“Unutkanlıktan kurtulmak için beyninizi genç tutun”
Ortalama yaşam süresinin arttığı günümüzde bedenimizle olduğu kadar zihnimizle de yıllara meydan okumaya çalışıyoruz. Ancak yaş ilerledikçe, anılarımız birer birer zihnimizden silinebiliyor. Bu hepimizi korkutuyor. Ancak korkuyu bir kenara bırakıp zihnimizi güçlendirmeye başlamalıyız. Zihnimize nasıl yatırım yapabileceğimizi nöroloji uzmanı Dr. Sevda Sarıkaya ile konuştuk. Yeni kitabı “Beynini Genç Tut Unutkanlıktan Kurtul”da (Hayy Kitap) Sarıkaya unutkanlığa giden süreci yavaşlatmak için nasıl önlemler alınması gerektiğini anlatıyor.
“Rezervimizi korumalıyız”
Beynimizi nasıl genç tutabiliriz?
Beyin hücrelerimiz arasında bağlantılar var. Her türlü düşüncemizde, eylemimizde o bağlantılara göre bir şeyleri başarabiliyoruz. Geçmişte tıp kitaplarında beyin hücreleri yenilenemeyen hücreler olarak geçerdi. Yeni araştırmalarsa nöronlar arasındaki bağlantı sayısını yani iletişimi artırarak, onları yeniden organize edebileceğimizi gösteriyor. Yani beyin hücrelerimizi yenileyemesek bile hücreler arasındaki bağlantıları yenileyebiliyor ve beynimizin genç kalmasını sağlayabiliyoruz.
Nöronlar arasındaki iletişimi artırmak beynimizi nasıl genç tutuyor?
Beynimizi genç tutmak için beynimizdeki rezervimizi korumamız veya kapasitesini geliştirmemiz gerekiyor. Biz nöronlar arasındaki bağlantı sayısını artırdığımız zaman beyin rezervimiz de genişliyor. Yaş aldıkça kaçınılmaz olarak beyin hücrelerimizde ölüm oluyor. Ancak siz gençlikten itibaren rezervinizi güçlü tutarsanız, zamanında çok zengin olmuş ve iyi yatırımlar yapmış bir kişinin emekli olduğunda bankadaki hesabından harcaması gibi siz de rezervinizden yiyorsunuz ve hasta olmuyorsunuz. Yani gençken beyin hücrelerinize yatırım yaparsanız ileride bunun meyvesini yersiniz.
Nöronlar arasındaki bağlantıyı artırıp beyin hücrelerimize nasıl yatırım yapabiliriz?
Beyin hücrelerinin yaşla gelişen ölümünü yavaşlatmak ve beyin hücreleri arasındaki iletişimi artırarak beynini genç tutmak isteyenlere önerilerimi dört ana grupta topluyorum. Bunlar beslenme, fiziksel aktivite, zihinsel egzersizler ve sosyalizasyon. Her biri için unutkanlıktan koruyan reçetelere uyduğunuzda Alzheimer’ı yaklaşık 10 yıl öteleyebilirsiniz.
Araştırmalara göre beynimizi en iyi koruyacak diyet Akdeniz diyeti. Akdeniz diyetinin sağlıklı yağlardan zengin olması ve resveratrol gibi pek çok yararlı antioksidan içermesi koruyucu etkisine sebep olarak gösteriliyor.
Yeşil yapraklı sebzeler, ananas, yer fıstığı, siyah üzüm kabuğu ve haftada bir Hindistan cevizi tüketmek de Alzheimer’a karşı koruyucu etki gösteriyor. Ancak yeni bir trend var; hastalar Hindistan cevizi yağı kullanıyor. Hindistan cevizinin yağını kesinlikle önermiyorum çünkü yağın içeriğindeki bir madde kişinin öğrenme enzimini yıkarak unutkanlığı artırıyor.
Alzheimer’a karşı en koruyucu egzersiz günde 30-45 dakika orta tempoda yürüyüştür.
İnsanların yalnız olmak yerine birlikte vakit geçirmekten keyif aldıkları kişilerle sosyalleşmeleri, hayatlarını paylaştıkları ve en az bedensel uyum kadar zihinsel uyumu da yakaladıkları bir eşlerinin veya partnerlerinin olması, sosyal yardım faaliyetlerine katılarak mutluluk hislerini artırmaları da unutkanlıktan koruyor.
Koruyucu zihinsel egzersiz reçetenizi ise ilgi alanlarınıza göre kendiniz oluşturmalısınız. Bulmaca çözmek, dil veya enstrüman çalmayı öğrenmek gibi koruyucu pek çok örnek verilebilir. Unutmayın, ruhunuzu besleyen her şey zihninizi de besler.