24 Haziran seçimi için artık son düzlüğe girildi.
Cumhurbaşkanı adayları, partiler vaatlerini önemli ölçüde halkla paylaştı.
İtici güç olacağı düşünülen bazı vaatler son günlere saklandı.
Parlamenter sisteme dönülmesini vaat olarak dile getiren partiler ve adaylar bile, bunun hemen, bugünden yarına olamayacağını, bir geçiş süreci gerekeceğini görüyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve Ak Parti ise sistemin bütünüyle yürürlüğe girmesinden sonra nasıl bir yapılanmaya gidileceği üzerinde çalışıyor.
Seçimi kazanacaklarını ve yeni sistemin güçlü bir biçimde uygulanacağını belirten Erdoğan, 24 Haziran’dan sonra fiilen bütün boyutlarıyla başlayacak olan, “Cumhurbaşkanlığı Yönetim Modeli”nin nasıl yürüyeceğine ilişkin önemli ipuçlarını partisinin seçim beyannamesinde vermişti.
Erdoğan, açıklamalarında da ipuçlarını vermeyi sürdürüyor.
Sil baştan kurgulanan bir kamu yönetimi söz konusu olacak.
Erdoğan ve Ak Parti’nin planlamalarına göre yeni sistemin hangi ayaklar üzerinde yükseleceğini, uygulamada hangi değişikliklerin olacağını aldığım bilgilere şöyle özetleyebiliriz:
Yeni sistemin ayakları
- Güçlü Meclis.
- Milli iradeye dayalı, etkin işleyen bir yönetim.
- Daha hızlı işleyecek ve hızlı karar alacak bir devlet sistemi.
- Bürokrasinin azaldığı hızlı ve etkili yönetim.
- Bakanlıklarda ve merkezi kamu idarelerinde tam uyum.
- Daha güçlü yerel idareler ve merkez-taşra uyumu.
- Politika ve strateji gelişmeye, izleme ve değerlendirmeye yoğunlaşan Cumhurbaşkanlığı ve merkez teşkilatı, icracı ve fonksiyonel yapıdaki bakanlıklar.
14 bakanlık
Bu kavramların içi yavaş yavaş dolduruluyor.
MİT, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Genelkurmay Başkanlığı şimdiden Cumhur-başkanlığı’na bağlandı.
Başbakanlık’a bağlı diğer bazı kurum ve üst kurullar da Cumhur-başkanlığı’na bağlanacak.
Erdoğan, yeni sistemde bakanlık sayısının azalacağını da söyledi.
Bakanlar Meclis dışından atanabileceği gibi, Ak Parti’nin yeterli vekil sayısına ulaşması durumunda istifa ettirilecek vekiller arasından da seçilebilecek.
Bakanlıklar birleşecek.
AB ve Dışişleri bakanlıkları, Milli Eğitim Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kültür ayağı, Tarım, Orman ve Çevre bakanlıklarının birleştiği yeni bakanlıklar göreceğiz.
Şehir ve yerel yönetimler, gençlik ve sosyal güvenlik gibi alanlar birleştirilerek yeni bakanlık yapıları kurulacak.
Şu an 14 bakanlık oluşturulması düşünülüyor.
Bürokrasi, vatandaşın tek kapıdan sorununu çözebileceği biçimde, siyasetle tam uyumlu ve sorun çözme odaklı organize edilecek.
Yerel yönetimlerde de belediye başkanları ve belediye meclisleri, Cumhurbaşkanlığı Yönetim Modeli gibi örgütlenecek ve tam uyum sağlanacak.
Başkanlık modeli
Bakanlıklar şu anki gibi çalışmayacak.
Erdoğan, önceki akşam, her bakanlıkla ilgili Cumhurbaşkanlığı’nda ofis sistemine geçileceğini de söyledi. Bu ofisler strateji üretecek, yol haritası belirleyecek, bir nevi üst akıl olarak görev yapacak.
Bakanlıklar ise icra tarafını yerine getirecek ve etkili biçimde sorun çözecek.
Vekiller kanun teklifleriyle Meclis’i çalıştıracak.
Türkiye, 24 Haziran’dan sonra yepyeni bir yönetim modeliyle tanışacak.
Parlamenter sisteme dönmeyi düşünenler dahil, tüm partilerin gelecek planlamalarında bu şemayı şimdiden esas alması gerekiyor.