ABD’deki başkanlık sisteminde, Beyaz Saray’a giden yol uzun bir maratonoluşturur.
İki ana partinin, yani Demokratlar ile Cumhuriyetçilerin bu yarışa hazırlanmaları yaklaşık iki yıl önceden başlar. İlk etapta aday adayları ortaya çıkar.
Onların kendi arasındaki yarış parti içindeki ön seçimlerle hız kazanır.
Bunun ilk durağı, geleneksel olarak, Iowa’dır. İki partinin delegeleri ABD’nin bu küçük eyaletinde aday adaylarıarasındaki tercihlerini yaparlar. Ardından bir dizi başka eyalet gelir. Ve yarışın bu aşamasının sonunda iki partinin esas başkan adayı belirlenmiş olur.
Yolun bundan sonraki kısmında, rakip iki aday bu yarışı esas seçimlerin yapıldığı kasım ayına kadar sürdürür. Finali kazanan Beyaz Saray’a girer...
İlk işaretler
Şu sırada yarış, Iowa ile başlayan ön seçim aşamasında. Aslında bu ufak eyaletteki ön seçim sonuçları belirlememekle beraber bir ilk sinyalolarak önemsenir.
Iowa’dan her iki parti için de sürpriz çıkması, dikkatleri Amerikan siyasetindeki yeni trend’lere çevirdi.
Cumhuriyetçilerde sürpriz, Donald Trump’ın Ted Cruz’un bir hayli gerisine düşmesi, Demokratlar cephesinde de Bernie Sanders’ın Hillary Clinton’a neredeyse yetişmiş olmasıdır.
Yarışın bu ana kadarki aşamasında olup bitenler, Amerikan siyasetindeki eğilimlere ışık tutuyor.
Bu trend’lerden biri, Amerikan toplumunun giderek kutuplaştığını gösteriyor. İki ana parti hem ideolojik bakımdan hem de spesifik iç ve dış meseleler karşısında birbirlerinden iyice uzaklaşmış durumdalar.
ABD nereye gidiyor?
Cumhuriyetçi Parti, daha sağa, hatta aşırı muhafazakârlığa kayıyor.Trump’ın eğilimi ve hedefleri söylediklerinden de belli. Müslümanlara karşı aldığı tavır bu genel tutumunun bir parçası.Iowa’daki sonuç, Trump’ın saçmalıklarının pek tutmadığışeklinde yorumlanabilir ama 2016 Amerika’sında böyle birinin başkanlığa soyunması ülkenin nereye gitmekte olduğu sorusunu sorduruyor.Kaldı ki 46 yaşındaki Cruz da birçok bakımdan Evanjelistlere yatkın aşırı bir tutucu ve “şahin”...
Demokratlar cephesinde Hillary Clinton Amerikan kıstaslarına göre bir “liberal”sayılır. Kendisi Obama’nın politikalarını sürdürmek niyetinde. Ama şimdi karşısına çıkan güçlü bir rakip var: “Solcu” Bernie Sanders; 74 yaşındaki Sanders’ın Wall Street “milyarderleri”ne ve sosyal dengesizliklere karşı tavrı, orta sınıfı güçlendirme, eğitim ve sağlık gibi kamu hizmetlerini artırma vaadi toplumun geniş bir kesimine cazip görünüyor.
Önümüzdeki günlerde ön seçimlerden çıkacak olan sonuç “ABD’nin nereye gitmekte olduğunu”da gösterecek.