Huzurlu ortamlar için dekorasyonda renk psikolojisi

Renklerin insan psikolojisinde ne kadar önemli olduğu artık bilimsel olarak da belgelendi. Pandeminin etkisiyle evlerde olduğumuz zamanın artması, burada geçirdiğimiz zamanlardaki ruh hallerimizin çok daha önemli olmasına yol açtı. Mesela sarı bir odada olmak sizi endişeli mi hissettiriyor? Yoksa mavi renk sizi sakin ve rahat mı hissettiriyor? Tasarımcılar ve iç mimarlar uzun zamandır rengin ruh halini ve davranışı fazlaca etkilediğine inanıyorlardı. Renk, güçlü bir iletişim aracıdır, ruh halini etkilemenin yanı sıra fizyolojik reaksiyonları etkilediği de araştırmalarla kanıtlanmış oldu. Bazı renkler yüksek kan basıncı, artan metabolizma ve göz yorgunluğu ile ilişkilendirilmiştir. Sanatçı Pablo Picasso "Renkler, tıpkı özellikler gibi, duyguların değişimini takip eder" demişti. Peki renk tam olarak nasıl çalışır?

1666'da İngiliz bilim insanı Isaac Newton, saf beyaz ışığın bir prizmadan geçtiğinde tüm görünür renklere ayrıldığını keşfetti. Newton ayrıca her rengin tek bir dalga boyundan oluştuğunu ve başka renklere daha fazla ayrılamayacağını buldu. Renk paletinde renkler sıcak, soğuk ve nötr olmak üzere üç ana grupta incelenebilir. Kırmızı alandaki renkler sıcak renkler olarak bilinir; kırmızı, turuncu, pembe ve sarıyı içerir. Bu renkler, sıcaklık ve rahatlık duygularından öfke ve düşmanlık duygularına kadar değişen hisler uyandırır.

Mavi alandaki renkler soğuk renkler olarak bilinir; mavi, mor ve yeşili içerir. Bu renkler genellikle sakin olarak tanımlanır, ancak aynı zamanda üzüntü veya ilgisizlik duygularını da çağrıştırabilir.

Bir diğer grup ise nötr renklerden oluşur. Bunlar kahverengi, gri, beyaz, siyah ve metalik renkler olarak gruplanabilir.

 Kırmızı; en yoğun renktir. Bir mekanın enerji seviyesini yükseltir. Sevgiyi, tutkuyu, öfkeyi ve gücü vurgular. Kan basıncını yükselttiği, solunumu hızlandırdığı ve kalp atış hızını arttırdığına inanılır. Dekorasyonda en çok salon, yemek odası ve giriş hollerinde tercih edilir.

Turuncu; en enerjik renklerden biridir. Heyecan ve coşku gibi duyguları tetikler ve aktiviteye teşvik eder.  Bu nedenle spor salonu, oyun alanları, çocuk odaları gibi yerlerde sık sık kullanılır.

Sarı; mutluluk veren bir renk olarak karşımıza çıkıyor. Güneşin rengi olan sarı, sevinç ve coşku duygularını yansıtması ile bilinir. Yemek odaları, oturma odaları, mutfaklar ve banyolarda ana renk veya ara renk olarak kullanılabilir.

Pembe; rahatlatan bir renk olması sebebiyle sevgi, nezaket duygularını çağrıştırır. Aynı zamanda yaratıcılığı arttırır. Bu özelliklerinden dolayı ofis, yatak odası ve oturma odası gibi bölümlerde sıkça kullanılır. Ayrıca çocuk yuvalarında da sıklıkla karşımıza çıkar.

Mavi; sakinliğin rengi olarak tanımlanır. Ünlü nörolog  Sigmund Freud’a göre mavi okyanussal bir renk olarak betimlenmiştir. Kan basıncını düşürür, solunum ve kalp atışını yavaşlatır. Özellikle yatak odalarında mavi renk tercih edilebilir ve sakinleştirme özelliklerinden faydalanılabilir.

Yeşil, en dinlendirici renktir. Stresi azaltıcı etkileri vardır. Evlerde özellikle oturma odalarında ve yatak odalarında tercih edilir. Ayrıca 2021 mutfak dekorasyon trendlerinde yeşil en popüler renk seçilerek artık mutfaklarda da oldukça fazla kullanılmaktadır. Dekorasyonda bitkilerin kullanımının yaygınlaşmasıyla yeşil renk yükselişe geçmiştir.

Mor, hüzünlü ve gizemli bir renktir. Doğada en az rastlanan renklerden biri olası sebebiyle nadir ve ilgi çekicidir. Açık mor tonları rahatlatıcı bir etki sağlarken, koyu tonlarda bu etki zengin ve sofistike olarak karşımıza çıkar.

Kahverengi, geleneksel konforun rengi olarak dekorasyonda en çok kullanılan renktir. Bulunduğu mekana sıcaklık, zarafet ve incelik katar ve pek çok trende uyum sağlar. Renk paletindeki hemen hemen her renk ile uyumludur.

Gri, son yılların parlayan yıldızı da diyebiliriz. Resmiyet, ciddiyet ve düzen gibi duyguları ortaya çıkardığı düşünülür. Açık tonları ile beyaz ve bej tonlarına müthiş bir alternatif oluşturmakla birlikte koyu gri tonları modern ve keskin dekorasyon stillerinin vazgeçilmezi olmuştur. Dekorasyonda her alanda rahatlıkla kullanılabilecek çok yönlü bir renktir.

Siyah ve Beyaz, zamansız ve klasik olan renklerdir. Her tarza, her ortama uyum sağlarlar. Beyaz küçük ve karanlık mekanların kurtarıcısıdır, ortama ferahlık ve açıklık hissi kazandırır. Siyah ise genel olarak küçük dozlarda kullanılır ve derinlik hissini arttırır.

Metalik renkler, ortama ışıltı kazandırmak için tercih edilir. Mekanlara ekstra bir stil kazandırırken aynı anda heyecan duygusunu tetikler. Son zamanlarda dekorasyonda altın, gümüş ve bronz renkli objelerden oldukça fazla yararlanılmaktadır.

Renk trendleri her sene değişiyor olsa da renklerin ruh halimiz üzerindeki etkilerinden yola çıkarak yaşam alanlarımızda bazı değişiklikler yapmak belki de daha kolay olacaktır. İşin püf noktası, sevdiğimiz renkleri ruhumuzun ihtiyaçları doğrultusunda harmanlamaktır.

Zeynep Eyüboğlu

İç Mimar