Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, uçak krizi nedeniyle Türkiye’ye karşı kızgınlığını her gün demeçleri ve davranışlarıyla gösteriyor.
Putin krizi kontrol etmeye çalışacağına, gerginliği artıracak adımlar atmayı tercih ediyor. Daha da kötüsü, Türkiye’ye karşı aldığı yaptırım kararlarının bir başlangıç olduğunu, bundan böyle Türkiye’ye daha ağır bedeller ödeteceğini söylüyor...
Böyle devam ederse, Türk-Rus ilişkilerinin yakın gelecekte normalleşmesini beklemek hayal olur. Aksine, Putin’in söylediklerine bakılırsa, Rusya’dan her türlü kötülük beklenebilir.
Bu da uzunca bir süre iki ülke arasında gerginliğin devam etmesi demek...
Dostluktan düşmanlığa...
Yıllarca harcanan yoğun çabalardan sonra kurulan dostluğun, talihsiz bir olay nedeniyle, birkaç gün içinde düşmanlığa dönüşmesi gerçekten üzücü...
Bu da söz konusu dostluğun, bir uçak krizi karşısında ayakta kalamayacak kadar kırılgan olduğunu gösteriyor. Ortada o kadar ortak çıkarlar varken, Putin’in “stratejik ortaklık” derecesine yükselen ilişkileri yıkmayı göze almasının nedeni nedir?
Kişisel bir prestij ve gurur meselesi mi? Kısmen öyle. Rus uçağının düşürülmesi, Putin’in “karizmasını yırttı”, onu kamuoyunun gözünde küçük düşürdü. Popülaritesini güçlendirmek için Rus lideri olaya sert tepki göstermek ve milliyetçi duyguları galeyana getirmek ihtiyacı duydu. Ama bu, tek sebep değil...
Rakip algısı
Esas nedeni, Putin’in son zamanlarda izlediği dış politikada aramak gerek.
Rusya Suriye’ye askeri müdahalesini sadece Esad’ı kurtarmak için değil, Doğu Akdeniz-Ortadoğu bölgesinde varlığını göstermek ve Ukrayna krizinde kendisini sıkıştıran Batı’ya meydan okumak için girişti. Putin inisiyatifi ele alırken, Suriye meselesinde Batı’yı da kendi çizgisine yakınlaştırmaya çalıştı ve bunu bir ölçüde başardı.
Suriye sorunu, Türkiye ile Rusya’yı başından beri ayıran bir konu oldu. Türkiye’nin Esad’a karşı kesin tutumu ve muhaliflere aktif desteği hiçbir zaman Putin’in hoşuna gitmedi. Rus lider, Türkiye’yi bölgede ciddi bir rakip olarak gördü.
Son zamanlarda Türkiye’nin özellikle Rus uçaklarının Türkmenleri hedef almasına karşı sert tepki göstermesi Moskova’yı iyice rahatsız etti.
Rus ruleti
Bu arada Türkiye’nin Rus uçağını düşürmesi ve hele bunun ardından krizi Rusya ile görüşeceğine NATO’ya havale etmesi Putin’i müthiş kızdırdı. Bu onun nazarında, Türkiye’nin Rusya’nın bölgesel oyuncu statüsünü hiçe sayması ve onun oynamak istediği role çomak sokması anlamını taşıyor...
Buna bir de Putin’in otoriter, hırslı, kindar karakterini de eklemek lazım.
Sonuçta Putin olaya büyük bir öfkeyle yaklaşıyor ve krizi çözeceğine tırmandırıyor. Bir bakıma da “Rus ruleti” oynuyor...