Saddam'ın tank mezarlığı! Bağdat'ın dibinde, değeri milyonlarca dolar
23.12.2023 - 06:49 | Son Güncellenme:
Saddam Hüseyin dönemi Irak için kapanmış ve artık geride kalmış bir sayfa olsa da ülke genelinde bu döneme ait izlere günümüzde rastlamak mümkün. Bu izlerin içinde en ilginç olanlarından biri de Irak’ın başkenti Bağdat yakınlarında bulunan, milyonlarca dolarlık değere sahip Taci Askeri Üssü.
Derleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr - Takvimler 1991 yılını gösterdiğinde ABD ordusu öncülüğünde oluşturulan uluslararası koalisyon, Kuveyt'i işgal eden Irak birliklerine karşı Çöl Kalkanı Harekâtı'na başladı. 17 Ocak'ta başlayan ve 28 Şubat’ta sona eren müdahale sonucunda Irak ordusu uğradığı ağır kayıplar sonucunda Kuveyt’ten çıkarıldı. Çöl Kalkanı Harekâtı’nda ağır yara alan sadece Irak ordusu olmadı. Uzun yıllardır tartışmasız şekilde iktidarını koruyan Saddam diktası da orduyla birlikte sert bir yumruk yemiş ve öldürücü darbeyi alacağı 2003 yılına kadar ülkesi içinde kısıtlı hareket edebilecek şekilde ayakta kalmıştı. ABD ordusunun liderlik ettiği Çokuluslu Koalisyon Kuvvetleri, 20 Mart 2003'ün ilk saatlerinde 'Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu'na başladığında Saddam iktidarı için de artık yolun sonu göründü.
Kısa süre içinde Bağdat’a giren koalisyon güçleri, işgalin ardından başlayan ‘Kızıl Şafak Operasyonu’ ile kayıplara karışan Saddam Hüseyin’i aramaya başladı. Aramalar 13 Aralık 2003'te Saddam Hüseyin’in doğduğu şehir olan Tikrit yakınlarında bulunan bir çiftlik evinde ABD ordusuna bağlı birlikler tarafından bir sığınakta ele geçirilmesiyle sona erdi.
BAZI İZLERE HÂLÂ RASTLANIYOR
İşgalin ardından göreve başlayan Irak Geçici Hükûmeti'nce kurulan Irak Özel Mahkemesi'nde ilk kez 30 Haziran 2004'te yargıç karşısına çıkarılan Saddam, başta insanlığa karşı suçlar olmak üzere cinayet, işkence ve yasa dışı tutuklamadan suçlu bulunarak idam cezasına çarptırıldı. Saddam Hüseyin, 30 Aralık 2006 tarihinde Kurban Bayramı'nın ilk gününde saat sabah 06.00'da Bağdat'ın kuzeyinde asılarak idam edildi.
Saddam'ın devrilmesinin üzerinden uzun yıllar geçse de Irak'ın bazı bölgelerinde hâlâ Saddam'dan kalan bazı izleri görebilmek mümkün. Bu yerlerden biri de başkent Bağdat’ın kuzeyinde bulunan ve Irak ordusu tarafından kullanılmaya devam edilen Taci Kampı.
EN BÜYÜK TANK VE ZIRHLI ARAÇ BAKIM MERKEZLERİNDENDİ
Irak’ın başkenti Bağdat’ın kuzeyinde şehre 27 kilometre mesafede bulunan Taci Askeri Üssü, Saddam döneminde Irak Cumhuriyet Muhafızları tarafından kullanıldı. ABD’nin 2003 yılında gerçekleştirdiği Çöl Fırtınası Operasyonu öncesinde de gündem olan bu üs, ABD'nin iddialarına göre Irak ordusunun kimyasal silah ürettiği yerleşkelerden biriydi. Taci Üssü, içinde uçaklar için pistler barındırmasının yanı sıra Saddam döneminde Irak’ın en büyük tank ve zırhlı araç bakım merkezlerinden biriydi. 1998 yılında gerçekleştirilen Çöl Tilkisi Harekâtı'nda bombalanan Taci Üssü, 2003 yılında başlayan işgalin ardından ABD güçlerinin kontrolüne geçti.
NEDEN BİR ÜSTEN DAHA FAZLASI OLDU?
