Geçen hafta yayınlanan Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tebliği yalnız sermaye piyasamızda değil, Türk ekonomisinde de bir devrim niteliğinde. Tebliğe göre, bankalar hariç İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın (İMKB) en büyük 30 şirketinin yönetim kurullarının yüzde 30’u bağımsız üyelerden oluşacak.
SPK Başkanı Vedat Akgiray’ın yaptığı açıklamaya göre, bu uygulama 1-2 yıl içerisinde İMKB’de işlem gören tüm şirketleri kapsayabilecek. Bankalarla ilgili mevzuatın Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nu ilgilendirmesi, özelleştirilmiş olan bazı şirketlerdeki “altın hisse” gibi özel durumların daha derinliğine incelenme ihtiyacı ve bunlara benzer düzenleme gereksinimleri nedeniyle, uygulama şimdilik İMKB’de işlem gören şirketlerin tümünü kapsamamış görülüyor.
Getirilen yenilikler, tüm gelişmiş ülkelerde küçük farklılıklarla zaten var. Böylece, güçlü şirketlerin daha şeffaf, kurumsal yönetim ilkelerine daha uygun ve daha profesyonel yönetilmesi amaçlanıyor.
Tebliğin ilk uygulaması Turkcell’de gerçekleşti. Böylece, Turkcell’in yönetimi ne Çukurova’nın ne Alfa’nın ve ne de TeliaSonera’nın eline geçmiş oldu. Tebliğ gereğince, borsanın dev 23 şirketine 54 yeni bağımsız üye atanacak.
Tebliğ neler getiriyor?
11 Ekim 2011 Salı günkü Resmi Gazete’nin “2. mükerrer” sayısında yayınlanan “Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ” aşağıdaki önemli özellikleri içeriyor:
* Tebliğ, yayımı öncesinde başlayan ve yayın tarihi itibariyle devam eden faaliyetler ve süreçler için de geçerli. Kaçış yok.
* Şu an için Tebliğ kapsamına girmeyen şirketler de yapılarını bu tebliğ ilkelerini esas alarak belirlemeye başlayabilecekler.
* Artık, şirketlerin Genel Kurul toplantı ilanları, mutlaka toplantı tarihinden asgari 3 hafta öncesinden verilecek.
* Şirketlerin internet sitelerinde, imtiyazlı paylar dahil oy hakları, 3 hesap dönemine ilişkin faaliyet raporları ve mali tablolar, önümüzdeki dönem için planlanan değişiklikler, yönetim kurulu üyelerinin azil ve değiştirme gerekçeleri ile aday üyelerin öz geçmişleri, bağımsızlık niteliğine sahip olup olmadıkları belirtilecek.
* Gündemde “diğer”, “çeşitli” gibi ibarelerin yer almamasına özen gösterilecek. (Henüz uygulama başlatılmadı.)
* Yönetim kurulu üyelerinin şirket ile işlem yapabilmesi ve rekabet edebilmesi hususunda Genel Kurul’ca onay verilmiş ise, yönetim kurulu üyelerinin şirketle yapmış oldukları işlemler ve şirketle rekabet edilen faaliyetleri hakkında Genel Kurul bilgilendirilecek.
* Medyada çıkan şirket hakkındaki ihtilaflı konulara ilişkin haber ve analizler hakkında pay sahiplerine bilgi verilecek. (Henüz uygulama başlatılmadı.)
* Yönetim kurulu üyeliğine aday olacak kişiler bağımsız olsalar dahi Genel Kurul toplantısında hazır bulunacaklar ve pay sahiplere adaylara soru sorma hakkı verilecek. Adaylar son 5 yılda görev aldıkları kurumları ve ayrılma nedenlerini, yönetim kurulu üyelik tecrübelerini, finansal durumlarını, bağımsızlık niteliğine sahip olup olmadıklarını açıklamak durumunda olacaklar. (Henüz uygulama başlatılmadı.)
* Yönetim kurulu üyelerinin ve şirket yöneticilerinin ücretlendirilme esasları yazılı hale getirilerek, pay sahiplerinin bu konuda bilgi sahibi olmalarına olanak sağlanacak.
* Şirketin sermaye ve yönetim yapısı ile mal varlığında önemli tutarda değişiklik meydana getiren kararların alınmasında, işlemlerin tarafları oy kullanamayacak. Böylece, bölünme, hisse senedi değişimi, varlık alım satımı, bağış, yardım, kefalet, ipotek gibi işlemlerden önemli tutarda olanları konusunda, bu işlemlere taraf olan ortaklar oy kullanamayacaklar. Bu konuda esas sözleşmeye hüküm konuluncaya kadar alınacak Yönetim Kurulu kararları, Genel Kurul kararı olmaksızın uygulanamayacak.
* Karşılıklı iştirak ilişkisi beraberinde bir hakimiyet ilişkisini de getiriyorsa, karşılıklı iştirak içerisinde bulunan şirketler, karşılıklı iştirak içerisinde bulundukları şirketin genel kurullarında oy haklarını kullanamayacaklar ve bu durumu kamuya açıklayacaklar. (Nisap oluşturmak gibi zaruri durumlar hariç.)
* Yönetim Kurulu üyeleri ve şirket yöneticileri, örtülü veya muvazaalı işlemler yaparak kârı azaltamayacaklar. (Henüz uygulama başlatılmadı.)
* Yabancı borsalarda işlem gören sermaye piyasası araçları ile ilgili dışarıdaki borsa ve piyasalarda ilave bilgi isteği olması veya tedbir alınması halinde, bu bilgi isteği ve alınan tedbir eş zamanlı olarak yurt içinde de kamuya açıklanacak. (Henüz tam olarak uygulama başlatılmadı.)
* Pay sahipleri, şirket yönetiminde etkinlik sağlamak amacıyla yaptıkları oy sözleşmelerini derhal kamuya açıklamak zorunda olacaklar. (Henüz uygulama başlatılmadı.)
Bu önemli konuya yarın devam edeceğim.