Aristo Kuramıyla Besinler

Selam sevgideğer okurlar tekrar hoşbuluştuk!

Son yazımda bahsettiğim, aşama aşama elimizdeki besinleri işleyerek bir araya getirdiğimiz kompozisyonlarla her türlü yemeği yapabileceğimizden bahsetmiştik…

Bugünse bu kompozisyonların hangi temellerde gruplanacağını örneksemek istiyorum.

Bunun için bahsettiğim Aristo Kuramının Kuru – Islak – Sıcak – Soğuk kavramlarını kullanmayı deneyeceğiz… Rastgele bir metodoloji oluşturmayı denemeden önce; Aristo’nun mantığından gidecek olursak hayatın dört temel unsur içeriğini bir hatırlayalım;

Toprak – Su – Hava – Ateş diye söz edilen bu varsayımı Miller – Urey deneylerine uyarlarsak;

İlkel çorba teorisi yani (Kuran’da Salsal diye bahsedilen) bu çamurun bulunduğu ortama ilk çağlardaki yıldırımlar yerine elektrik yani Ateş unsuru verilerek Aristo’ya haklılık payı düştüğünü göreceksiniz.

Böylece ilk çekirdek asitlerinin oluşumuyla hayat başladığında daha en baştan Sıcak yani vücut ısısı taşıyan ve taşımayan olmak üzere iki gruba ayrıldı. Bununla birlikte organik kimyada yer alan elementler yani madensel tuzlara Çin falında Metal Unsuru denilmektedir. Daha sonra Tahıl ve bakliyatları Tahta Unsuru olarak ifade edeceğiz. Bitkisel Usare ve öz suları ise Su Anasırı olarak tasnif ettiğimizde biraz kafamız karışabilir ama bunu ileride şematik olarak paylaştığım zaman taşlar yerli yerine oturacaktır.

Vücut ısısı bitkilerde yoktur ama hayvanlarda vardır bu yüzden;

Sıcak Unsuru >> Hayvansal besinler,

Soğuk Unsuru >> Bitkisel besinler,

Islak Unsuru >> Bitkisel Usare ve Öz-suları yanında hayvansal kaynaklar (süt, bal gibi) yanında doğrudan doğruya Su’yun kendisi bir Anasır olarak yer alır…

Kuru Unsuru >> Bütün Kurutulmuş hayvansal ve bitkisel besinler yanında tuz ve madensel tuzlar yer almaktadır.

Mesela Islak ve soğuk birleşiminden oluşan Su Unsurunda yer alacak olan bir diğer şey bütün Kültür bakterileri ve mayalama görevi görenlerin yer aldığı yer >> Su Unsuru

Süt, kefir ve yoğurttan başlayarak aşama aşama peynir türlerine göre kuru bölgeye doğru kaydığını göreceksiniz.

Ancak Sıcak Unsuruna ait olan Hayvansal besinlerin Ateş Unsuru taşıdığını bu yüzden Islak ve Su Unsuru içeriğinden olsa bile çıkış kaynağı Hayvansal olan gıdaların Ateş Unsuruna tabi olarak pişirilmesi gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Bizim için yararlı bakterilerin aksine virüsler Ateş Unsurunda yer aldığından bizi ateşli hastalıklara kolaylıkla enfekte edebilirler. Zaten ilk çağlarda ortaya çıkan mağma yiyerek yaşayan Archeovireler daha sonra oksijenden zehirlenen veya tersine karbondioksitten zehirlenenler şeklinde ikiye ayrılmışlardı.

Bir başka özellik ise Tahıl ve bakliyatlarda ortaya çıkmaktadır. Cem Yılmaz’ın dilimize doladığı Tahta elementi aslında Çin falında yer almaktadır ve devamında Metal elementi olarak bütün Madensel besinler gerek Islak unsurunda yer alan doğal kaynak sularındaki madensel sular gerekse bitkilerden veya deniz mahsüllerinden aldığımız elementler yanında madensel tuzlar da Metal Anasırı içinde yer alır. Bu elementlerde kendi içinde ve burçlara göre ayrı bir kategoriye girmektedir. Beş element kuramı ve bununla ilgili dengeli beslenme konularını Tao, YinYang felsefesinde detaylıca bulabilirsiniz.