İşgal döneminde ABD ordusu ve uluslararası koalisyon birlikleri tarafından kullanılan Taci Üssü, aynı dönemde Irak'ta oluşturulan ABD destekli güvenlik birimlerinin de eğitildiği merkezlerden biri oldu. Tüm bu sürecin devam ettiği ve Irak'ın yeni bir döneme girdiği bu sırada Taci Üssü sınırları içinde bulunan bazı bölgeler Saddam döneminden izler taşımaya devam etti.
Taci Askeri Üssü, Saddam döneminde Irak ordusu için bir askeri üsten daha fazlasıydı. Yerleşke içinde bulunan bakım tesisleri, Irak zırhlı birliklerinin bakım ihtiyaçlarının giderilmesinde önemli bir rol oynuyor ve üs bölgesinde bulunan geniş park alanlarına bakım için sıra bekleyen tanklar, kundağı motorlu obüsler, zırhlı personel taşıyıcılar ve zırhlı muharebe araçları çekiliyordu.
ASKERİ ARAÇ MEZARLIĞINA DÖNÜŞTÜ
ABD'nin Irak'ı işgal ettiği sırada Taci Üssü'nde bakım için bekleyen askeri araçlar, hiçbir zaman bakıma alınmadı ve işgalin ardından da kaderine terk edilerek Saddam döneminden günümüze kalan izlerden biri oldu. Üs bölgesinde bulunan park alanında Sovyetler Birliği’nden alınan tanklar, zırhlı personel ve muharebe araçlarının yanı sıra Fransa'dan alınan kundağı motorlu obüsler ve ikmal görevleri için kullanılan çok sayıda askeri araç kaderine terk edildi ve bir askeri araç mezarlığına dönüştü.
Bir bölümüyle adeta Saddam dönemine ilişkin bir açık hava müzesi olan Taci Üssü, ABD ordusu Irak’tan çekilene kadar koalisyon kuvvetleri tarafından kullanıldı. Bu dönemde Irak'ta ABD ordusu tarafından tutuklanan birçok kişinin de tutulduğu Taci Üssü, ABD ordusunun Irak'tan çekilmeye başlamasıyla kademeli olarak Irak ordusuna devredilmeye başlandı. Bu dönemde üssün belirli bölümleri Irak ordusunun kontrolüne geçmeye başlamış olsa da Irak askerlerinin eğitim süreci devam ediyordu ve ABD askerleri üste kalmayı devam etti.
Üssün içinde terk edilen askeri araçların uydu görüntüsü
DAEŞ DE TACİ'Yİ MERKEZ İLAN ETTİ
ABD ordusu Irak işgalini sonlandırmış ve Irak’ta bulunan birliklerini yavaş yavaş çekmeye başlamış olsa da Irak’ta silahlar susmadı. 2010’lu yılların başında art arda gerçekleştirdiği eylemlerle kısa süre içinde büyük bir hareket alanı elde eden DAEŞ, 2014 yılında Irak’ın en büyük ikinci kenti olan Musul’u ele geçirdi. Kısa süre içinde Suriye ve Irak'ta geniş bir alana yayılan örgüt, Avrupa'da gerçekleştirdiği terör saldırılarıyla da adından sıkça söz ettirmeye başladı.
Tüm bu gelişmelerin ardından DAEŞ'e müdahale etmek için Orta Doğu’ya gelen koalisyon güçlerinin harekât merkezlerinden biri de Irak oldu. Taci Üssü bu dönemde Irak askerlerine ve Irak Hava Kuvvetleri'ne eğitim verilen yerlerdendi. Ayrıca DAEŞ'le mücadele eden koalisyon güçlerinin bir kısmı da yine Taci Üssü'nde konuşlandı.
2020 yılına kadar Taci Üssü'nde kalmaya devam eden Amerikan askerler, ABD’nin Ocak 2020’de Irak’ın başkenti Bağdat’ta gerçekleştirdiği İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani suikastinin ardından Irak meclisinin aldığı karar sonrasında Irak’tan ayrıldı. Taci Üssü'nü tamamen Irak ordusuna devreden ABD ordusu, üsten çekilirken yaklaşık 347 milyon dolar (yaklaşık 10 milyar lira) değerindeki teçhizat ve ekipmanın Irak askerlerine teslim edildiğini bildirdi.
