Yeni anayasa için iki aşamalı plan

Başbakan Davutoğlu, Türkiye-AB Zirvesi için gittiği Brüksel’de Suriye odaklı önemli görüşmeler de yaptı. Bu görüşmelerde hem NATO, hem NATO ülkelerinin liderlerinin gündeminde Rusya’nın Suriye’deki hedefleri vardı. Rusya operasyonlarının yoğunlaştığı Lazkiye’nin kuzeyinde IŞİD’in bulunmadığının altı çiziliyor. Yapılan değerlendirmeler Rusya’nın rejimin bütün Suriye’yi koruyabileceğine inanmadığı, bunun için “yeni Suriye” senaryosunu yaşama geçirmeye çalıştığı yönünde. Doğu Akdeniz’i etkisi altında tutmak isteyen Rusya’nın bu nedenle Lazkiye, Hama ve İdlib kırsalını “temizlemeyi” istediği belirtiliyor. Lazkiye ve Tartus’u kritik önemde gördüğü ve asla kaybetmek istemediğinin altı çiziliyor. Buna değerlendirmelere göre, Rusya, Doğu Akdeniz’deki İngiliz üsleri ve İncirlik’e karşı Suriye’de sahilde bir üs bulundurmayı, İran ise Şii kuşağı ile Akdeniz’e inebilmeyi hedefliyor.

Rusya’nın Hazar Denizi’nden Suriye’ye füze ile müdahale etmesi, Baltık Denizi’nden kalkan uçaklarını bütün batı Avrupa’yı dolaşarak Suriye’ye göndermesi küresel amaçlarına yönelik gövde gösterisi olarak değerlendiriliyor. Rusya’nın Kafkasya’da yeni bir strateji geliştirilebileceği ve Rusya’ya karşı angajman uygulanmasının önemi de zirvede değerlendirilen konular arasındaydı. Davutoğlu ile Türkiye’ye dönüş yolunda sohbet olanağı bulduk. Başbakan, daha çok iç politikaya yönelik mesajlar verirken, muhalefetle 5 aşamalı bir yol haritasını birlikte yürütme planı olduğunun mesajını verdi. Yeni anayasa için de önce mutabık kalınan konularda “mini anayasa değişikliği, sonra yeni anayasa” şeklinde iki aşamalı bir planlamayı düşündüğünü işaret etti. Davutoğlu’nun açıklamaları şöyle:

MUHALEFETTEN GÖRÜŞME TALEBİ:(Muhalefet liderleriyle yeni görüşmeniz olacak mı? Neleri gündeme getireceksiniz?) TBMM Başkanı’nın odasında CHP ve MHP liderleriyle görüştüm. Ayrıca kendilerinden randevu alacağımı kendilerine de ilettim. Her ikisi ile de görüşmemiz iyi bir başlangıçtı. Kamuoyunda da söyleyeceğim, onlara da teşekkür ederim, güzel bir başlangıç oldu. Seçim esnasında birbirimize kırıcı şeyler söylemiş olabiliriz ama nihai kertede bu ülkenin geleceği bağlamında iktidar ve muhalefet görüşmeleri önem taşıyor. İlk adım bütçeydi. Bütçe konusunda bir uzlaşım sağlarsak kalıcı bütçe bağlamında. Sonra diğer reform ve yasaları ki bir çoğuna itiraz edileceğini düşünmüyorum, ortak reformlar. Daha önce bizim iktidarın ilk yıllarında AB ve demokratikleşme bağlamında reform ve yapılan çalışmaları da birlikte yürütmüştük. Gelecek hafta bir programda ayrıca zikredeceğim. Özel konuda, 3 aylık 6 aylık, 1 yıllık reform ve vaatler takvimini hayata geçirip ele alacağız. Geçen seneden kalan bazı reformlar var. Kişisel hakların korunması gibi. İnsan hakları alanında atılacak reformlar ve kalan reformlar var. Şeffaflık, siyasi etik, bunlar benim sunduğum fakat yetişmediği için kalan reformlar. Alevi vatandaşlarımızın hakları ile ilgili düzenlemeler var. Bunlara herhangi bir itiraz geleceğini düşünmüyorum.

