Dünyada 1 milyon 573 bin hektarda yapılan süs bitkileri üretiminin değeri 51 milyar dolar civarında.
Türkiye’deki 45 bin dekar üretim alanlarının yüzde 72’sini dış mekan süs bitkileri, yüzde 24’ünü kesme çiçek, yüzde 2.5’unu iç mekan süs bitkileri ve yüzde 1.5’unu da doğal çiçek soğanları oluşturuyor.
Üretim alanları açısından İzmir, Sakarya’dan sonra yüzde 24’lük payla ikinci sırada bulunuyor.
***
Türkiye’nin süs bitkileri ihracatı 72 milyon dolar iken, ithalat 86 milyon doları buluyor.
İhracat ile ithalat arasındaki açık sektördeki gelişmeyi olumsuz etkiliyor.
Örneğin 14 Mart Sevgililer Günü ve 8 Mart Dünya Kadınlar Günü gibi özel günlerde sektör talebi karşılayamıyor.
***
İhracatın büyük bölümü Hollanda, İngiltere, Türkmenistan ve Almanya’ya yapılırken, ithalatta öne çıkan ülkeler Hollanda, İtalya ve Almanya.
İthalattaki kalemlerin yüzde 12’sini kesme çiçek ve çiçek soğanları oluştururken, soğanların yüzde 45’i de lale.
***
Görüldüğü üzere Türkiye üretim materyalleri açısından dışa bağımlı durumda bulunuyor.
Sektörde küçük işletme sayısı oldukça fazla ve doğal olarak buralarda yeterli teknoloji ile mekanizasyon kullanılamıyor.
Ancak küçüklerin sektörden dışlanmaları doğru bir yaklaşım olamaz.
Tarımın diğer sektörlerinde olduğu gibi, küçüklerin birleştirilerek büyütülmeleri gerekiyor.
İşletmeler kooperatifler aracılığıyla bir araya getirilmeli ve kümelenme sağlandıktan sonra ileri teknoloji ile mekanizasyonun kullanıldığı modern seralar kurulmalı.
Bu yapı ayrıca sektörde haksız rekabete yol açan kayıtdışılığı da önleyecek.
***
Bu arada sektörde var olan üretici örgütleri arasında mutlak bir koordinasyon sağlanarak, üretim ve pazarlama ile ilgili veri tabanı oluşturulmalı.
Bu şekilde güçlenerek, reklam kampanyaları ile gerek yurtiçi ve gerekse yurtdışı satışlar artırılabilir.
Türkiye’de süs bitkileri lüks tüketim malzemesi olarak görülüyor ve bu yüzden ürün satışlarında yüksek KDV ödeniyor.
Halbuki KDV oranı AB’deki gibi yüzde 5-8 arasına düşürüldüğünde, bu hem ürün satış fiyatlarını düşürecek, hem de kayıtdışı üretimi azaltacak.
***
Türkiye, AB ülkelerine göre iklim ve işgücü maliyeti yönünden avantajlı bir konumda.
Ancak üreticiler maliyetler ve yeterli olmayan destekler ve teşvikler konusunda şikayetçiler.
Çünkü üretim, tarımsal faaliyetler içerisinde değerlendirilmiyor.
Örneğin turizm sektörü yüzde 30-40’lık ısıtma, seramik sektörü yüzde 30’luk enerji indirimi alıyor.
Sektörün elini zayıflatan bir diğer husus da canlı yerine, yapay çiçeklerin tercih ediliyor olması.
AB’de kişi başına kesme çiçek alımı 80-90 dolar iken bu rakam bizde 20 dolar.
***
Bir diğer önemli sorun da izinsiz ve kaçak yolla doğadaki soğanların yurtdışına gönderilmesi.
Bu hem sektöre zarar veriyor hem de ülkedeki değerlerin diğer ülkelere transfer edilmesine neden oluyor.
Velhasıl son derece keyifli bir iş yapan sektör, bu işin keyfini süremiyor.
