Ünlü çevre örgütü Greenpeace, tavukçuluk sektörüne odaklanan “Yutmayız” başlıklı yeni bir kampanya başlattı. Bu kampanyayı, İstanbul Üniversitesi Onkoloji Enstitüsü’nde buluştuğumuz Greenpeace Akdeniz Tarım ve Gıda Kampanya Sorumlusu Tarık Nejat Dinç anlattı. Bize tavuk diye pazarlanan piliçlerin, mevcut üretim koşulları gereği hem insan hem de hayvan sağlığına nasıl zarar verdiğini ise Onkoloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Yavuz Dizdar’dan öğrendik.
- Greenpeace olarak “Yutmayız” kampanyasını başlatma sebebiniz nedir?
Tarık Nejat Dinç: Tüm zinciriyle birlikte düşündüğümüzde korkunç çevre tahribatına yol açan hayvancılık sektörüne odaklandığımız bir kampanya “Yutmayız”. Bu kampanyada özel olarak hayvancılığı en endüstriyel formda yapan tavukçuluk sektörünü dikkate alıyoruz. Greenpeace olarak tavukçuluk sektörünün çevreyle uyumlu ve insan sağlığına zarar vermeyen bir sektör haline gelmesi için çalışıyoruz.
- Projeyle birlikte tavukçuluk sektörüyle ilgili ne gibi verilere ulaştınız?
Tarık N.D.: Proje kapsamında tavukçuluk sektörünün bütün yönlerini ele alan “Dünyayı Tüketmek” adında bir rapor yayımladık. Raporda da belirtildiği gibi, hayvanların hastalanmasını önlemek amacıyla kullanıldığı söylenen katkı maddelerinin, aslında hayvanların hızlı kilo almasını sağlamak amacıyla kullanılan ilaçlar olduğunu fark ettik. Bu ilaçlar arasında da antibiyotikler sıklıkla yer alıyor. Geçmiş yılların raporlarını incelediğimizde altı haftalık bir civcivin 300-430 gram olduğunu görüyoruz. Oysa bugün sektör altı haftalık bir civcivin 2.5 kilo olmasını sağlıyor.
Yavuz Dizdar: Tavuk ömrünü insan ömrüyle oranlayıp benzetme yapacak olursak, 1 yaşındaki bir bebeğin katkı maddeleriyle 300 kiloya ulaştırılması anlamına geliyor. Bu ilaçlar nedeniyle 10 yıllık ömrü olan tavukların yarısı yaşamlarının 90. gününde ölüyorlar. Buna asit sendromu yol açıyor. Yani hayvanın hızlı büyüme durumunu kalbi artık karşılayamıyor.
“Tavuklara GDO’lu yemler verilmesin”
- Tavukların hızla büyümesine yol açan katkı maddeleri insan sağlığını ve çevreyi de tehdit ediyor mu?
Tarık N.D.: Bu maddeler hayvan ve insan sağlığını bozuyor. Çevreye de büyük zararlar veriyor. Şu anda sera gazı salınımının beşte biri hayvancılıktan kaynaklanıyor.
- Bu kampanyanın nihai amacı nedir?
Tarık N.D.: Tavukçuluk sektörünün bütün üretim zincirini yeniden yapılandırmalarını istiyoruz. İthal edilen yemlerdeki GDO’lu soyadan hayvanlara verilen antibiyotiklere kadar sağlıksız hiçbir şeyi üretimde kullanmamalılar. Tavukların A4 kağıdı kadar bir alanda yaşamamasını, serbestçe gezmesini ve güneş görmesini talep ediyoruz. Dünyanın öbür ucundan soya ithalatı yapılacağına yem olarak yerli kaynaklar kullanmalarını istiyoruz.
“Piliç yemeyin, sağlıksız”
- Günümüzde “Tavuk yemeyin, sağlıksız” gibi bir algı var, bu doğru mu?
Tavuk bulursanız yiyin, sağlıklı ama piliçse yemeyin, sağlıksız. Normalde tavuğun gübresi bile çok değerlidir. Oysa günümüzde tavuk denilerek üretilen piliç gübreleri, üretim tesisinden toplanıp uzak bir alana gömülüyor. Çünkü bu hayvanlara o kadar çok kimyasal madde veriliyor ki, dışkılarının bile kimyasal yükü çok ağırdır ve zararlı oluyor.
- O kimyasalları biz hayvanı yediğimizde vücudumuza alıyoruz. Bu maddelerin ne gibi zararları oluyor?
Antibiyotikler insan vücudunda birikebilir, doku yapımı bozulabilir, hormon dengesi bozulabilir. Eklem sorunları, fıtık ve diz problemleri oluşabilir. Bu kadar kimyasal maddenin kansere yol açmayacağını da söyleyemeyiz.
“Gerçek tavuk hızlı pişmeye müsait değil”
- Pilici tüm bu zararlarına rağmen cazip kılan yanı ne? Neden hâlâ tüketiliyor?
Piliç hem ucuz hem de çabuk pişiyor. faydalı olsun istiyor aileler. Oysa faydası olmadığı gibi zararı çok. Ucuz bir protein kaynağı olarak kırmızı etin alternatifi bakliyat olabilir.
- Anladık ki tavuk faydalı ama tavuk denilerek satılan piliçler çok zararlı. Peki gerçek tavukla, pilici nasıl ayırt edebiliriz?
Gerçek tavuk güçlü bir kollajen yani yapısal protein ağından oluştuğundan hızlı pişmeye müsait değildir. Pişmiş gibi görünse bile çiğnenebilir değildir. Gerçek bir tavuğun ızgarasını yapamazsınız, sadece haşlayabilirsiniz. Haşlanması da düdüklü tencerede 2 saat alır. Gerçek tavuğun rengi beyaz değil, koyu kırmızıdır. Piştikçe de kırmızı et rengine döner, lezzet olarak da incik etine benzer.