Tüm yağlardan daha lezzetli: Sade yağ (Ghee) yapımı ve faydaları

Profesyonel dünya mutfaklarında en çok kullanılan yağlardan biri olan sade yağ (ghee) eski Hindistan kökenli tereyağının sadeleştirilmiş halidir. Her ne kadar Hindistan kökenli olsa da Türk ve Fransız mutfağında da çok yaygın bir şekilde kullanılıyor. Yabancı dillerde 'ghee' olarak bilinen sade yağ Osmanlı'da 'revgan-i sade' olarak isimlendiriliyor. Peki, neden sade yağ olarak adlandırılıyor?Kaçırılmayacak indirim fırsatlarından yararlanmak için tıklayın Normal bir tereyağının içinde yoğun süt oranı ve su gibi yağ olmayan maddeler vardır. Bu maddeler yağın kalitesini büyük oranda düşürür ve etkiler. Özellikle tereyağının içerisindeki süt, laktoz intoleransı yaşayanlar için sindirim problemlerine neden olur. Bu noktada tereyağı belirli derecede ısınıp, üzerinde oluşan köpükten ve partiküllerden veya saydığımız maddelerden ayrışarak sapsarı bir sade yağ elde ediliyor. İsmi de buradan gelmiş oluyor. Sade yağın geçmişi neredeyse milattan önce 2000'li yıllara dayanıyor. Osmanlı dönemimde kaleme alınmış yemek kitaplarından edinilen bilgilere göre, saray mutfağında en çok sade yağ kullanılıyordu. Özellikle Türk mutfak kültüründe Osmanlı'da halk ve saray yemeklerini lezzetlendirme de büyük bir rol üstleniyor. Yemeklere genellikle hangi yağı kullanmaya başlarsak, o yağ ile devam ediyoruz. Oysaki pişireceğiniz yemeğe kullandığınız yağ, yemeğin her malzemesini etkiliyor yani nasıl her yemeğin bir ruhu varsa, o ruhu oluşturan kullandığınız malzemeler oluşturuyor. Yağ bu noktada yemeğin özü ve gizli kahramanıdır diyebiliriz. Bu yüzden sade yağ sayesinde yemekleriniz daha lezzetli, daha sağlıklı olacak. Şimdi gelelim sade yağın vücuda nasıl fayda sağladığına... Tereyağının en kusursuz hali olan sade yağın faydaları saymakla bitmiyor. Tereyağına kıyasla buzdolabında bozulmadan neredeyse 1 yıla kadar muhafaza edebilirsiniz. İçerisinde birçok yararlı yağ asitleri bulunuyor. Özellikle A, D, E ve K2 vitaminleri bakımından çok zengin olan sade yağ, kötü kolesterolü düşüren vaksenik asit ve vücudu kanserojen maddelerden arındıran linoleik asit bulunduruyor. Yüksek yanma ısısına sahip olan bu yağ neredeyse 250 dereceye kadar bozulmuyor. Bu da fırın yemeklerinde, kızartma işlemlerinde rahatlıkla kullanabilirsiniz demek oluyor. Diğer faydalarına bakarsak; sade yağ karaciğer fonksiyonlarını ve gebeliği destekliyor. Kemik ve sinir dokularını yeniliyor. Süte alerjisi olanlar ya da spor yapanlar bu yağı rahatlıkla kullanabilir. Sade yağ, orta zincirli yağ asitleri bakımından zengin olduğu için karaciğerde doğrudan absorbe edilir ve enerjiye dönüşür. Bu durum sade yağın vücutta depolanmadığını gösterir. Yemeklere tereyağı dahil diğer yağlardan daha fazla lezzet verir. Pişirdiğiniz yemeğe 1 veya 2 tatlı kaşığı kadar eklemeniz yeterlidir. Tıpkı hindistan cevizi yağı gibi zayıflamaya da yardımcı olur. Yarım kilo ya da 1 kilo organik terayağını bir tencereye alın. Çok kısık ateşte erimeye bırakın. Bu işlem esnasında yağ kesinlikle fokurdamamalıdır. Zamanla yağ eriyip kaynarken tortular dibe çökmeye ve üstü de köpük köpük olmaya başlayacak. Köpükleri bir süzgeç veya kaşıkla belirli aralıklarla alın. Köpüklenme bitene kadar bu işleme devam edin. Yaklaşık 1 saat sonunda ocağın altını kapatın yağı bir süre dinlendirin. Bu kalan tortuların dibe çökmesini sağlayacak. Sapsarı bir görünüm olan sade yağınızı, içerisinde kalan tortuların gittiğinden emin olmak için yeniden süzerek dayanıklı bir kavanozun içine koyun ve donmasını bekleyin. Sade yağınızı tüm yemeklerde, hamur işlerinde 1-2 tatlı kaşığı kullanarak tüketebilirsiniz. Afiyet olsun.