Her şeyde olduğu gibi, olası ani siyasi ve ekonomik değişiklikler karşısında ne yapacağımızı bilmiyoruz. Örneğin, ekonomi yönetimi, AKP’nin kapatılması, İstanbul’da deprem olması, İran’da savaş çıkması gibi durumlarda, ekonomide ne gibi değişiklikler olacağını hesap etmiyor.
Kısacası, bir “B planımız” yok. Her şey “o gün” düşünülür, zannediliyor. Oysa, halen ekonomi yönetimimizde “kriz yönetimi” yapabilecek isimler yok. 2000 krizinin derinleşmesi de, “kriz yönetimi” yapabilecek isimlerin olmaması nedeniyle oldu.
Halen dünyanın en stratejik oyunlara açık bölgesi, Ortadoğu. Zenginlik, bu bölgeden yayılıyor. Bu bölgede her zaman savaş olasılığı var. Biz de bölgenin ortasındayız.
En kırılgan nokta
Ekonomideki en kırılgan nokta, bence, ne enflasyon ne büyüme. En önemlisi, beklenmeyen durumlarda ne yapılacağı. Şimdi, aşağıdaki riskler karşısında ne tedbirler aldığımızı sorgulayalım:
a) Ülkemize yanlışlıkla bir atom bombası atılsa, ekonomik olarak ne yapacağız? Nereden, nasıl yardım alacağız? Kimler seferber olacak? Bilinmiyor.
b) Irak savaşı sırasında ABD’nin topraklarımızı kullanmasına izin vermezken, bir ekonomik beklenti planımız var mıydı? Varsa, ne kadarı gerçekleşti? Bilinmiyor.
c) İstanbul depremi gibi, bir büyük deprem felaketiyle karşılaşılması durumunda para politikamız, maliye politikamız, döviz politikamız, üretim politikamız ne olacak? İlgili ekonomik birimler birbirleriyle nasıl haberleşecek? İstanbul’a taşınan Merkez Bankası’nın kasaları açılamaz, banknot matbaası para basamazsa, hangi parayı kullanacağız? Hangi bilgisayar sistemlerimizin yedekleri var? Bilinmiyor.
Kırmızı kitapları var
d) AKP’nin kapatılması, şeriat devleti kurulsa Atatürkçü ekonomi yöneticilerinin işlerine son verilmesi, darbe olsa, ekonomi yönetiminin tamamen değiştirilmesi, bir iç savaş çıkması gibi istenmeyen durumlarda hangi yazılı ekonomik tedbirler bütünümüz var? Bilinmiyor.
e) Ekonomimiz sıcak paraya tam olarak bağımlı. Dünyadaki ekonomik krizin büyüme olasılığı var. Petrol 200 doları, altın 1000 doları rahatça aşacak. Ani sıcak para çıkışı olursa, tedbirimiz ne? Kim ne yapacak? Bilinmiyor.
Askerlerin bu durumlarda kullanacakları, karar alınmasını kolaylaştıracak “kırmızı kitap”ları var. Halen, ülkedeki en gizli belgelerden birinin bu olduğu biliniyor.
Ekonomi yönetiminin de mutlaka bir “ekonomik kırmızı kitap”ı olması lazım.
