Schengen’e En Acı Doğum Günü Hediyesi: Kovid-19

Bütün gezginlerin ve seyahat edenlerin en sevdiği vize olan Schengen Vizesi, 26 Mart’ta 25inci doğum gününü kutladı. Bu doğum günü diğerlerinden farklıydı çünkü ilk defa 26 Schengen ülkesi arasında geçiş yasak ve sınırlar kapalı.

Aslında Schengen fikrini Fransa ve Almanya çıkarmıştır. Fransa ve Almanya, serbest dolaşım konsepti bakımından çok daha somut olan ilk adımı atan iki öncü ülkedir. Bu iki ülke, 17 Haziran 1984 tarihinde Fontainebleau’da, vatandaşların serbest dolaşımına ilişkin gerekli koşulların tamamlanmasını onayladıkları Avrupa Konseyi çerçevesinde bu konunun üzerinde duran ilk ülkelerdir. İç sınırların kaldırılması ve dış sınırların genişletilmesi fikri kısa zamanda diğer ülkelerinde ilgisini çekti.

Schengen Güney Lüksemburg’da Mosella Nehri üzerinde küçük bir kasaba olan Schengen kasabasında Belçika, Hollanda, Fransa, Almanya ve Lüksemburg arasında 14 Haziran 1985’te imzalandı. 1990 yılında İtalya, 1991’de Portekiz ve İspanya, 1992’de de Yunanistan’ın katılımıyla Schengen bölgesi genişledi. Nitekim hala sınırlar henüz kalkmamıştı. Anlaşma kapsamındaki ülkeler arasında resmi sınırların kalmasına ve kontrolsüz dolaşımın başlamasına 26 Mayıs 1995’te tam olarak başlamışlardır. Daha sonra 1995’te Avusturya, 1996’da Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç’te katılmıştır. 2003’te ise Çek Cumhuriyeti, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya ve Slovenya’nın da katılımıyla sınırlarını genişletmiştir.

Son haliyle 26 ülkeyi kapsayan Schengen ülkelerinde sınırlar yoktur. Avrupa kıtasına bu ülkelerden hangisinden girerseniz girin hiçbir sorgu suale tutulmadan bütün ülkeler arasında geçiş yapabilirsiniz. Herhangi iki ülke arasında sınır kapısı yoktur. Almanya’da Belçika’ya, İstanbul’dan Edirne’ye gidiyormuş gibi geçebilirsiniz yolda sizi durduran herhangi bir şey olmayacaktır.

Şimdi ise bu Schengen ülkeleri anlaşmanın 25’in doğum gününü kutlayacakken her şey çok farklı bir hal aldı. Koronavirüs salgınını önlemek amacıyla pek çok Avrupa ülkesi sınırlarını kapatma kararları aldı.

AB Komisyonu verilerine göre, mevcut durumda Almanya, Fransa, Belçika, Avusturya, Macaristan, İspanya, Portekiz, Polonya, Çekya, Finlandiya, İsveç, Danimarka, Norveç, Finlandiya, İsveç, Danimarka, İsviçre, Estonya ve Litvanya resmi olarak geçici sınır kontrolleri uyguluyor.

Sınırlarda denetim yapmayan Hollanda, Lüksemburg ve Slovakya gibi ülkelerin bütün komşuları ise söz konusu ülkelere geçişlerde sıkı kontroller gerçekleştiriyor.

Öte yandan, serbest dolaşımın durması özellikle Avrupa'nın entegre tedarik zincirinde aksamalara, mal ve hizmetlerin akışında kesintilere neden oluyor.

Hatta bazı ülkelerin birbirine gönderdiği yardımlara transit geçiş ülkesi el koyuyor. Çoğu ülkenin yardım talebine tepkisiz kalıyorlar. İtalya’nın yardım talebine 26 Schengen ülkesi cevap vermezken Çin ve Rusya’nın destek vermesi bunun somut kanıtı oldu. Gözüken o ki Kovid-19 yani yeni tip koronavirüs vakasından sonra anlaşma kuralları hatta sınırları değişebilir. Schengen vizesi olanlar Dünya’nın ve ülkemizin geçirdiği zor günler bitince tekrar kontrol etmeden yola çıkmasınlar.