Spencer Stuart’ın ABD’nin 500 büyük şirketinin (Standard and Poor’s 500) yönetim kurulu üyeliklerinin yapısı konusunda geçen ay yaptığı araştırma, çok ilginç karşılaştırmalı sonuçlar veriyor. Harward Business Rewiev da Kasım 2011 sayısında, bu araştırmaya yer verdi. Araştırma, borsaya açık büyük şirketlerin yönetim kurulu üyelerinin durumunu 1987 yılı ile karşılaştırıyor.
500 büyük şirketin yönetim kurulu yapısının ortalaması alındığında, ilginç durumlarla karşılaşılıyor:
* 1987 yılında, yönetim kurulu üyelerinin % 3’ü 64 yaşın üstündeki kişilerden oluşurken, bu oran 2011
yılında % 37’ye çıkmış. Yani, yönetim kurullarında giderek daha yaşlı üyeler yer alıyor. Halen en yaşlı yönetim kurulu
üyesi C. M. Mortimer 95 yaşında.
En genç yönetim kurulu üyesi
N. Bancroft’un yaşı ise 31.
Yönetim kurulu ödemeleri
* 1987 yılında yönetim kurulu üyelerinin % 92’sine ödeme yapılırken, 2011 yılında bu oran % 37’ye düşmüş. Yani, artık çoğu şirket yönetim kurulu üyelerine bir ödeme yapmıyor. Yönetim kurulu üyelerinin “paraya muhtaç olmayan kişilerden seçilmesi” prensibi giderek önem kazanıyor.
* Yönetim kurulu üyelerine ödeme yapan şirketler esas alındığında, 1987 yılında yıllık toplam ödemelerin kişi başına 36.667 dolar olduğu, bu rakamın 2011 yılında 95.282 dolara çıktığı anlaşılıyor. Yani, büyük şirketlerin yönetim kurulu üyelerinin % 37’sine ödeme yapılıyor ama yapılanlara da iyi para veriliyor. Ancak, 1987 yılındaki doların satın alma gücü ile 2011 yılındaki doların satın alma gücü de farklı. Bu açıdan bakıldığında ise ödentilerde ciddi bir artış yok.
* Yönetim kurulu üyelerinin sayısı gittikçe azalıyor. 2011 yılında, yönetim kurullarının % 83’ünde üye sayısı ortalama 12 kişi ve altında bulunuyor. 1987 yılında, bu oran sadece % 22 idi. Halen, en kalabalık yönetim kurulu 32 kişi ile OME Group’da. En düşük üye sayısı olan şirket ise 5 kişi ile Microchip Technology. 1987 yılında, en az sayıda yönetim kurulu üyesi 8 kişi ile Digital Equipment’da idi.
Kadın üyelerin azlığı
* ABD’de 2002 yılında yasal (Sarbanes-Oxley Yasası olarak biliniyor) zorunluluk haline gelen “bağımsız yönetim kurulları üyeliği” ve “CEO’ların yönetim kurulu başkanı olamaması” uygulaması, şirketlerdeki bağımsız yönetim kurulu üyelerinin sayısını artırdı. 1987 yılında, yönetim kurullarında üye sayısının ortalama % 68’i bağımsız üyelerden oluşurken, bu oran 2011 yılında
% 84’e çıktı.
* Halen, S&P 500’e dahil şirketlerin tüm yönetim kurulu üyelerinin sadece
% 16.2’ si kadın. Yönetim kurullarının
% 9’unda ise hiç kadın üye bulunmuyor. Bu konuda 1987 yılı rakamı ise hiç belirtilmemiş.
* Yine, şirket yönetim kurulu üyeliklerinin genellikle beyaz Amerikalılar tarafından paylaşıldığı anlaşılıyor.
Halen, yönetim kurulu üyelerinin sadece
% 15.3’ü zenci, hispanik ya da Asya kökenli.
Bu konu bizde de yasa ile düzenlenmeli.