DAVOS'A DOĞRU - 1 Bugüne kadar okuduklarımdan ve duyduklarımdan, dünya ekonomisinin 2007 yılını da başarılı bir büyüme performansıyla geçireceği ve finansal sistemde de ciddi bir sarsıntı yaşanmayacağı sonucunu çıkarmak mümkün. IMF Başkanı Rodrigo Rato geçen hafta içinde yaptığı açıklamada, ABD ekonomisinin durgunluk tehdidini aşarak yumuşak inişe geçeceği izleniminin güçlendiğini, Avrupa ve Japonya'da ekonominin büyüme rayında ilerlemeye devam ettiğini, Çin ve Hindistan'daki hızlı büyümenin de sürdüğünü tekrarladı. Rato'ya göre dünya ekonomisi 2007'de de yüzde 5 büyüyecekti ve dengesizliklerin bu olumlu gidişi bozma olasılığı azalmıştı. Dünya ekonomisi ve finans sisteminde gerçek ve kalıcı bir saadet, yani mutluluk mu yaşanıyor? Yoksa koptuğunda benzeri görülmemiş bir finansal depreme yol açacak bir saadet zinciri mi oluştu? Bu hafta Davos'ta başlayacak olan Dünya Ekonomik Forumu yıllık toplantısı sırasında bu sorulara nasıl yaklaşıldığını daha iyi anlamaya çalışacağım. Economic Intelligence Unit'in dünyanın dört bir yanındaki şirketlerin tepe yöneticileriyle görüşerek gerçekleştirdiği araştırmanın sonuçları, bu iyimserliğin ufkunu 2010'a kadar uzatıyor. Ankete katılan 1,006 tepe yöneticinin yüzde 90'ı dünyada iş yapma koşullarının bu yıldan başlayarak en az üç yıl süreyle "iyi" ya da "çok iyi" olacağını düşünüyor. Onlara göre dünya ekonomisinde kalıcı bir mutluluktan söz etmek mümkünAncak daha az sayıda olmakla birlikte farklı düşününler de var. Kaygıların bir bölümü, bu olumlu tabloda, mutluluğu paylaşanların yanı sıra büyük bir mutsuz kitlenin de oluşmuş olmasından kaynaklanıyor. The Economist dergisi bu hafta kapak konusu yapmıştı, küreselleşmenin geleceğine gölge düşüren bu kaygıları.Kaygıların diğer bölümü ise küresel finansal sistemde oluşan muazzam risklerden kaynaklanıyor. Financial Times'da Gillian Tett, sistemde çalışan yetkililerden yansıyan kaygıları aktarmıştı 19 ocak tarihli yazısında. Onlara göre, benzeri görülmemiş bir saadet zinciri oluşmuştu küresel finansal sistemde ve ne zaman kopacağı da belli değildi. Kaygının kaynağı Yıllardır bu sistemin içinde çalışmış olan kimilerine göre, "türev enstrümanları" denen karmaşık yapıdaki finansal araçlarla dünyadaki likiditeyi bugüne kadar görülmemiş şekilde artırma olanağı doğdu. F. Times'a göre türev enstrümanlarla yaratılan likiditenin miktarı dünyanın toplam GSYİH'sının sekiz katını, geniş tanımlı küresel para hacminin 6.5 katını, merkez bankalarının yarattığı paranın 75 katını buluyor.Dev boyutlardaki bu likidite çığı, küresel ekonomideki mutluluk tablosunun önemli bir unsuru ama aynı zamanda sistemde muazzam bir risk piramidi de oluşmuş durumda. Ve çoğu kimse oluşan riskin gerçek boyutunu bilmeden parasını bu sistemde çevirmeye ve nemalandırmaya devam ediyor. İyimser beklentiler bozulmadıkça bu saadet zinciri de kopmaz herhalde ama ya bir noktada işler ters giderse? oulagay@milliyet.com.tr Risk piramidi
