Bilinmez bir düşmanla karşı karşıyayız ve her gün hakkında yeni bir şey öğrendiğimiz virüse karşı mücadelede aşı hayati önem taşıyor. Dünyanın dört bir tarafında aşı için büyük yarış var.
Tabi hemen umutlanmayalım. Saygıdeğer bilim insanları aşının piyasaya çıkmasının 12 ila 18 ayı bulmasını öngörüyor. Şimdilik bu bir yarış gibi görünse de, uzmanlar, esasında “aşıyı ilk bulmuş olmanın” değil, önemli olanın “en iyi aşıyı bulmak” olduğu konusunda hemfikir.
Ayrıca çok sayıda üretime ihtiyaç olduğu için ne kadar çok aşı platformu olursa, tüm dünya için o kadar iyi.
70 şirket var, 5’i önde
Elbette onlarca farklı aşı çalışması daha vardır ama Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) yayımladığı ve sürekli güncellediği listede 20 farklı ülkeden sayısı 70’i bulan şirket ve kuruluş aşı için gece gündüz çalışıyor. İlgili liste: (https://tinyurl.com/wjfxsvy)
Bağlı oldukları ülkelerin sağlık bakanlıklarının izniyle, aşı için DSÖ ile uyumlu çalışan bu 70 şirket ve kuruluşa bakıldığında, ülke olarak Amerika, Çin, Kanada, Almanya ve Japonya’nın isimleri öne çıkıyor.
Bu listedeki 5 grup aşı için insan üzerinde teste geçti. Bunlar; Çin’den Cansingo, Sinovac, Beijing Institute, ABD’den Moderna ile Inovio.
Alman Bakan duyurdu
DSÖ listesinde henüz Türkiye’den bir şirket ya da kuruluşun adı yok. Yurtdışına bağımlılığın zararlarını çok net gördümüz bu süreçte yerli firmaların aşı geliştirmesinin önemi daha da ortaya çıkmış durumda.
Aslında ülkemizde ve dünyada bu konuda yetişmiş birçok kişi var. Bilim insanları Özlem Türeci ve Uğur Şahin çiftinin kurucuları arasında yer aldığı BioNTech buna iyi bir örnek.
Bu şirket Almanya’da izni aldı, insan üzerinde testlere yakında başlıyor. Ve bunu Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn açıkladı. 12 milyar dolar değerindeki BioNTech, iki Türk beyinden gücünü alıyor olsa da, Amerikan borsası Nasdaq’ta işlem gören, Alman bir şirket.
Korona aşısı için iki Türk’ün ismini duymak büyük gurur ama bu durum, aklımıza, “Acaba bu iş niye Türkiye’de olmuyor?” sorusunu getiriyor.
Bilim alanında yetişmiş Türk insan kaynağımız olduğu açık. Ama dünyada ses getirecek projemiz pek yok. Sağlık teknolojileri, ilaç ve aşı için ortak çalışmaya, planlamaya, Ar-Ge’ye ve devlet desteklerine büyük ihtiyaç var.
Bu ihtiyaç giderilirse, onlar aşı için çalışırken vakit kaybetmemiş oluruz.
Aşı yarışına kimler katıldı?
Amerika 18
Kanada 9
Çin 7
Almanya 4
Japonya 4
İngiltere 3
İtalya 3
Danimarka 3
İspanya 2
İsrail 2
Avustralya 2
Hindistan 2
Rusya 2
Fransa 2
İsveç 1
Hong Kong 1
Tayland 1
Hollanda 1
Romanya 1
Pakistan 1
(Rakamlar, o ülkeden kaç firma ya da kuruluşun aşı için “uluslararası ölçüde” ilerleme kaydettiğini gösteriyor)
