Ya algoritmayı düzelt ya da 27 milyon $ öde
26.02.2025 - 07:01 | Son Güncellenme:
Google’ın yerel medyayı zarara uğrattığını tespit eden Güney Afrika Rekabet Komisyonu, ‘Google 3 ila 5 yıl boyunca yerel haber kuruluşlarına 16 ila 27 milyon dolar ödemeli’ dedi. Diğer teknoloji şirketlerine de cironun yüzde 5 ila 10’u kadar vergi talep etti
İSMAİL ŞAHİN - Güney Afrika Rekabet Komisyonu, Google’a rekabete aykırı uygulamalarından dolayı yerel medya şirketlerine zarara uğrattıkları gerekçesiyle ceza verdi. Medya ve Dijital Platformlar Pazarı Soruşturması (MDPMI) raporunu hazırlamak 16 aydır soruşturma yürüten komisyon, Google’ın yerel haber kuruluşlarına yıllık 300 ila 500 milyon rand (Yaklaşık 16 milyon ila 27 milyon dolar) ödemesi tavsiyesinde bulundu. Bu ödemenin de 3 ila 5 yıl boyunca devam edeceğini vurguladı. Komisyon, Google’ın algoritmasının, Güney Afrika’daki küresel haber medyasını arama ve en önemli haberler için aşırı temsil etmesi ve yerel dil ve topluluk medyasını yetersiz temsil etmesi nedeniyle haber medya kuruluşları arasındaki rekabeti bozduğunu, bu adaletsizliğin son 14 yıldır Güney Afrika’daki medyanın aşınmasına önemli ölçüde katkıda bulunduğunu belirtti.
11 MİLYON DOLAR ZARAR
Google’ın bu algoritma değişikliği sayesinde Güney Afrika’da haber içeriklerinden 800 ila 900 milyon rand (yaklaşık 43 ila 49 milyon dolar) gelir elde ettiğine dikkat çeken komisyon, arama motoru devinin bu kazancı elde ederken Güney Afrika medyasına 8 ila 11 milyon dolar gelir kaybına neden olduğunu ifade etti. Komisyon üyesi Paula Fray, “Toplam paydaki dengesizliğin yıllık 300 ila 500 milyon rand civarında olduğunu değerlendiriyoruz” dedi. Raporda Güney Afrikalıların çoğunluğunun sosyal medyayı birincil haber kaynağı olarak kullandığına da vurgu yapıldı. Komisyon önerisiyle yerel medyanın içeriklerinin önceliğini geri kazanmayı ve bu sayede azalan gelirlerini yeniden eski seviyeye çıkarmayı hedefleniyor. Ancak bu rapor nihai değil. İlgili tarafların, nihai raporun 4-5 ay içinde yayınlanmasından önce görüşlerini sunmaları için 6 haftalık süreleri bulunuyor.
X, META VE DİĞER DEVLERE UYARI
Komisyon, Google’ın yanı sıra X, YouTube, TikTok ve Meta gibi diğer teknoloji şirketlerine de yerel haberleri öncelikten çıkarma uygulamasını durdurma talimatı verdi. MDPMI Başkanı James Hodge, aksi taktirde yerel medyayı desteklemek amacıyla kazançlarından yüzde 5-10 oranında vergi alınması yönünde baskı yapabileceğini belirtti. Hodge ayrıca Google’ın arama algoritmalarını Güney Afrika haber medyasını destekleyecek ve yabancı platformlara yönelik önyargıyı azaltacak şekilde ayarlaması gerektiğini açıkladı.
‘HABERLER İÇİN TELİF GÜNDEMİMİZDE’
Meclis Dijital Mecralar Komisyonu Başkanvekili Nazım Elmas: Gündemimizde haberlerin telifiyle ilgili bir konu var. Haber, içerik üretenin, ürettikleri içeriklerin çok beğeni alması ve daha fazla kişiye ulaşması anlamında ortaya bir değer çıkıyor. Bu değerin üreten kişiye de maddi olarak akışının olması gerekiyor. Sosyal medya platformları, dijital mecralar kâr ediyor, reklam alıyor. Bu içerikler büyük ekonomiye dönüşüyor, bu değerin haberi üretene de yansıması gerekir. Haber sadece alt alta cümlelerin yazılmasından ibaret değil, sanatsal bir faaliyet. Kazancın bir kısmının üretene yansıması emek takdiridir. Türkiye’de dijital mecraların temsilcileri var. Vergi yasalarına tabi olarak yayınlarını yapıyorlar. Vergilerini ödüyor ve kayıt altına giriyorlar. Temsilcilikleri de bunun için çok önemsiyoruz. Yeni ilave vergi Maliye Bakanlığımızın uhdesinde olan konu, ihtiyaç duyulursa yapılır.
Meclis Dijital Mecralar Komisyonu üyesi Elif Esen: Güney Afrika’da James Hodge’un dile getirdiği djital vergi ve tarife önerileri, küresel platformların yerel medya ve teknoloji ekosistemine etkisini dengeleme çabalarının bir parçası. Türkiye de benzer bir sorunu yaşıyor ve çözüm için kapsamlı düzenlemeler gerekiyor. Bunun da ilk hedefi: Dijital Vergilendirme ve Adil Rekabet. / EvriN Güvendik Ankara
BU İLK DEĞİL
Google’a yerel medyada reklam zararına neden olduğu için bir çok ülke tarafından dava açıldı ve para cezasına çarptırıldı. Bu davalardan bazıları:
- Şubat 2024’te Google’a aralarında Axel Springer ve Schibsted’in de bulunduğu 32 medya grubu, haksız rekabet ile gelirlerinin düştüğü gerekçesiyle 2.1 milyar euro’luk dava açıldı.
- İspanya’daki 83 medya şirke- tini temsil eden The Information Media Association (AMI), reklam pazarında haksız rekabete yol açtığını gerekçe göstererek Facebook’un çatı şirketi Meta’ya karşı 550 milyon euro’luk dava açtı. AMI, Meta’nın sahip olduğu Facebook, Instagram ve WhatsApp sosyal medya platformları aracılığıyla kullanıcıların kişisel verilerini sistematik olarak topladığını, haksız avantaj elde ettiğini belirtti.
- Fransa Rekabet Kurumu, Mart 2024’te Google’a, içeriklerini kullandığı Fransız yayıncılara yeterli ücret vermediği için 250 milyon euro ceza kesti.
- 5 Ocak 2025 Google, Çevrimiçi Haberler Yasası’ndan muaf tutulmak amacıyla, Kanada Gazetecilik Kolektifi aracılığıyla medya kuruluşlarına ödeme yapmayı kabul etti. Şirket, kâr amacı gütmeyen Kanada Gazetecilik Kolektifi’ne 100 milyon Kanada dolar aktardı.
