Bursa’da tarih bugüne taşınıyor

Milliyet Arkeoloji | arkeoloji@milliyet.com.tr

Bursa’da yakın zamanda yeniden ayağa kaldırılan tarihi yapılardan biri Bursa surlarının önemli bir parçası olan Zindankapı. Zindankapı’nın geçmişi M.Ö. 200’lü yıllara kadar uzanıyor. Bitinya Kralı Prusias tarafından Romalılardan kaçarak kendisine sığınan Kartacalı General Hannibal’ın önerisiyle yaptırılan, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerinde çeşitli onarımlardan geçen, Orhan Gazi’nin kenti fethetmesiyle burçlarla desteklenen surlar, Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin restorasyonu ile ilk günkü ihtişamına kavuşmuş durumda. “Kanlı kuyu”, “işkence odası”, kule bağlantılı koridorlar ve zindanların bulunduğu Zindankapı, artık interaktif bir dijital müzeye ve zengin sergilerin yer aldığı güncel sanat galerisine ev sahipliği yapıyor.

Hanedanın mezarları

Osmanlı Hanedanı’na ait en büyük türbe topluluğunun da yer aldığı Muradiye Külliyesi ise kentte Osmanlı sultanları tarafından yaptırılan son külliye olarak varlığını koruyor. 1425-1426 yılları arasında Sultan II. Murad tarafından yaptırılan külliye, cami, medrese, hamam, darüşşifa ve türbeden oluşuyor. Fatih Sultan Mehmed, II. Bayezid ve Kanuni Sultan Süleyman dönemlerinde yapıldığı bilinen türbelerin de eklenmesiyle 12 türbenin yer aldığı külliyede, hanedana mensup 40 kişinin mezarı bulunuyor. Külliye, 2014 yılında Dünya Miras Listesi’ne alınan “Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu Dünya Miras Alanı”nın altı bileşeni arasında yer alıyor. Külliyenin içinde bir de Mezar Taşları Müzesi bulunuyor. Tarihi mezarlıklar ve hazirelerdeki mezar taşlarının zaman içinde Muradiye Külliyesi’nin bahçesine taşınmasının ardından restorasyon çalışmaları kapsamında buradaki mezar taşlarının da envanteri çıkarılıp çevirileri yapılarak hangi dönemlere ve kimlere ait oldukları belirlenmiş. Taşlar açık hava müzesinde tiplerine göre düzenlenmiş.

II. Murad Türbesi

Muradiye Külliyesi’nin merkezinde II. Murad Türbesi yer alıyor. Türbe II. Murad’ın vasiyetine uygun olarak kare şeklinde ve üzerine yağmur yağması için üstü açık olarak inşa edilmiş. Yine vasiyete uygun olarak Sultan’ın naaşı da sanduka veya lahit içine konulmadan doğrudan toprağa gömülmüş.

Medrese müze oldu

Külliye’de yer alan Muradiye Medresesi de Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından yaptırılan restorasyonun ardından Kuran ve El Yazmaları Müzesi olarak hizmet veriyor. Müzede, 10 medrese odasında Kuran’ın yazılışındaki aşamalar, hat sanatının gelişimiyle birlikte kronolojik olarak izlenebiliyor. Ana eyvanda ise Sultan Murad’ın 18. yüzyıldan kalan sanduka örtüsü ve Bursa’da defnedilmiş diğer sultan isimlerinin yazılı olduğu sanduka levhaları sergileniyor.

Binalar yıkılıyor

Bursa’da 14. yüzyılda oluşmaya başlayan, 16. yüzyılda han, bedesten ve çarşıların oluşumuyla gelişimini tamamlayan Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesi de eski ihtişamına kavuşmak için gün sayıyor. Bölgenin tarihi kimliği, etrafını çevreleyen binalardan arındırılarak yeniden gün yüzüne çıkarılıyor. Yıl sonuna kadar projenin tamamlanması hedefleniyor.