını düşünüyorum.

* 150’yi aşkın tanınmış kalem İstanbul’u anlatıyor. Kitapta yer alan isimler nasıl seçildi?
Yayın kurulu seçti. Bizi pek çok konuda yönlendirdiler. Onların önerdiği isimlerin çoğu yazmayı kabul etti.

* Yazı dilinde didaktik anlatımdan kaçınılması istenmiş.
Didaktik olmamasını istedik. Enis Batur’un nasıl bir ansiklopedi düşündüğümüze dair bir çağrı mektubu vardı. Onu yolladık ve kendisinin ‘Beyoğlu’ maddesini gönderdik. Hem uzun hem korkutucudur. Fevkalade sübjektif, masal gibi, çok hoş bir yazı. Öyle başladı. Bu bilgilerin olmaması ya da yanlış bilgiye göz yumulması demek değil. Çok ciddi olarak elden geçti. Emre Ayvaz’ın redaksiyonu redaksiyonun üzerindedir, Selahattin Özpalabıyıklar’ın düzeltmesi de düzeltmenin üzerindedir.

* Nasıl bir boşluğu dolduracak?
Aslında o kadar çok İstanbul ansiklopedisi yok. Bir ara Tercüman çıkarmıştı. Tarih Vakfı’nın var. Reşat Ekrem Koçu’nun tamamlanmamış bir ansiklopedisi var. Başkalarına da yer olduğunu düşünüyorum başka ansiklopedilere. Ama tabii ister istemez biraz onlardan farklı olma hedefini de kolluyorsunuz.

* Reşat Ekrem Koçu’nun eserinin yarım kalmadığı, geri kalanının el yazısıyla ailesinde olduğu söyleniyor.
Rivayet muhtelif bu konuda. Bir kesinlik kazanamadı. Eldekiler mi bir daha yayımlanacak yoksa ailenin elinde bir şeyler var da onlar mı tamamlanacak? Tamamlanmaması beni çok üzen bir hadisedir o da keyifle okunan bir ansiklopedi.

* NTV’nin ansiklopedisini farklı yapan nedir?
Bu kez nesnel ve eksiksiz bilgiden çok, yorum ağırlıklı, denemeci üslubunun renkliliğini benimseyen bir yaklaşım izlendi. Titiz bir şekilde elden geçti. Başından beri bir okuma kitabı olmasını, keyifle okunmasını istedik. Didaktik olmasını istemedik. Hem geçmişi hem de bugünü konu alan bir denemeler bütünü diyebiliriz. Ben Koçu Hoca’nın ansiklopedisine yakın buluyorum.

* Maddelerin dizilimine nasıl karar verildi?
Önce bölüm bölüm yapmayı düşünmüştük. Olaylar, kişiler gibi. Sonra tamamen alfabe sırasıyla yaptık. Olaylar da var içinde. Çok iyi yazıldığını düşünüyorum. Mesela 1 Mayıs’ı ‘B’ harfine aldık. 6-7 Eylül’ü ‘A’ harfine aldık. A’dan Z’ye düzeniyle bir rehber gibi yıllarca başvurulabilecek bir kaynak, 350 maddeden oluşan 1010 sayfalık bir kitap oldu.

* En çok etkilendiğiniz madde hangisi oldu?
Mete Tunçay’ın ‘Akıntılar ’ yazısı. Olabildiğince sübjektif. Kendi çocukluğunu karşı kıyıya nasıl yüzdüğünü, akıntıları anlatıyor. Ama eksik değil. İstanbul’un hayvanlarına dair çok hoş maddeleri var. Metin And’ın son yazısı da bizdedir. Tiyatroyu yazmıştır.

* Bu çalışma Tarih Dergisi’nin doğmasına da vesile olmuş.
Tarih dergisi de doğdu evet. Her ikisinin de ağır topu Necdet Hoca.


Mustafa Dağıstanlı/ NTV Yayınları Editörü:
ORTAYA ÇIKAN SONUÇTAN MEMNUNUZ
Biz bu projeye, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı İstanbul 2010 yokken başlamıştık. “Nasıl olsa çıkaracağız” diyorduk. NTV zaten çok sahiplendi. Sonra “Niye müracaat etmiyoruz?” dedik. Görüştük. “Tam bize göre” dediler. İlişki bu şekilde başladı. Onlar da sahiplendi. Kitabın satış fiyatı 120 TL. İstanbul 2010’un katkısı olmasaydı 200 TL’den aşağı olmazdı. İnternet’ten NTV sitesinden indirimli alabilirsiniz.
Yazarlarımızdan Prof. Dr. Celal Şengör İstanbul’un jeolojisi üzerine yazdı ve şimdiye kadar hiç yayımlanmamış bir jeoloji haritasının olduğunu söyledi. Daha önce çıkmamış yazılar ve görsel malzemeler var. Ortaya çıkan sonuçtan yayınevi olarak çok memnunuz. Yazarlara çizerlere fotoğrafçılara şükranlarımızı sunuyoruz.