Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Tarih boyunca, devletlerin aldığı kararlar savaşların sonucunu ve tarihin akışını değiştirdi. Liderlerin ve komutanların aldıkları kararlar farklı olsaydı, devletlerin ve savaşların kaderi değişebilirdi. Robert Cowley, “What If?” isimli kitabında, farklı kararlar alınsaydı tarihin nasıl değişebileceğini inceliyor. Kitaptaki her tarihi olay, tanınmış tarihçiler tarafından değerlendirilmiş.
Bunlardan, bizim için de ilginç olan var:
- Tarihçilere göre, İkinci Dünya Savaşı’nda Hitler Türkiye’yi kendi tarafında savaşa sokabilseydi, Sovyet Rusya’ya saldırması gerekmeyecekti. Bu durumda, Moskova bozgunu yaşanmayacak ve İkinci Dünya Savaşı’nın galibi Almanya olacaktı. “Barbarossa” adıyla anılan, 1941’de Rusya’ya yapılan saldırının önemli amacı, Kafkas ve Ortadoğu petrollerine ulaşmaktı. Tarihçiler, Türkiye’nin Almanya tarafında savaşa girmesi yerine, Almanya’nın Rusya’yı bırakıp Türkiye’ye saldırması halinde de aynı sonuca ulaşılacağını savunuyor. Almanya, Kuzey Afrika ve Kıbrıs üzerinden, sadece 38.000 askeri olan ve hava gücü bulunmayan Suriye ve Lübnan’a girerek Musul, Kerkük ve Abadan dahil tüm Ortadoğu petrollerini ele geçirebilecekti. Rusya’nın Hazar Denizi kıyılarındaki petrol üretimi de tehlikeye girecekti. Savaş sırasındaki Cumhurbaşkanımız İsmet İnönü, Türkiye’nin savaşa girmesini önlemekle kalmamış; Almanya’nın Türkiye’ye saldırmasını da önlemişti. Savaş sırasında Almanya’nın Türkiye Büyükelçisi olan Franz von Papen de, Türkiye’nin Almanya tarafında savaşa girebileceği fikrinde idi. Öte yandan tarihçiler, Hitler’in Türk askerinin yüksek direncinden de çekindiği ve İtalya’ya fazla güvenemediği görüşündeler. Ancak bu durumda, Japonya’ya atılan atom bombalarının Almanya, İtalya ve Almanya ile işbirliği yapması halinde Türkiye’ye atılması olasılığı vardı.
- İkinci Dünya Savaşı’nın Avrupa ayağını bitiren Normandiya Çıkarması ertelense veya başarılı olmasa idi, Avrupa büyük olasılıkla komünist Rusya tarafından işgal edilecekti. O aşamada Nazilerin artık savaşı kazanma olasılıkları yoktu. İşi ya Müttefikler ya da Rusya bitirecekti. Öte yandan, Normandiya Çıkarması olmasa idi, Almanların Rusya ile 1939’da yaptıkları ittifakı yenilemeleri olasılığı da vardı. Bu durumda, Avrupa’nın neredeyse tamamı komünist olacaktı. Bu durumda ABD, muhtemelen Japonya yerine Rusya’ya atom bombası atmak zorunda kalacaktı. Zaten, atom bombalarının Japonya’ya atılmasının önemli bir sebebi de, Rusların Japonya’yı işgal etme olasılığı idi.

Haberin Devamı

ÖZDEMİR ÖZOK
Cumhuriyetimizin, demokrasimizin, hukuk devletinin ve Atatürk devrimlerinin güçlü savunucusu hayatını kaybetti. Konuşmalarını bastırır ve bana da gönderirdi. Mücadelesi ve söylemleri, değerini kaybetmeyecektir. Allah rahmet eylesin.