1900 yıllık çeşme yeniden ayakta
22.01.2024 - 01:00 | Son Güncellenme:
Denizli’deki Laodikeia Antik Kenti’nde bulunan Traian Anıtsal Çeşmesi iki yıllık bir çalışmanın ardından binlerce yıl önceki ihtişamıyla yeniden ayağa kaldırıldı.
Metin Ercihan | ercihanmetin@gmail.com - Laodikeia Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, hem Roma hem de Laodikeia’nın gücünü simgeleyen Anıtsal Çeşme’de (Nymphaeum) 30 satırlık “su yasası” bulunduğunu; bu yazıtta kentteki su kullanımı, temizliği, hattın korunması, dağıtımı ve kurallara uymayanlara verilecek cezalar hakkında önemli bilgiler yer aldığını kaydetti. Çeşmenin İmparator Traianus Dönemi’nde (M.S. 98-117) M.S 113-115 yıllarında inşa edildiğini belirten Şimşek, çeşmenin mimari özellikleriyle ilgili şu bilgileri paylaştı: “Tek katlı hareketli cephe düzenlemesine sahip olan cephenin önüne yapılan geniş meydan ile birlikte tasarlanmış bir yapı olan Anıtsal Çeşme, dışta kareye yakın dikdörtgen planlı yaklaşık 11,00x9,30 metre ölçülerinde ve içte 7,55 metre çapında olan apsidal ana havuzu olan, M.S. 1. yüzyılın sonunda Roma İmparatorluğunda yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanan içte apsidal havuz ve sütunlu galerinin hareketlendirdiği bir cepheye sahip. Önde havuz içinde iki yanda dört adet granit, iki adet bantlı traverten ve altı adet mermer sütunlu ve alınlıklı cephesi ile yarım daire havuz bulunmakta. Ayrıca Anıtsal Çeşme’nin dört tarafı çeşme havuzlarıyla çevrilmiş bir şekilde bizleri karşılıyor.”
Kazı çalışmalarının ardından Anıtsal Çeşme’ye ait buluntular bu şekildeydi.
Restorasyon
Restorasyon çalışmalarını büyük bir titizlik ve özenle gerçekleştirdiklerini dile getiren Prof. Dr. Şimşek, Aydın Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanan proje kapsamında apsidal havuzu oluşturan traverten bloklarda gerekli olan sağlamlaştırma çalışmaları, havuz duvarı üzerinde çok azı kalabilen meander süslemeli stylobatların restore edilmesi, mermer mimari blokların kırıklarının birleştirilmesi, eksik olanların ise pantograf tekniği ile özgün malzeme kullanılarak tamamlanması, alınlıkların arşitrav-frizlerinin arka kısmında beden duvarlarına oturtacak olan bölümlerinin yapılması gibi uzun bir restorasyon süreci yaşandığını belirtti. Şimşek, Anıtsal Çeşme’de ince çalışmaların tamamlanmasından sonra orijinalde olduğu gibi ana alınlık içine İmparator Traian ve Dacialı esirden oluşan heykel grubunun yerleştirildiğini dile getirdi. Ayrıca bu yapının anıtsal çeşmesi apsidal havuzuyla ayağa kaldırılan tek örnek olduğunu vurguladı.
