Önce şunu sormam lazım; VAR mısınız, YOK musunuz? VAR, 2018 Dünya Kupası’nda uygulanan bir sistem. Açılımı, Video Yardımcı Hakem Sistemi... Önümüzdeki sezon Süper Lig’de de bu sisteme geçilecek.
Türkçe’si ‘Video Hakem Uygulaması’ olan VAR, Dünya Kupası’nda ilk kez kullanıldı. Ancak uygulama çoğu zaman izleyicilerin kafasında soru işareti yarattı. Peki VAR sistemi nedir, nasıl işliyor?
Örnek vermek gerekirse, Diego Costa’nın İspanya’nın Portekiz ile 3-3 berabere kaldığı karşılaşmada attığı gol, VAR ile verildi ve VAR’ın var ettiği bir gol olarak kayıtlara geçti.
İtalyan hakem Gianluca Rocchi, golle sonuçlanan pozisyonun başlangıcında, Diego Costa’nın rakip defans oyuncusu Pepe’ye faul yapmadığı sonucuna, VAR görüntülerini izledikten sonra vardı.
Fransa’nın Avustralya’yı 2-1 ile geçtiği maçın ilk golü de VAR sistemi ile belirlenen penaltıyla geldi.
Fransa’nın galibiyetini getiren golün çizgiyi geçtiği ise gol çizgisi teknolojisi ile belirlendi.
VAR sisteminin ne kadar işe yarayacak olduğunu hep birlikte görmüş olduk.
***
Türk hakemlerinin son yıllarda göstermiş olduğu kötü performansın ardından futbolda yaşanan kaosu önlemek isteyen Türkiye Futbol Federasyonu, Video Yardımcı Hakem Sistemi’ni futbolumuza getirme kararı aldı.
İlk olarak Erzurumspor-Ümraniyespor Play Off maçında denenen sistem, ev sahibi ekibin gözden kaçan penaltısını tespit ederek ne kadar gerekli bir uygulama olduğunu gösterdi.
Peki bu sistem hangi durumlarda devreye girecek?
Maçın seyrini değiştiren bariz hatalar için video yardımı almayı amaçlayan Video Yardımcı Hakem Sistemi, yalnızca hakem bir karar verdikten sonra veya ciddi bir olayın gözden kaçması durumunda kullanılacak.
VAR uygulaması sadece 4 kategorideki olaylarla sınırlı olacak:
Goller: Golden önce golün geçersiz olması için bir ihlalin olup olmadığını bildirmek. (Ofsayt gibi)
Penaltı ve penaltı değil kararları: Verilen veya verilmeyen bir penaltı kararında açık bir hata olmadığını bildirmek.
Direkt kırmızı kartlar (2. İhtarlar hariç): Verilen veya verilmeyen bir ihraç kararında açık bir hata olmadığını bildirmek.
Yanlış oyuncuya kart gösterilmesi: Hakemin yanlış oyuncuya ihtar veya ihraç vermesi durumunda veya hangi oyuncunun cezalandırılmasının gerektiğini bildirmek.
VAR uygulaması esnasında hakemin kararına etki etmeye yönelik davranışlara da müsamaha gösterilmeyecek. Müsabaka hakemi saha kenarında bulunacak monitörden inceleme yaparken, bu alana girip hakeme müdahale eden futbolcu ihtar alacak.
Hakem hatalarının ve kararlarının aşırı derecede tartışıldığı Türkiye’den başka bir ülke yoktur. Dünya Kupası’nda VAR’ın başında görev yapan hakemler maçın hakemine yaptıkları uyarılarda hep haklı çıktılar ve sınıfı geçtiler.
Türkiye Futbol Federasyonu ile MHK, Video Hakem Sistemi’ni (VAR) destekliyor.
VAR’da görev yapacak isimler bilgili ve kaliteli olacak ve de olmalıdır da.
Ayrıca MHK, sezon öncesi kulüplere “VAR”ın sınırlarının neleri kapsadığını ayrıntılı biçimde anlatmalıdır.
Birçok oyuncu Dünya Kupası’nı izlediği için VAR’ın ne kadar etkili olduğunu bilecek ve ayağını denk alacak.
Televizyonlarda “VAR” sayesinde pozisyon analizleri fazlasıyla azalacak.
Özellikle yorumcular, pozisyonları ve hakemleri daha az eleştirmek zorunda kalacak ve futbol konuşmaya başlayacak.
Bu bağlamda VAR sistemi önümüzdeki yıl Süper Lig’e renk katacak.
En kısa sürede TV yayını olmayan alt liglerde de uygulanması çok önemli...
