Türkiye geçen hafta BM Güvenlik Konseyi üyeliğine seçilememenin üzüntüsünü yaşadı. BM yenilgisi, Ankara’nın uluslararası platformda rol sahibi olmak konusundaki büyük heves ve çabasına gölge düşürdü.
Ama durun! Türkiye’nin önünde, küresel aktör olmak için başka bir fırsat var.
Evet, Türkiye dünyanın en güçlü ve etkin uluslararası topluluklarından biri olan G-20’nin 2015 yılı dönem başkanlığını devralmaya hazırlanıyor. Bu koltuğa resmen oturma tarihi de çok yakın: 1 Aralık; yani 5 hafta sonra...
Ankara’da Türk yetkilileriyle G-20 dönem başkanlığı hazırlıkları üzerinde, yanındaki bir heyetle birlikte görüşmeler yapan eski Kanada Başbakanı Paul Martin’in önceki akşam İstanbul’da Global İlişkiler Forumu’ndaki bir çalışma yemeğinde belirttiği gibi, bu yeni görev sayesinde Türkiye dünya gündemini belirleyebilecek ve küresel yönetimde rol üstlenebilecek...
Yedi’den Yirmi’ye...
Kısaca G-20 diye anılan topluluk öncelikli olarak ekonomik ve mali konularla meşgul olmakla beraber, uluslararası siyasal meselelerde de söz ve nüfuz sahibidir.
1976’da yedi Batılı sanayileşmiş ülkenin katılımıyla G-7 rumuzuyla kurulan bu blok, daha sonra Rusya’nın dahil olmasıyla G-8, 1999’da da Türkiye ile birlikte 20 “gelişmiş ve gelişme halindeki ülke” ile G-20 camiasını oluşturdu.
G-20’nin önemi ABD’den Çin’e, Meksika’dan Hindistan’a, Almanya’dan Japonya’ya kadar yeryüzündeki belli başlı ülkelerle, dünya nüfusunun üçte ikisini temsil etmesi, ayrıca dünya ekonomisinin yüzde 80’ini, dünya ticaretinin de yüzde 90’ını elinde tutmasıdır.
G-20’nin diğer uluslararası örgütlerden farklı bir yapısı var. Örneğin bir sekretaryası yok. Üye ülkeleri maliye bakanları ile merkez bankası başkanları temsil eder. G-20 yılda bir kez, dönem başkanlığını üstlenen ülkede, bir zirve düzenler. Dünya kamuoyu G-20’nin varlığını özellikle bu zirvedeki görüşmeler sırasında duyar.
Diğer bir özellik de bu topluluktaki müzakerelerde oylama yapılmaması ve konsensüsün yani görüş birliğinin esas alınmasıdır.
Şimdiki Başkan, Avustralya’dır. Bu yılki zirve de önümüzdeki ay Avustralya’nın Brisbane kentinde yapılacak.
Türkiye devralacağı görevi 2015 yılı boyunca sürdürecek ve bu arada da zirve Türkiye’de yapılacak...
Güç misyon
Zirve için başta düşünülen yer İstanbul. Ancak anlaşılan, grup içinde, daha az kalabalık ve güvenliği daha rahat sağlanabilen bir yerin seçilmesi arzusu var. Örneğin Antalya gibi...
Bundan önceki zirvelerde Türkiye’yi Başbakan olarak Tayyip Erdoğan temsil etmişti. Avustralya’daki ve gelecek yıl Türkiye’deki zirvede Türkiye’nin Başbakan’la mı, yoksa Cumhurbaşkanı ile mi temsil edileceği henüz bilinmiyor...
Tabii esas olan, Türkiye’nin G-20’nin yönlendirilmesinde nasıl bir vizyon geliştireceği, nasıl bir gündem belirleyeceği, ekonomik ve mali sorunların yanı sıra güncel siyasal meselelerin ele alınmasına nasıl katkıda bulunacağıdır.
Türkiye G-20 dönem başkanlığıyla, ağır ve zor bir misyon yükleniyor. Küresel aktör olarak kendisini kabul ettirmesi bu hassas görevdeki başarısına bağlı...