Sonbaharı ve kışı doğanın gücünden yararlanarak sağlıklı geçirmek isteyenler bitki çaylarına sarılıyor. Mevsimin en popüler çayları olan ıhlamur, adaçayı ve yeşil çayı hazırlarken nelere dikkat etmeniz gerekiyor?
Havalar iyice soğumaya başladığı için soğuk algınlığına karşı doğal kalkanlarımız olan bitki çaylarından daha çok yararlanmaya başladık. Ihlamur, adaçayı ve yeşilçay koruyucu özellikleri ve hastalananlar için semptomları rahatlatıcı etkileri nedeniyle sonbahar ve kış mevsimlerinin en çok tercih edilenleri arasında... Bu çaylar bilimsel çalışmalarla etkinliklerini ispatlamış olsa da onlardan yararlanmak istiyorsak bazı püf noktalarına dikkat etmemiz gerekiyor...
Bitkinin doğru zamanda toplanması ve uygun şekillerde saklanması gibi birçok faktör bitki çayının etkisini doğrudan etkiliyor. Bunun için ben kalitesine güvendiğim markaların poşet çaylarını kullanmayı veya eczanelerden bitkilerin drog formunu alarak çay hazırlamayı tercih ediyorum. Bir fitoterapi (bitkisel tedaviler) uzmanı olarak en sık karşılaştığım sorulardan biri: “Çayı hazırlarken bitkiyi kaynatmalı mıyım, demlemeli miyim?” oluyor. Bitkilerin yaprak ve çiçek gibi yumuşak dokulu organlarını kullandığımızda demleme yöntemini tercih ediyoruz. Ihlamurun çiçeklerini, adaçayı ve yeşil çayınsa yapraklarını kullandığımız için bu bitkileri demleme yöntemi ile hazırlamamız gerekiyor.
Porselen demlikleri tercih edin
Demleme esnasında çay hazırlanacak demliğin kaliteli porselen olması ve uçucu bileşenlere (bitkiye kokusunu veren) sahip çayların hazırlanmasında kapaklı fincan kullanılması etkiyi koruyabilmek adına büyük önem taşıyor. Çayı demlemek için her seferinde taze su kaynatmanız gerekiyor. Kaynattıktan sonra bitkinin suya koyulmadan, suyun çok az soğumasına izin vermek de bitki çayının etkili kısımlarının uçmasını engellediği için tavsiye ediliyor. Bitki çaylarıyla ilgili gördüğüm en yanlış uygulamaysa demleme süresiyle ilgili… Bazen uzun süre bitki çayı demlemeye bırakılabiliyor. Hatta bu sayede daha etkili olacağına inanlar olabiliyor. Ancak demleme süresinin genellikle 15 dakikayı geçmemesi gerekiyor.
Nasıl demlemeliyiz?
- Günde 2-3 defa, 2 gram adaçayı yaprağının kapaklı fincanda 5-10 dakika demlendikten sonra içilmesi ağız ve boğaz iltihaplarında etkili olabiliyor. 3-4 gram yaprağı aynı şekilde hazırlayıp soğumaya bırakırsanız, adaçayını gargara olarak da kullanabilirsiniz. Hamilelerin adaçayını kullanmaması gerekir.
- Öksürük şikayetlerinin hafifletilmesinde akla gelen ilk çözümlerden olan ıhlamur çayını hazırlamak için: 2 gram kurutulmuş ıhlamur çiçeğinin 15 dakika demlenmesi öneriliyor. Soğuk algınlığı şikayetlerini hafifletici ve balgam söktürücü etkileri de bulunan ıhlamur çayını, adaçayıyla birlikte tüketmek soğuk algınlığına karşı koruyuculuğu artırıyor.
- Yeşil çay çok iyi bir sonbahar çayı olmasının yanı sıra güçlü antioksidan etkisi nedeniyle kansere karşı koruyucu etkisiyle de dikkatleri üzerine çekiyor. İçeriğindeki epigallokateşin gallat ve kafein sayesinde yağ yakımına yardımcı olması da bir taşla birçok kuş vurmak isteyenler için yeşil çayı ideal bir tercih yapıyor. 2-2.5 gram yeşil çay yaprağını 3-5 dakika demledikten sonra içebilirsiniz. Ancak yeşil çayı 10 dakikadan fazla demlediğinizde kafeinin uyarıcı etkisinin kaybolduğunu aklınızda tutmanızda fayda var. Kronik hastalığı olanların yeşil çayı uzmana danışmadan içmeleri önerilmiyor.