Zeynep Aktaş

Koronavirüsün yayılma hızı küresel ekonomide tahribatı sürdürüyor. Dün ise petrol şoku piyasaları sarstı. Algoritmik işlemlerle, borsalar sert düştü. Rusya ve Suudi Arabistan’ın arz kesintisi için anlaşamaması petrol fiyatını yüzde 30 düşürdü. ‘Korku endeksi’ VIX yükselirken küresel borsalarda kayıp yüzde 9’lara vardı. Virüsün etkisi 2.5 aylık bir süre içinde geçebilir ancak Ortadoğu’daki yeni dengeler ve ABD seçimleri türbülansın sürebileceği endişelerini artırıyor.

Küresel büyük dalga devam ediyor. Çin kaynaklı yeni koronavirüsün (Kovid-19) ekonomik aktivitede yarattığı durgunluk sonrası şimdi de OPEC ile Rusya’nın arz kesintisi konusunda anlaşamamasının getirdiği kriz yaşanıyor.

Rusya ile yeni kotalar konusunda anlaşamayan Suudi Arabistan’ın veliaht prensi Muhammed bin Salman fiyatları aşağı çekerek pazarda savaşı başlattı. Brent petrolün varil fiyatı bir günde yaklaşık yüzde 30 oranında geriledi.

Ortadoğu borsaları son yılların en büyük

Borsa İstanbul’da 274 bin kadının portföy büyüklüğü 2019 sonu itibari ile 16.3 milyar TL oldu. Son 10 yılda kadınların portföyleri yüzde 171 büyüdü. Kadınlar parasının yüzde 46’sını altında tutuyorKadın yatırımcılar Borsa İstanbul’da toplam yatırımcı sayısının yüzde 22’sini oluşturuyor. Portföy büyüklüklerini ise son on yıl içerisinde yüzde 171 artırdılar. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerinden yaptığımız derlemeye göre kadınların portföy büyüklüğü 2009 yılında 5.9 milyar seviyesinde iken 2019 yılına gelindiğinde 16.3 milyar TL’ye yükseldi.

Portföy büyüklüğü artmasına rağmen kadın yatırımcı sayısının toplam yatırımcı içerisindeki oranı azaldı. Son 10 yılda kadın yatırımcı sayısı sadece yüzde 2 artış kaydedebildi. 2009 yılında toplam yatırımcıların yüzde 27’si kadınlardan oluşurken 2019 sonu itibariyle bu oran yüzde 22 seviyesinde bulunuyor.

Sağlamcı bakış

Güncel verilere göre Türkiye’nin nüfusu 83 milyon. Bunun 41.6 milyonu erkeklerden oluşurken

Amerikan Merkez Bankası (Fed) koronavirüs etkisiyle ‘önden yüklemeli’ bir faiz indirimine gitti. Bu kararı sonrası diğer ülkelerden de faiz indirimi gelebilirABD Merkez Bankası (Fed) politika faizinde 50 baz puanlık indirime giderek politika faizini 1.50 - 1.75 aralığından 1.00 - 1.25 aralığına çekti.
Oy birliği ile alınan kararın detaylarına bakıldığında, Çin’den dünyaya yayılan koronavirüsün ABD ekonomisi için riskler oluşturduğu ve bu riskler nedeniyle de faiz indirimine gidildiği belirtildi. 2008 yılında yaşanan krizinden bu yana Fed ilk kez acil faiz indirimine gitti.

Virüs paniğinin küresel ekonomik seyir üzerine adeta bir kabus gibi çöktüğü görülüyor. Fed’in aldığı bu kararın piyasalar üzerinde belirgin bir etkisi olması beklenmiyor.

Peki devamı...

İdlib’de yaşanan sıcak gelişmelerle birlikte piyasalarda boşluklar oluştu. BIST 100 Endeksi haftanın son günü 99.332 seviyesine kadar gerilerken dolar 6.25 direncine kadar yükseldi. Sıra düzeltmelerde

Korona virüsü ile küresel çapta yaşanan satış dalgası, İdlib’deki gerilimle otomatik satış emirlerinin devreye girmesine yol açtı. Cuma günü SPK’dan yapılan açıklamada, hisse senedi piyasasında açığa satış işlemlerinin yasaklandığı duyuruldu. Karar gereğince gün içinde açığa satış tuşuna basılmadan yapılan ve aynı gün içinde kapatılan pozisyonlar da yasak kapsamına dahil edildi. Böylece satış dalgasının büyümesinin önüne geçildi.  BIST 100 Endeksi gün içerisinde yüzde 10’luk değer kaybı ile açıldıktan sonra günü yüzde 4 düşüşle tamamlamış oldu. Önceki gün de korana virüsü kaygısıyla yüzde 4 değer kaybı yaşanmıştı. Borsa cephesindeki olumsuz havaya rağmen dolarda ise çıkış hakimdi. Perşembe günü 6,17 seviyelerinde seyreden dolar/TL

