Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı TESEV‘in “Ortadoğu’da Türkiye algısı” ile ilgili raporunun ardından, Kadir Has Üniversitesi’nin “Türk dış politikasının kamuoyu algıları” üzerindeki araştırmasının sonuçları açıklandı.
Bu iki rapor birbirini tamamlıyor. Hükümet yetkilileri başta olmak üzere ilgili çevreler için bu iki çalışma, iyice değerlendirmeleri gereken yararlı veriler sunuyor.
Önceki günkü yazımızda belirttiğimiz gibi, TESEV’in 16 Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkesindeki son kamuoyu araştırmasından çıkan sonuç, Türkiye’nin bölgedeki etkinliğinin ve popülaritesinin -son 2-3 yıla nazaran- bir gerileme kaydettiğidir.
Kadir Has Üniversitesi’nin Türkiye’deki 26 ilde yaptığı kamuoyu araştırması da, hükümetin izlediği dış politikaya desteğin bir azalma eğilimi gösterdiğini ortaya koyuyor.
Nitekim Türk dış politikasının ne kadar başarılı olduğu sorusuna verilen yanıt yüzde 25’ten ibaret. Oysa bu oran 2011’de yüzde 35, geçen yıl da yüzde 34 idi. Buna karşılık Türk dış politikasına başarısız diyenlerin oranı yüzde 36’ya çıkmış bulunuyor.
İki önemli faktör
Genel olarak halkın dış politikaya desteğindeki bu gerilemede en önemli faktör kuşkusuz hükümetin Ortadoğu siyaseti ve özellikle son zamanlarda Suriye ve Mısır ile ilgili tutumudur.
Bu trend Suriye’de açıkça kendini gösteriyor. Bu ülkeye karşı izlenen politikayı başarısız sayanların oranı yüzde 49’a ulaşırken, başarılı sayanların sayısı yüzde 24’e geriledi. Türkiye’nin bu meselede tarafsız kalmasını ve hiçbir müdahalede bulunmamasını isteyenler yüzde 43. Buna karşılık uluslararası bir askeri müdahaleye destek verilmesinden yana olanlar sadece yüzde 9 civarında.
Bu rakamlar, daha önce başka kaynaklarca da ortaya konan bir gerçeği teyit ediyor. O da hükümetin izlediği Suriye politikasının kamuoyunda destek görmediği ve bu krize bulaşmamaktan yana olduğudur.
Aynı şekilde Mısır politikasına karşı da güçlenen bir eğilim var: Bu politikaya başarısız diyenlerin oranı yüzde 48, başarılı sayanların oranı ise yüzde 29. Hükümetin nasıl hareket etmesi gerektiği sorusuna verilen yanıt ise yüzde 46 oranında Ankara’nın şimdiki Mısır yönetimini tanıması gerektiğidir. Türkiye’nin bu yönetimin devrilmesine destek vermesini isteyenler ise yüzde 8’den ibaret...
Bu da iktidarın darbeden sonra izlediği politikayı kamuoyunun geniş kesiminin doğru bulmadığını ortaya koyuyor...
Çarpıcı sonuçlar
Kadir Has Üniversitesi’nin kapsamlı araştırmasının öne çıkardığı başka bazı çarpıcı bulgular var.
Örneğin Başbakan’ın geçenlerde tekrar gündeme getirdiği Şanghay İşbirliği Örgütü’nü Türkiye için bir alternatif olarak görenlerin sayısı çok düşük: Yüzde 9.
Türkiye’nin hangi örgütlerle birlikte olması gerektiği konusundaki sorulara verilen yanıtta, NATO ve AB ön plana çıkıyor. NATO’ya destek yüzde 72, (“Hayır” diyenler yüzde 28) AB üyeliğini isteyenlerin sayısı yüzde 47 (“İstemeyenler yüzde 38)...
İlginç sonuçlardan biri de Türkiye’nin en yakın dostu olarak görülen birinci ülkenin Azerbaycan olması (eskiden Pakistan’dı), ancak kamuoyunun en geniş kesiminin (yüzde 38) “Türkiye’nin dostu yoktur” demesidir!..