Bir kuruluşun “yıllık rapor”u, Yönetim Kurulu Başkanı’nın sunumuyla başlar. Bu sunum, kuruluşun başarılı olduğu noktalara odaklanır; başarısız olduğu konulardaki başarısızlık nedenlerini açıklar. Yönetim Kurulu Başkanı’nın sunumu, esas itibarıyla, hissedarlar için yapılır. İkinci bölümde, kuruluşun iş yaptığı sektördeki ve genel ekonomideki gelişim anlatılır. Varsa, çevrenin korunması adına öne çıkan çalışmalar konu edilir. Üçüncü bölümde, kuruluşun etik değerleri, sosyal katkıları ve topluma faydaları ele alınır. Kuruluşun çalışma değerleri ve vizyonu da bu bölümün kapsamındadır.
Dördüncü bölüm, çalışanların durumu, eğitimi, sağlık ve iş güvenliği sorunlarının konu edildiği ve bu konudaki istatistiklerin yer aldığı bölümdür. Beşinci bölümde, kuruluşun kreditörleri, genel verimi, satışların maliyeti, iş döndürme sürati, mevcut sermayenin nasıl kullanıldığı, amortismanlar, faiz ödemeleri, vergiler ve hissedarlara ödenecek temettü tutarlarına yer verilir.
Altıncı bölümde şirketin varlıkları gösterilir. Özellikle de yatırımcılara cazip gelecek konular ele alınır. Yedinci bölüm, şirketin verimliliğinin ve diğer şirketlerle karşılaştırılmasının yapıldığı bölümdür. Üretilen mal ve servislerin kalitesi ve müşterilerin memnuniyeti bu bölümde incelenir. Sekizinci bölümde, şirketin çevre konusundaki hassasiyeti, bu konudaki mevzuata uyumluluk durumu konu edilir.
Dokuzuncu bölüm, kuruluş Yönetim Kurulu üyelerinin raporunu oluşturur. Yönetim Kurulu üyelerinin sorumlulukları, görevleri, ücretleri ve gerektiğinde olay bazındaki başarıları bu bölümde anlatılır. Yönetim Kurulu üyelerinin her biri, kuruluşun yaptığı iş konusundaki profesyonel görüşlerini bu bölüme eklerler.
Onuncu bölüm, bağımsız denetçilerin rapordaki bilgilerin doğruluğu konusunda yazdığı profesyonel rapordur. Bu rapor hataların ortadan kaldırılması ve yolsuzlukların önlenmesi bakımından önemlidir.
On birinci bölüm dipnotlar bölümüdür. Bu bölümde şimdiye kadar verilen bilgiler hakkındaki detaylar yer alır. Çoğu zaman, dipnotlar, raporun kendisinden daha önemlidir.
Vergiler, kuruluşun ödediği veya ödeyeceği, doğrudan ve dolaylı vergiler ile kurumsal vergilerden oluşur. Bunlara, kuruluşun ödediği cezalar ve varsa, çevreye verdiği zararlar nedeniyle ödenen ek ödentiler eklenmelidir. Kuruluşun çeşitli biçimlerde yaptığı yardım ve reklam harcamalarına da yıllık raporlarda yer verilir. Bu harcamaların yerinde olup olmadığı ve genel harcamalara oranı önem taşır.
Kimler yıllık raporla ilgilenir?
Çeşitli gruplar, yıllık raporların çeşitli bölümleriyle, ilgilenirler:
Hissedarlar; bilanço, kâr ve zarar hesabı ve temettü dağılımına bakarlar; kuruluşun ne kazandığı ve kazancının ne kadarını hissedarlarına dağıttığıyla ilgilenirler.
Çalışanlar; üst yöneticilere ne ödendiğini, çalışanların eğitimi ve yan faydaları için ne kadar para ayrıldığını ve şirketin hedeflerini öğrenmek isterler. Denetleme ve düzenleme kurumları, yönetim kurulunun bilgilendirmeleri ve bağımsız denetçilerin görüşlerine bakarlar. Böylece, yıllık raporda verilen bilgilerin hatasız ve kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun biçimde hazırlanıp hazırlanmadığını araştırırlar.
Maliye ve diğer kamu kurumları, ödenecek verginin hesaplanması ve çevreye verilen önem açısından bir inceleme yapacaklardır.
Kreditörler ve bankalar; şirketin varlıkları ve borçları ile bunların gerekçeleri üzerine odaklanır. Medya organları daha çok, Yönetim Kurulu Başkanı’nın açıklamaları ve şirketin genel performansıyla ilgilenir. Bir taraftan da şirkette bir yolsuzluk olup olmadığı konusunda fikir sahibi olmak isterler.