MUTABIK KALDIKLARIMIZ VAR: Hepimizin üzerinde mutabık kaldığı şeyler. Şeffaflıkla ilgili, siyasi etikle ilgili düzenlemeler olsun bütün partilerin, bütün toplumun mutabık kalması gereken şeyler. Yine yargı reformu. Bunu da geçen sen 17 Nisan’da ilan ettim ama yasal hale dönüşmemişti. Bunun içinde de mutabık kaldığımız birçok husus var. Mesela Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun ikiye bölünerek hâkimler ve savcılar kurulunun ayrı olması. CHP ile koalisyon görüşmelerinde bazı yasal- anayasal değişiklik konularını görüşmüştük ama CHP ile anlaşmamız halinde bir anayasa reformu...

YENİ ANAYASA İÇİN İKİ YOL: Anayasa reformu bağlamında da öncelikle iyi bir diyalog zemini kurup ön yargısız ve kişiselleştirmeden anayasa reformunun esaslarını konuşmayı planlıyorum. Bu karşılıklı güven içinde bu adımlar atıldığında anayasa reformunda daha kolay tartışılacağı kanaatindeyim. Ama anayasa içinde iki yol takip edilebilir. Bir, bütün anayasanın tekrar yazımı, bu hep gündemimizde olacak. Çünkü bizim anayasa yamalı bohça gibi. Düzeltiliyor ama bazı yerlerde başka sıkıntılar doğuruyor. Ama bu yapılana kadar da üzerinde mutabık kalınan geçmiş anayasa reformu çalışmalarında mutabık kalınan hususlar ile bizim istikşafı görüşmelerde CHP ile mutabık kaldığımız bazı hususlar var. Bunları barındıran iyi bir anayasa reformu paketi ile anayasayı birlikte değiştirebileceğimiz iradesini de güçlendirecek bir çalışmayı öne alabiliriz. Sonra da kalıcı bir anayasanın birlikte yazımı konusunda geniş kapsamlı bir mutabakat ile neler yapabileceğimiz kendileri ile konuşacağım.

5 BAŞLIK: 4 aşamalı bir kalıcı bütçe, hazır reformlar ve vaatler, iç tüzük ve daha fazla müzakere gerektiren yasalar konusu. Beşinci diyelim buna mini bir anayasa paketi veya genişletilmiş bir kapsamlı anayasa yazımı konusunda zeminin hazırlanması ve bunların konuşulması. Bu anlamda benim zihnimdeki yol haritası bu şekilde.

HEPSİ İLE KONUŞACAĞIM: (Sıfırdan anayasa yazımı için 4 parti ile mi uzlaşma arayacaksınız yoksa sadece CHP ile mi?) Hepsi ile konuşacağım hiçbir yöntem empoze etmeden yöntemi de birlikte konuşalım diyerek konuşacağım. Yani şöyle olsun, 3 olsun 4 olsun değil. Önce hepsini denemek lazım, çünkü anayasa toplumun malıdır. Bütün muhalefeti denemek lazım. Hatta bütün bunu takvim içinde sivil toplum temsilcileri ile de görüşme programı oluşturacağım. Ama hepsi ile olursa ne ala. Olmazsa asgari müştereklerle temel felsefede anlaştığımız hangi parti ise onunla da bu yola beraber çıkmayı düşünebiliriz. Veya şöyle olabilir en asgari müşterekte yaptığımız parti ile yola çıkar, sonra diğer partilerin kanaatlerini de içine alacak bir yöntem düşünülebilir. Ama arzu ettiğim şey anayasa bütün bir toplumun ortak zemini olacağı için herkesin katıldığı bir süreçte anayasanın yazılması.

ELÇİ AİLESİNE ZİYARET: (Tahir Elçi’nin ailesine taziye ziyaretinde bulunacak mısınız?) Ben taziye için telefonla aradım. Diyarbakır’a gidersem de taziye için ziyarette bulunacağım. Sare Hanım da eşini aradı. Ben gittiğimde ziyaret edeceğim tabii.