Mantarlar ise klorofilsiz bitki olarak ilginç bir ara faz besin kaynağı olarak hayvansal gibi etli fakat bitki gibi yetişen bir tür olarak ortaya çıkmaktadır. Bunu da bir kenara koyarsak Elementler kuramına ekleyeceğimiz bir de kokulu bitkiler, ıtırgiller, doğal çiçek ve baharat kokularının da besin kaynakları içinde göz ardı edilemez bir yeri olduğunu >> Duman Unsuru olarak ifade edebiliriz.

Evet şematik olarak anlatmayınca yeterince anlaşılması güç oluyor şimdi bundan ne anlamalıyız ona bir bakalım;

Mesela; Tahta unsuruna ait olan Tahıl ve bakliyat gibi besin türlerinin hazırlanmasında mutlaka suyla haşlayarak pişirdiğimizde tüketebildiğimizi farkedeceksiniz. Yani hiç bir zaman pişirme işlemi Kuru + Sıcak ortamlarda gerçekleşmez.

Kuru + Sıcak >> Ateş Unsurunu

Kuru + Islak >> Toprak Unsurunu

Toprak + Ateş unsuru bir araya geldiğinde Magma yani akkor haldeki mangaldaki veya kazanın altındaki kömür ateşimizi oluşturur.

Tahta ise; Ağaç elementi olarak Çin falında adlandırılır; Toprak Unsuru içinde Metal elementleri bulunduğu gibi zaten Ağaç bir bitki olarak Soğuk ve Fotosentez sebebiyle Ateş unsurundan da nasibini alan bir türdür.

Ağaç Unsurunu Kuru fazında Ateş + Hava ortama koyarsanız Dumanlanır…

Ateş + Toprak yani köz ateşi, mangalda bir Tahıl ve bakliyat besinini pişiremezsiniz…

Soğuk Unsurundaki Bitkiler iki uç vermektedir:

Soğuk + Kuru >> Tahıl ve Bakliyatlar

Soğuk + Islak >> Bütün meyve sebzeler, yapraklılar, kök sebzeler…

Dikkat ederseniz Tahıl ve bakliyatlar sap-saman olarak ayrılırken küspe yani kuru tahta haline gelmektedir. Ancak Sebze ve Meyvelerin yaprakları ve kökleri, dalları öyle değil…

Soğuk + Kuru fazındaki Tahıl ve Bakliyatları Islak + Sıcak ile dengelemek gerekiyor;

Bu yüzden onları önce ıslatıyor, suda dinlendirerek yine suyun içinde ısıtarak pişirilmesini sağlıyoruz.

Fakat Meyveler Soğuk ve Islak olduğundan doğrudan doğruya ısıtılmaya ihtiyaç duymadan tüketilebiliyor. Tabi haklı olarak Sebzelerin neden ısıtılmak zorunda olduğunu sorabilirsiniz;

Soğuk + Kuru unsuru içinde ısıtılmak zorunda olmadan yenilebilen bir diğer Tahta unsuru besin kaynaklarıda ceviz, fındık, fıstık gibi Kuruyemiş türleri bulunmaktadır. Bu denge her zaman bulunuyor.

Mesela hayvansal besinlerden eti Ateş unsuruna göstermeden Kuru + Hava unsuruyla pastırma olarak tüketebilmekteyiz.

Bir başka vereceğim örnekse bitkisel ve hayvansal yağlar… Onlarda yine soğuk ve sıcak işleme tabi olarak türevi bulunuyor. Hayvansal bir besin kaynağı olan Tereyağ soğuk işlemden geçerken iç yağlar, kuyruk yağı ancak Ateş unsuruyla ortaya çıkmaktadır.

***

Devam edeceğiz…