Kırım’daki referanduma 2 gün kala, esas merak konusu, zaten şimdiden belli olan sonuç üzerine Rusya’nın ne yapacağıdır. Yani Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, Kırım’ın Ukrayna’dan ayrılıp Rusya’ya bağlanması kararı karşısında nasıl bir tavır alacak?
Rus lideri Ukrayna ile ilgili strateji çerçevesinde Kırım’da sandıktan çıkacak sonuçtan sonra ne yapacağını şu anda biliyordur muhakkak. Ama şimdilik bunu bir sır olarak saklıyor. Dünya ancak çeşitli olasılıklar üzerinde tahmin yürütmekle yetiniyor.
Putin’in önünde şu üç seçenek var:
1) Referandum sonucu ilan edildikten hemen sonra Kırım’ı ilhak etmek.
2) İşi aceleye getirmemek, uluslararası tepkilerin yatışmasını beklemek.
3) İlhak yerine Kırım’ın bağımsızlığını (yani Ukrayna’dan ayrılmasını) resmen tanımak -ve daha önce Abhazya ve Güney Osetya için yaptığı gibi- Kırım’ı kendi denetimi altına almak...
Putin’in tercihi
Putin bu üç şıktan hangisini tercih ederse etsin, sonuçta bundan kazançlı çıkacak olan Rusya’dır. Zira Kırım fiilen (de facto) Kiev’in yönetiminden çıkacak ve Rusya’nın güdümü altına girmiş olacak.
Tabii ABD ve Avrupa başta olmak üzere uluslararası camia bunu tanımayacak, Moskova’ya karşı çıkacak. Nitekim ABD ve AB bu takdirde Rusya’ya karşı bir dizi diplomatik ve ekonomik yaptırımlar uygulamaya kararlı. Başkan Obama’nın dün de tekrarladığı gibi, Moskova böyle davranışın “bedelini” ödemek zorunda bırakılacak...
Putin böyle bir bedel ödememek için Batı’nın istediği gibi Kırım’ın Ukrayna’dan ayrılmasına karşı çıkar ve Kırım’ın çeşitli bölgelerine yığdığı askeri kuvvetlerini geri çeker mi?
Washington’da ABD ve müttefiklerinin açıkladığı yaptırımların Rusya üzerinde “caydırıcı” bir etki yapacağı, Putin’in uğrayacağı büyük zararın farkında olduğu inancını taşıyanlar var. Geçen gün Demokrat Senatör Robert Menendez bir konuşmasında Putin’in “Rus ruleti” oynamakta olduğunu ve sonuçta bu tehlikeli oyunun kurbanı olabileceğini öne sürdü.
Bizce Putin’in Ukrayna krizinde “Rus ruleti”nden çok Rusların çok iyi bildikleri “satranç oyunu”nu oynuyor. Yani hamlelerini önceden iyi planlayarak ve olası riskleri de hesaplayarak hareket ediyor.
Risk payı
Putin’in Kırım’da giriştiği serüvende hedefinden vazgeçmesi ihtimali zayıftır. Bu stratejik yarımadayı bir şekilde kendi kontrolü altına almak için Ukrayna’ya ve Batı’ya da meydan okumayı göze almıştır.
Bunun riskleri var tabii. O da sadece Batı’nın uygulayacağı diplomatik baskılar ve bazı ekonomik yaptırımlar değil. Kiev’deki Batı yanlısı yeni yönetimin Kırım’daki referandumdan sonra ne yapacağı da önemli. Kırım’daki Ukrayna askeri güçlerinin Kırım’daki yeni Rusya yanlısı rejim tarafından zorla kontrol altına alınmak istenmesi çok ciddi çatışmalara yol açabilir.
Kırım konusunda Ukrayna’nın yanında yer alacağını açıklayan ABD ve Batı, o zaman ne yapacak? Rusya buna nasıl bir tepki gösterecek?
İş bu noktaya gelirse, gerçekten oyun bir “Rus ruleti”ne dönüşebilir.