Piyasalar riskleri satarken güvenli limanlara sığınarak nakitte beklemeyi tercih etmeye başladı. Yılbaşından bu yana üst üste devam eden gelişmeler adeta bir kabus gibi piyasaların üzerine çökmüş durumda. ABD’nin Bağdat Havalimanı’nda düzenlediği saldırıda, İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kasım Süleymani’nin öldürmesi İran ile ABD arasında ciddi bir krize yol açarken sorun büyümeden kısa sürede geride bırakıldı. Şimdi de Çin’in Wuhan kentinden dünyaya yayılan koronavirüs salgını ile mücadele gündemde. Her ülke kendi sınır geçişlerindeki güvenliğini en üst seviyeye çıkarırken virüs haberleri gündemden düşmüyor.

Öte yandan doğal felaketler de ekonomiyi doğrudan etkilemekte. Avusturalya’da eylül ayında başlayan yangın ancak şubat ayının ilk yarısında yağan yoğun yağışların da katkısıyla kontrol altına alınabildi. Ülkemizde son olarak merkezi Elazığ’ın Sivrice ilçesi olan 6,8 büyüklüğündeki deprem can ve mal kaybına yol açarken beklenen

Merkez Bankası yıllık enflasyon ve faiz hedefleri doğrultusunda indirimlere devam ediyor. 19 Şubat’ta gerçekleşen faiz toplantısında TCMB faizi 50 baz puan indirerek faizi 10,75 seviyesine çekti.

TCMB’nin faiz notlarına bakıldığında temkinli ifadeler göze çarpıyor. Kredi büyümesi ve kompozisyonunun yakından takip edileceğine vurgu yapılırken cari açığın ılımlı kalmasına atıfta bulunuluyor. Gelişmekte olan piyasalara yönelik akımın izleneceğini görüyoruz.

Öte yandan korumacılık önlemlerinin, küresel ekonomi politikalarına dair diğer belirsizliklerin ve jeopolitik gelişmelerin yanı sıra son dönemde ortaya çıkan salgın hastalığın sermaye akımları, dış ticaret ve emtia fiyatları kanalıyla oluşturabileceği etkiler yakından takip ediliyor.

Merkez’in hala faiz indirmek için marjı var. Korona başta olmak üzere bazı riskler de masada... Bu ortamda indirim 25 baz puan olabilir

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yılın ikinci faiz toplantısı için 19 Şubat’ta yeniden toplanıyor. TCMB’nin faiz indirimlerine devam etmesi bekleniyor. Ağırlıklı görüş faizlerin aynı kalmasından yana olsa da yapılan anketlerde 50 baz puana kadar indirimlerin yapılabileceği tahmin ediliyor.

TCMB’nin bu toplantıda da faiz indirimine devam ederek 25 baz puan daha faizi indirmesini bekliyoruz. Yabancıların hisse senedi ve tahvilde satıcı olduklarını görüyoruz. Faiz indirimlerinin devamı, yabancı satışlarının sürmesine neden olacaktır.

Faiz indirimlerinin devam etmesi ile birlikte dövize kayma riski gündemdeki yerini koruyor.

Korona etkisi

Piyasalar bir yandan da korona virüsü ile ilgili gelişmeleri izliyor. Virüs nedeniyle ölü sayısının 1868, vaka sayısı da 72 bin 436’a yükseldiği yönündeki haberler piyasalar için riskten kaçışı beraberinde getiriyor. Bu nedenle TCMB’nin gerçekleştireceği

Spor ve bilişim sektörü hisseleri yatırımcıların yüzünü güldürdü. 2019’da yüzde 77 değer kazanan spor hisseleri, 2020’nin bir buçuk ayında da yüzde 41 prim yaptı. Geçen yıl yüzde 118 yükselen bilişim sektörü hisseleri ise yüzde 31 arttı

Borsa İstanbul’da BIST 100 Endeksi, küçük hisselerin öncülüğünde güçlü seyrini sürdürüyor. Yılın öne çıkan hisseleri spor ve bilişim sektörü şirketleri oldu. Spor firmalarına ait hisseler yılbaşından bu yana yüzde 17,5 ile yüzde 116 arasında değişen oranlarda artışlarıyla dikkat çekti. Trabzonspor hissesi 2,15 TL’den 4,66 TL’ye çıkarken yüzde 116 oranında değer kazandı. Galatasaray yüzde 41,87, Fenerbahçe yüzde 20, Beşiktaş ise yüzde 17,55 oranında yükseldi.

Borsada işlem gören spor firmalarına ait hisseler, özellikle şampiyonluk beklentilerinin öne çıktığı dönemlerde ciddi yükselişler kaydedebiliyor. Beşiktaş ve Fenerbahçe hisselerinde daha önce