Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Ha Joon Chang’un “Kapitalizm Hakkında Söylemeyen 23 şey (23 Things They Don’t Tell You About Capitalism) isimli kitabı, uluslararası en çok satan kitaplar arasına girdi. Kitap, “ekonomik serbesti”nin, “ekonomik özgürlük” olmadığını anlatıyor. Eğer, kapitalizmin gerçek anlamda ne olduğunu bilmiyorsanız; siyasetin zaman israfı olduğunu zannediyorsanız; milli gelir artıyor dedikleri halde, neden sizin yaşam düzeyinizin yükselmediğini anlayamıyorsanız; enflasyon düşük çıktığı halde, neden ihtiyaçlarınıza para yetiştiremediğinize anlam veremiyorsanız; zenginlerin sizden daha becerikli, daha iyi eğitilmiş ve daha girişimci olduğunu zannediyorsanız; bu kitabı okumalısınız.

İşçilere hak ettikleri kadar para...
Cambridge Üniversitesi profesörü Chang, şunları savunuyor:
* İnsanlardan rasyonel düşünmelerini bekleyemeyiz.
* İşçilere hak ettikleri kadar para ödendiğine, beni kimse inandıramaz.
* Dünya ekonomik sistemi, az gelişmiş ülkelerin aleyhine çalışacak biçimde oluşturulmuştur.
* Serbest piyasa ideolojisine karşı olmak, kapitalizme karşı olmak demek değildir.
* Hükümetler ve piyasa düzenleyicileri, her zaman, piyasa serbestliğinin engelleyicisi olmuşlardır.
* Şirketler sadece sahiplerinin kâr etmesi için varlıklarını sürdürürler. Kâr dağıtıldıkça da, şirketin büyümesi düşer.
* Ücretler serbest piyasada değil, siyasetçiler tarafından belirlenir. Ülkeye giren göçmen sayısı arttıkça, ücretlerde düşme baskısı oluşur. Hükümetlerin bir görevi de, işçi ücretlerini düşük tutmak olmuştur.
* Gelişmiş ülke ekonomilerinde istikrar sağlanmış olması, çoğu zaman, diğer ekonomilerde istikrarın bozulması anlamına gelir.
* Düşük enflasyon, her zaman daha istikrarlı ekonomiye sahip olmak anlamında değildir.
* Serbest piyasa uygulamaları nadiren, fakir ülkeleri zengin hala getirmiştir.
* Gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan ülkelere her zaman “dediğimi yap, yaptığımı yapma” derler.
* Gelişmekte olan ülkelerdeki büyüme, genellikle gelir dağılımının bozulmasına neden olur. Oysa, birikmiş sermayenin milleti olmaz. Bu ülkelerde büyümeye neden olan sermaye, sonunda gelişmiş ülkelere aktarılacak; halk fakirliğini sürdürecektir.
* Zenginin, daha zengin olması, bizi zengin etmez.
* Gerçekte, fakir ülkelerde, zenginlerde olduğundan daha çok girişimci insan vardır.
* Daha fazla eğitim, ülkeleri zengin yapmak için yeterli değildir. Eğitimli kişilerin daha verimli bir biçimde çalıştırılabilmesi ve beyin göçünün engellenmesi gerekir.
* Zannedilenin aksine, kapitalist ekonomilerde komünistlere göre daha çok planlama vardır.
* İyi bir ekonomi yönetimi, sadece iyi ekonomi bilmekle gerçekleştirilemez.