Cari denge fazla veriyor

Cari denge fazla vermeye devam ediyor: Temmuz, ağustos aylarının ardından, cari denge, eylülde de 2.48 milyar dolar fazla verdi.

Eylülde, cari dengenin fazla vermesinde, hizmet gelirlerindeki yıllık %19 güçlü artış ve dış açıktaki yıllık %5 düşüş etkili oldu. Ekim ayına ilişkin Ticaret Bakanlığı öncü dış ticaret verisine göre; dış ticaret açığı artış göstermekle birlikte, hizmet gelirlerindeki olumlu seyrin süreceği beklentisiyle, cari dengenin ekim ayında da fazla vereceğini değerlendiriyoruz.

Akbank’tan alınan aşağıdaki grafik, cari dengedeki açık ve fazlaları gösteriyor.

Aylık cari denge gerçekleşmeleri (2018-2019)

Kümülatif yüksek seviye

12 aylık kümülatif olarak cari denge 5.9 milyar dolarla rekor pozitif seviyeye ulaştı. Cari denge, Mayıs 2018’de 57.9 milyar dolar açık vermişti.
Haziran 2018-Temmuz 2019’da ithalatta görülen azalış, dış ticaret açığında daralmaya ve cari dengede iyileşmeye neden oldu.
Enerji ve altın hariç cari denge de eylülde kümülatif 47.7 milyar dolar fazla verdi; Eylül 2018’den bu yana da fazla veriyor. Aşağıdaki grafik bu durumu gösteriyor.

Cari denge, enerji hariç cari denge (milyar dolar, 12 aylık kümülatif)

1996 ile Eylül 2019 arasındaki cari denge ve enerji hariç cari denge (milyar dolar) aşağıdaki grafikte yer alıyor.

DETAYLAR

Eylülde toplam mal ithalatı yıllık %2.1, toplam mal ihracatı ise yıllık %2.5 oranında arttı. Bunun neticesinde, dış ticaret açığı yıllık %5.2 daraldı. Hizmetler gelirleri tarafında; taşımacılık geliri nette yıllık %5.6, seyahat gelirleri ise nette %22 ile yüksek artış gösterdi. Seyahat gelirleri brüt olarak da yıllık %19 arttı; 12 aylık kümülatif rakam 28.5 milyar dolarla Mayıs 2015’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. 2019 yılında, cari dengenin pozitif kapatacağını değerlendiriyoruz.

Ödemeler dengesinin finansman tarafına bakıldığında, eylülde 2.5 milyar dolar cari fazla verildi. 0.68 milyar dolar finansman çıkışı oldu. Net hata-noksan kaleminden de 1.76 milyar dolar çıkış oldu. Bunların neticesinde, rezervler 29 milyon dolar arttı.

Eylülde hisse senetlerine 120 milyon dolar, DİBS’e 149 milyon dolar giriş oldu. Ocak-eylül dönemine bakıldığında ise hisse senetleri ve DİBS’ten toplam çıkış, 1.5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.

Doğrudan yabancı yatırımlara (net) eylülde 8 milyon dolar, ocak-eylül döneminde toplam 4.3 milyar dolar giriş oldu (Ocak-eylül 2018: 5.8 milyar dolar).

Yurt dışından sağlanan kredilerde, bankalar nette borç ödeyicisi olmaya devam ediyor: Eylülde 0.8 milyar dolar, ocak-eylülde ise 8.7 milyar dolar borç ödediler.

Reel sektör, yurt dışından sağladığı kredilerde, eylülde nette 0.68 milyar dolar borçlandı. Ocak-eylül döneminde ise 0.95 milyar dolar borç ödedi.

Yurt içi bankaların yurt dışı muhabirlerindeki efektif ve mevduat varlıkları eylülde nette 2.5 milyon dolar arttı.

Aşağıdaki grafik, cari açık finansmanını (milyar dolar, 12 aylık kümülatif) gösteriyor.