İMKB Başkanı Hüseyin Erkan, bir süre sonra borsada verilmiş emirlerin iptal edilebileceğini ve fiyat aralıklarının düşürülebileceğini söyledi. Halen İMKB’de, verilmiş emirler sadece gün sonunda iptal edilebiliyor ve % 1’lere ulaşan fiyat aralıkları var. Yani, her bir hisse senedi için verilen alım veya satım emri, mevcudun % 1 altında veya üstünde olabiliyor ve verilen emir, gün içinde ani ekonomik veya siyasi bir piyasa hareketlenmesi olsa bile iptal edilemiyor.
Bu iki teknik özellik, borsalar için çok önemli. Çünkü, bir piyasadan bahsedilebilmesi için, o mala arz ve talebin olması yeterli değil; “arzın ve talebin devamlılığı”nın da olması gerekli. İşte, fiyat aralıklarının büyüklüğü ve emir iptallerinin olup olmaması, bir borsada “arzın ve talebin devamlılığı”nın nasıl sağlanacağı sorusunun cevabını veriyor. Kısacası, emir iptallerine kayıtsız şartsız izin verilmesi, arz veya talebin bir anda yok olması sonucunu, giderek de “arzın ve talebin devamlılığı” prensibini yok edebilir.
Fiyat aralıklarının düşürülmesi veya yükseltilmesi ise, ülkedeki ekonomik durum, enflasyon ve ülke parasının değerinin diğer paralar karşısındaki durumuna bağlı.
Fiyat aralıkları düşürülüyor
Fiyat aralıklarının düşürülmesi, içinde bulunduğumuz ekonomik iyileşme süreci içinde mutlaka alınması gereken bir tedbir. Böylece, hem bir kerede alınması gereken risk oranı düşmüş olacak, hem işlem hacmi artacak hem de İMKB’ye daha az risk peşinde koşan yeni oyuncular katılacak. Kılı kırk yararak, bir sürü araştırma sonucu borsalara gelen kurumsal yatırımcılar da daha rahat fiyatlandırma yapabilecek. İMKB’de ani ve yüksek dalgalanmalar azalacak ve borsa, daha istikrarlı bir piyasa haline gelecek. Doğal olarak, istenildiğinde fiyat aralıkları yeniden arttırılabilir. Öte yandan, fiyat aralıklarının artması sonucu, spekülatif alım satımlarda bir ölçüde düşüş yaşayacağı düşünülebilir.
Emir iptali için karar alınmadan önce, “programlanmış emirler”, “şartlı emirler”, “toplam emirler” v.s. gibi emir biçimleri için uygulama biçimlerine izin verilmelidir. Gelişmiş borsalardaki sistemler incelenerek, her bir hisse için bulunması gereken asgari emir sayısı, toplam emir sayı ve miktarının görülüp görülmeyeceğinin belirlenmesi gerekir. En iyisi, aşamalı ve kontrollü bir sistem geliştirilmelidir.
İMKB yönetimini bu girişimleri için kutlarım.