Prof. Dr. Mahir Mahiroğulları yaz mevsiminin vazgeçilmezleri arasında yer alan plaj voleybolundan yüzmeye kadar birçok sporu, sakatlıklardan korunarak en sağlıklı şekilde nasıl yapabileceğimizi anlattı
Yazın değişmez mekanları ve lezzetleri olduğu gibi sporları da var. Bu sporların en sağlıklı olanlarını, faydalarından yararlanıp zararlarından korunarak nasıl yapabileceğimizi Türkiye Spor Yaralanmaları, Artroskopi ve Diz Cerrahisi Derneği Genel Sekreteri Prof. Dr. Mahir Mahiroğulları ile konuştuk. Medipol Üniversitesi Uluslararası Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Başkanı da olan Mahiroğulları bu sporları yaparken erkeklerin günde en az üç litre, kadınlarınsa iki litre su içmesi gerektiğini belirtti. Güneşin zararlı ışınlarının ve sıcaklıkların en yoğun olduğu 11.00-16.00 saatleri arasında her türlü açık hava
spor faaliyetinden kaçınmamız ve hırsa kapılarak sınırlarımızı çok da zorlamamız gerektiğini vurgulayan Mahiroğulları, tüm önlemlere rağmen yaşayacağımız sakatlıklar için de ilk anda yapılması gerekenleri ve yeni tedavi seçeneklerini anlattı.
YÜZME
Zorlayıcı stillerden uzak durun
Vücudumuzdaki tüm kasları aynı anda koordineli bir şekilde çalıştıran en iyi spor yüzmedir. Omuz, diz, bel ve sırttaki eklem ve kemik hastalıklarının önlenmesinde ve tedavisinde yüzme sporuna sık sık başvururuz. Örneğin suyun içinde suya karşı yürümek veya ayaklarımızı aşağı yukarı sallamak gibi basit aktiviteler dahi kıkırdak yumuşaması gibi diz eklem sorunlarına iyi geliyor.
Omurga eğriliği (skolyoz) olanlara da en az haftada üç-dört defa yarım saat sırtüstü yüzmelerini tavsiye ederiz. Ancak bel, boyun ve omuz sorunu olanlar kelebek gibi zorlayıcı yüzme stillerinden kaçınmalılar. Bu tip sorunları olanların serbest veya kurbağa stilinde yüzmeyi tercih etmeleri daha sağlıklı olacaktır.
PLAJ VOLEYBOLU
Maç öncesi egzersiz
Yaztatilinin eğlencelerinden olan plaj voleybolu kondisyonumuzun sınırlarını zorlayan ve artıran sporlardandır. Plaj voleybolunun alışıldığının aksine güneşin ve sıcaklıkların yoğun olmadığı saatlerde ve terlemeye izin veren rahat kıyafetlerle yapılması daha uygundur.
Kumlu zemin normalde hızlıca yapabileceğimiz hareketleri daha gecikmeli yapmamıza neden olur. Bu karşıdan hızla gelen bir topu karşılamak için daha fazla bir efor sarf etmemizi gerektirir. Genelde top seviyesi baş üzerinde olduğundan, omuz eklemleri zorlanabilir. Plajda omuzdaki kas ve tendonları zedelememek için karşılayamayacağımızı kestirdiğimiz toplarda kendimizi zorlamamamız, maç öncesi iyi bir ısınma ve omuz kaslarını kuvvetlendiren egzersizler yapmamız kurtarıcımız olacaktır.
TENİS
Tenisçi dirseğine dikkat!
TENİS oynamayı iyi bilmeyenlerde dirsek sakatlanmalarıyla sık karşılaşıyoruz. El bileği ve dirsek hareketleriyle dirsekte şiddetli ağrının ortaya çıkması tenisçi dirseğinin göstergesidir.
Kişi bu durumda ağrılı bölgesine iki-üç defa 15’er dakika buz uygulamalı, dirseğini istirahat ettirmeli ve birkaç hafta tenise ara vermelidir. Kişinin parmakları tarafından iyi kavranan, boyuna uygun uzunlukta seçilmiş bir raket kullanılması ve uygun duruş, tutuş, vuruş pozisyonlarının öğrenilmesiyle tenisçi dirseğinin önüne geçilebilir.
HALI SAHA MAÇLARI
Tüm kaslarınızla ısının
Yazakşamlarının ritüeli haline gelen halı saha maçlarının ardından bize başvuran hastalarda en sık ön çapraz bağ ve menisküs yırtılması sorunlarıyla karşılaşıyoruz. Bunlardan korunmak için maç öncesi tüm kaslarımızı ısındırmamız, halı zemine takılmayacak ayakkabılar giymemiz ve ani hareketlerden kaçınmamız gerekir. Ayrıca maç sonrası en az beş dakika esneme yapmadan eve gitmemeliyiz.
Maç sırasında dizinizi çarptığınızda bir pop sesi duyarsanız, diziniz hemen şişiyorsa ve maçı bitiremeyecek derecede ağrınız olursa ön çapraz bağınız yırtılmış olabilir. Hemen dizinize buz koyup dinlendirmeli ve bir ortopedi uzmanına gitmelisiniz.
DOĞA YÜRÜYÜŞÜ VE KOŞU
Ayakkabı seçimi kritik önemde
Yazınsık tercih edilen doğa yürüyüşleri insan fizyolojisine en uygun spordur. Kondisyonu güçlü kişiler yürüyüşün ortasına koşuyu da ekleyerek egzersizin faydasını artırabilir. Tabii doğal ortamda farklılaşan zemine adaptasyonu güçlendirmek için uygun ayakkabı seçimi kritik öneme sahiptir. Uygun olmayan ayakkabıyla inişli çıkışlı parkurda dizlerimiz çok fazla yük altında kaldığından kıkırdak sorunları ortaya çıkar.
Bu sorunu önleyebilmek için ayağa tam oturan, zeminin sertliğine karşı amortisman görevi yapabilen ve ayağın nefes almasına izin veren spor ayakkabıları tercih edilmeli. Kişinin yaşına ve kondisyonuna göre değişmekle birlikte, saatte 6-10 kilometreyi tamamlayacağı bir tempoda 40-45 dakika yürüyüş sağlık açısından en yararlı olandır.
Yeni tedavi yaklaşımları
-Ön çapraz bağın yırtılmasında klasik yaklaşım dizdeki başka bir tendonun alınıp kopan bağın yerine konulmasıydı. Oysa günümüzde, yeni teknolojilerden yararlanarak kopan bağın yerine dikilmesi ve bu sayede çok daha kısa sürede spora dönüş mümkün olabiliyor.
-Kıkırdak zedelenmeleri ve kas tendon yaralanmalarında PRP (Trombositten Zengin Plazma) yöntemi kullanılarak iyileşme daha etkin ve hızlı bir şekilde sağlanabiliyor.
-Derin kıkırdak yaralanmalarında kök hücreyle zenginleştirilmiş kıkırdak yamaları ile kaybedilen kıkırdağın yerine konması artık mümkün hale geldi.