Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Yeni akıllı cihazlar, her anınızı takip ediyor; ev halkının alışkanlıklarını, davranış biçimlerini internet aracılığıyla merkezlerine gönderip, yeni cihazların buna göre üretilmesini sağlıyor. Yalnız yeni model otomobiller değil, yeni model televizyon alıcıları, termostatlar, elektrik düğmeleri, hatta kapı kilitleri bizi takip ediyor.
Akıllı telefonunuzdan, tabletinizden veya bilgisayarınızdan kontrol edebildiğiniz her ev aleti, kendi merkezi ile de iletişim kuruyor. Bu iletişim otomatik olarak sağlanıyor ve aletlerin yönetim birimlerine bilgi aktarılıyor.
Samsung, LG, Vizio dahil bir çok marka televizyon ve kullandığınız akıllı telefon, ilk kullanımlarda karşınıza çıkan “onaylıyorum (I agree)” komutuna bastığınız andan itibaren sizin tüm bilgilerinizi, kendi merkezine gönderiyor. Önümüzdeki günlerde, televizyonlar, sizin sesinizi algılayıp, size cevap bile verebilecekler. Artık, en çok seyredilen programlar, otomatik olarak belirlenecek.

Gözü ve kulağı var
Bebek odalarını canlı olarak takip eden aletler, çoğu zaman “bluetooth” kullanıyor ve yabancıların da bebeğinizi görüp, duymasına olanak tanıyorlar. Kan şekerinizi ve tansiyonunuzu ölçen “OneTouch Verio Sync” gibi her hangi bir alet, sizin bilgilerinizi, yalnız doktorunuza değil, kendi merkezine de gönderiyor.
Akıllı telefonunuz aracılığı ile ev sıcaklığınızı, kahve makinenizin başlama saatini, buzdolabınızı ayarlıyorsanız, bütün bilgileriniz başkalarına da aktarılıyor. Google’un sahip olduğu Nest sistemi ve Dropcom güvenlik kameraları, sizinle olduğu kadar, merkezleri ile de iletişim kuruyor. Hareketlerinizi takip eden bileklikler, kişisel bilgilerinizi, kalbinizin atış hızını, uyku durumunuzu takip ediyor; navigasyon uygulamasıyla nerede olduğunuzu bile merkezine bildiriyor.
Bu cihazları üreten firmalarda, bilgilerinizi elde eden bir “hacker”in, siz dışarıda iken rahatlıkla evinizi soyabileceği olasılığı ve bu olasılığın nasıl önlenebileceği üzerinde duruluyor. Google’un Nest ve Apple’ın yakında piyasaya sunacağı Home-Kit sistemi kapı kilitleri için de, ek tedbirler düşünülüyor.
HP’nin yaptığı bir araştırma, ev alarmları ve internet üzerinden akıllı telefonlar tarafından kullanılan cihazların 8/10’unun şifresiz veya basit şifreli olduğunu ortaya çıkarttı.

Kendi ihtiyacını gideriyor
Önümüzdeki bir yıl içinde, yazıcınız mürekkebi bittiğinde yeni mürekkebini, çamaşır ve bulaşık makineniz deterjanı bittiğinde, yeni deterjanını Amazon’dan (ABD menşeli alışveriş sitesi) sipariş edebilecek. Apple, GE, Honeywell, IBM, LG ve Samsung bu konularda ciddi araştırma ve yatırım yapıyorlar. Oyuncak firması Mattel, bu sonbaharda konuşan Hello Barbie’yi piyasaya süreceğini açıkladı. Bu bebek, Mattel merkezi aracılığı ile çocuklarla doğrudan konuşacak.
Şubatta, ABD medyası, LG ve Samsung akıllı televizyon alıcılarının, kullanıcıların ev konuşmalarını, üçüncü kişilere aktardığını yazdı. Örneğin, yüksek gelen bir fatura hakkında eşinizle tartışırsanız; bunu haber alan kredi şirketleri sizi arayabilecek. Televizyon yayın şirketleri de, sizin ilgilendiğiniz konuları seçip; sizin televizyonunuza bu konudaki reklamları yönlendirebilecek. Yani, artık, sizi sadece devlet otoriteleri dinlemiyor; gözlemiyor.

Haberin Devamı

Nasıl korunabiliriz?
ConsumerReports.org, bilgilerinizin sızmasını ve kötü kullanıcılara düşmesini önleyebilmeniz için, şu tedbirleri öneriyor:
- Kişisel bilgilerinizi toplayan her cihazı, özellikle de Wi-Fi cihazınızı mutlaka şifreleyin.
- Aldığınız her akıllı cihazın küçük harflerle yazılmış, kişisel bilgilerinizi kullanabilme onayınızı inceleyin; hiç olmazsa, sizin hangi bilgilerinizi alabileceklerini öğrenin. Bu bilgiler, sık sık ve her “upgrade(yazılım yükseltme)” sırasında, yeni bilgiler almak üzere güncellenir. Mümkünse, “upgrade” yapmayın.
- Akıllı televizyonlar ve telefonların bazılarında, kişisel bilgilerinizin gönderilmesini engelleyen ayarlar vardır. Varsa, bunları kulanarak, bilgi gönderilmesini engelleyin.
- İnternete bağlı cihazlarınızı, kullanmadığınız anlarda kapatın.
- Mümkün ise, cihazlarınıza, antivirüs dahil, güvenlik yazılımları yükleyin.
- Cep telefonunuzun Wi-Fi ve İnternet erişebilirliğini kullandığınız sürece açın.
- Arkadaşınızın bilgisayarına bakın. Kendi ileti sayfasına girdiğinde, çıkan reklamlardan arkadaşınızın hangi aramaları yaptığını anlayabilirsiniz. Aynı tuzağa düşmemek için, internet geçmişinizi sık sık silin.