Soçi mutabakatı Rusya’nın Suriye stratejisinde sağladığı önemli başarılardan biri...
İdlib’de bir insanlık faciasını önleyen bu barışçı hamlede kuşkusuz Türkiye’nin büyük payı var. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ısrarlı çabası olmasaydı, herhalde İdlib’de bu yeni aşamaya girilemeyecekti.
Ancak bu olayda da Rusya Devlet Başkanı Putin’in gösterdiği esneklik, onun Suriye meselesinde öteden beri sergilediği diplomatik hünerin yeni bir örneğini ortaya koymuştur.
Soçi mutabakatından önce Rusya, İdlib sorununu Suriye’nin (ve İran’ın) desteğiyle, askeri yoldan halletmekte kararlı görünüyordu. Putin Erdoğan ile görüştükten sonra fikir değiştirdi ve bu kez Türkiye ile birlikte barışçı bir yol izlemeyi tercih etti.
Bu davranış Erdoğan gibi Putin’e de uluslararası destek kazandırdı. Ancak Rusya açısından bu başarının belki de en önemli yanı, Suriye rejiminin ve de İran yönetiminin- Putin’in aldığı yeni tutuma karşı ses çıkarmamasıdır.
Bunun gibi diğer bazı örnekler, Putin’in, Suriye politikasında farklı, hatta zıt eğilimli tarafları “idare” edebildiğini gösteriyor.
Farklı partnerler
Geçen cuma günü İstanbul’da Boğaziçi Üniversitesi-TÜSİAD Dış Politika Forumu’nun düzenlediği bir konferansta konuşan tanınmış Fransız Ortadoğu uzmanı Prof. Gilles Kepel, Rusya’nın Suriye’de “dominant” bir rol oynadığını ve Türkiye, İran, Suudi Arabistan ve İsrail gibi politikaları çok farklı dört ülkeyi de yanında “partner” olarak tutma başarısını gösterdiğini belirtti.
Bu ülkelerden İran ile İsrail birbirlerine düşman, Suudi Arabistan’la İran’ın arası açık, Türkiye Rusya ve İran’ın tersine Esad rejimine karşı... Ama Putin bütün bu ülkelerle iyi geçiniyor, iş birliği kuruyor. Prof. Kepel geçen hafta Lazkiye yakınında bir Rus askeri uçağının düşürülmesi olayında Putin’in İsrail konusunda dikkatli bir üslup kullanmasını anlamlı bir örnek olarak gösterdi.
Gerçekten Putin Ortadoğu’da “herkesle iyi geçinme” politikasını, bölgedeki tüm anormal şartlara rağmen, başarıyla yürütebiliyor. Örneğin, Putin Mısır’da Sisi rejimiyle, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’yle ekonomik, hatta askeri iş birliği içinde...
Başarının sırrı...
Putin’in bu konudaki başarısının sırrı nedir?
- Putin uluslararası ilişkilerde sakin, akılcı ve pragmatik davranan bir lider. Genelde kullandığı üslup da temkinli ve ılımlı...
- Ortadoğu’nun kendine özgü şartlarını iyi bilen Rus lideri, rejimlerin, demokrasi ve insan hakları performansına değil kendi ulusal çıkarlarına öncelik veriyor...
- Putin Rusya’nın askeri gücünü, ekonomisini ve teknolojisini, dış ilişkilerin yararına kullanıyor, iyi ilişkiler kurmak istediği ülkelere yardım ediyor, böylece onların Rus desteğine ihtiyaç duymalarını sağlıyor.
- Rusya Batı’nın hataları ve başarısızlıklarından yararlanmayı, boşlukları doldurmayı da ihmal etmiyor...
Hasılı, Putin diplomatik akrobasi numaralarını iyi biliyor...
