Donald Trump, yaklaşık 2.5 aydır ABD Başkanlığı koltuğunda ancak bu kısa süreye o kadar çok aksiyon sığdırdı ki dünya bunu 1.5 yıl gibi hissetmiş olabilir. Sırasıyla Meksika ve Kanada’yı küstürüp, Ukrayna’nın işgal edilmesi konusunda Ukrayna’yı eleştirerek Avrupa-ABD ilişkilerini geren Trump, “Neden şimdi durayım?” diyerek ‘tariff’leri ateşlemeye karar verdi. Bunların arasında en dikkat çeken ise Çin’e getirilen yüzde 145 vergiydi. Çünkü söz konusu hamle sadece Çin’i değil ABD’li teknoloji devlerini de yakından ilgilendiriyor.
Hatırlayacaksınız, teknolojinin “saygın” liderleri Trump’ın yemin törenine eksiksiz katılım göstermiş ve yeni ABD Başkanı’na “saygılarını sunmuşlardı”. Ancak bugün aynı milyarderlerin tariff’li kederler içinde olduğunu söylemek mümkün. Yılın başında toplam 2 trilyon doların biraz üzerinde olan dünyanın en zengin 10 insanının serveti, borsadaki kayıpların ardından 350 milyar dolardan fazla buharlaştı. Bu eksilmenin yarısına yakını gümrük vergilerinin getirilmesinden sonra yaşandı. Ayrıca Meta, Google, Amazon ve Apple’a karşı açılan anti tekel davaları son bulmadı. Bu platformların en büyük rakibi TikTok’un da ABD’de yasaklanma kararı rafa kalktı.
Gözler Tim Cook’ta
Öte yandan yatırımcılar tüm bu süreçte Trump’ın suyuna gitmiş bulunan Apple CEO’su Tim Cook’un golü çıkaracağına umut bağlamış durumda. Ancak aynı yatırımcıların söz konusu vergileri beklemediğini de not etmekte fayda var. Trump da süreçte bazı şirketlerin çok olumsuz etkilendiğini itiraf ederek bazı esneklikler sağlayabileceklerini ifade etti ve bu iyimserliği beslemiş oldu. Fakat, bu esnekliğe neye göre karar vereceklerini soran bir gazeteciye ABD Başkanı’nın yanıtı şöyleydi: “İçgüdüsel olarak.”
Bilirsiniz, finans dünyasının en sevdiği şey içgüdüleri ile hareket eden politikacılardır.
Robotlar da endişeli
Ayrıca ABD’nin Çin ile giriştiği ticaret savaşının başka etkileri de mevcut. Beş paragraftır teknoloji yazıyorum ve dikkatinizi çekmiştir hâlâ yapay zekâ demedim. Genelde reklama dayalı gelir modelleri olan büyük teknoloji şirketlerinin yaşanması muhtemel bir durgunluktan olumsuz etkilenmesi bekleniyor. Şu an için büyük bir kârlılığı bulunmayan yapay zekâya 350 milyar dolarlık altyapı yatırımı yapan şirketlerin bu anlamda vites düşürebileceği de konuşuluyor. Bir başka deyişle tüm bu yaşananlar YZ çılgınlığının bir miktar hız kaybetmesiyle sonuçlanabilir.
Sadece ABD’yi etkilemiyor
Farklı ürünlerde de benzer krizler yaşanmakta. Tayvan basınına göre Lenovo, Dell, HP gibi markalar ABD’ye olan laptop gönderimlerini durdurdu. Birçok teknoloji markasında ve ürününde çok yüksek olmasa da zamlar fiyatlara yansımaya başladı. Unutmayın hiçbir teknoloji ürünü bu süreçten kendini kurtaramıyor. Çin’de üretildiği sürece en ufak kabloda bile bir fiyat artışı bekleyebiliriz. Bu artışların sadece ABD’yi ilgilendirmediğini de ekleyeyim. Üreticiler maliyet hesabı yaparken küresel dağıtım lojistiklerine göre hareket ediyor.
En üzücü olan ise tüm bu sürecin yeni yatırımları ve inovasyonları yavaşlatma ihtimali. Daha az teknolojik gelişmeye daha çok para vermeye hazır mıyız?
