İZMİR, Türkiye’nin en çok “Hayır” diyen metropolü oldu ama, yüzde 70 hedefini tutturamadı, yüzde 63.67’de kaldı.
“Evet” oyları ise yüzde 36.33 olarak gerçekleşti.
Neden sorusunun yanıtı, bugünkü manşetimizde...
İzmir’de 600 bine yakın seçmen, referandumda tercihini yapmaya gitmedi.
Gidemedi diyemiyorum, gitmedi.
Neden gitmedi, niçin gitmedi, bunu bilmiyorum ama gitmedi.
Ya, 600 bine yakın seçmene “Hayır” anlatılamadı, yeterince çalışma yapılamadı, bu nedenle de bu seçmenler “Evet” dememek için oy kullanmaya gitmediler.
Ya da, “Aman bize ne?” rehavetiyle, Ramazan Bayramı tatillerini pazar akşamına kadar sürdürmeyi tercih ettiler.
İzmir söz konusu ise, CHP; 600 bin seçmeni tek tek, kapı kapı dolaşarak yüz yüze konuşmak zorunda.
Hem de bu sabahtan başlayarak...
İzmir’de 12 Eylül Pazar günü, 30 ilçeden sadece 12’sinde yüzde 70 oy oranı aşılabildi.
Balçova, Beydağ, Çeşme, Çiğli, Dikili, Foça, Güzelbahçe, Karaburun, Karşıyaka, Narlıdere, Selçuk ve Urla, yüzde 70’in üzerinde “Hayır”ın çıktığı ilçeler oldu.
İzmir’de en çok “Hayır”ın çıktığı ilçe, yüzde 80.4 ile yine Narlıdere’ydi. Bu ilçede “Evet” oyları 19.5’ta kaldı.
Kemalpaşa ise, İzmir’de “Hayır”ın en düşük çıktığı ilçe oldu. Evet-Hayır’lar gece boyunca bir gitti, bir geldi. Gazeteler dönerken oy oranı yüzde 50’ye 50 idi.
Dün sabah sandıklardaki tasnif yüzde 100 bitince, “Hayır”lar 50.4 ile öne geçti. “Evet” oyları yüzde 49.6’da kaldı.
Bayraklı, Karabağlar zorlandı
AK Parti’nin 29 Mart 2009 yerel seçimleri öncesi CHP’nin kaleleri olan Karşıyaka ve Konak’ı bölerek türettiği iki yeni ilçe Bayraklı ve Karabağlar’da ise “Hayır” cephesi büyük sıkıntı yaşadı.
Bu iki ilçeden Bayraklı’da “Hayır” oyları yüzde 57, Karabağlar’da ise yüzde 57.3 ile herkesi şaşırttı.
Çünkü bu iki ilçede de sadece CHP, 29 Mart yerel seçimlerinde yüzde 60’ların üzerinde oy almıştı.
Demek ki, aradan geçen birbuçuk yılda yerel seçimleri kazanan CHP’li Başkanların ya yönetim ve hizmetlerinden kaynaklanan bir “memnuniyetsizlik” referandum sandıklarına yansıdı.
Ya da bu ilçelerdeki parti yönetimi, “Hayır”cıları sandığa gitmeye ikna edemedi.
Nitekim, Buca, Kınık, Kiraz, Ödemiş ve Torbalı’da da “Hayır” oyları yüzde 60’ların altında gerçekleşti.
Referandum’da Narlıdere ile birlikte “Hayır” rekoru kıran ilçeler Karşıyaka, Güzelbahçe, Foça ve Çeşme oldu.
Güzelbahçe’de yüzde 76.6, Foça’da 75.8, Karşıyaka’da 79.6, Çeşme’de yüzde 74 “Hayır” oyu çıktı.
MHP?ve DP?tabanı fire verdi
İzmir’de “Evet”çi ve “Hayır”cı cephelerde yer alan siyasi partilerin 2009 seçimlerine göre aldıkları oy oranlarını topladığınızda, yüzde 70’e, yüzde 30 sonucunun gerçekleşmemesinde, MHP ve DP tabanının önemli ölçüde “fire” verdiği gerçeği çıkıyor.
İzmir’in kent merkezindeki mahallelerde yine yüzde70-80 aralığında “Hayır” oyu çıkarken, kentin varoşlarında bu oranın yüzde 20-30’lar seviyesine indiği görülüyor.
Bunda hiç şüphesiz AK Parti İzmir Teşkilatı’nın, özellikle varoşlarda kapı-kapı dolaşarak yaptığı propagandanın büyük etkisi var.
CHP İzmir’de referandum çalışmalarına hem çok geç başladı, hem de ne yazık pek etkili olmayan bir kampanya yaptı.
Bu arada ilginç bir ayrıntı da, “muhafazakâr-tutucu” olarak bilinen kırsal kesimlerdeki ilçelerde “Hayır” oylarının yüksek çıkması.
Bergama, Beydağ, Kınık, Kiraz, Menderes, Ödemiş, Seferihisar, Tire’de alınan sonuçlar bunun bir göstergesi.
Burada, İzmir Milletvekillerinden Mehmet Ali Susam’ın hakkını yememek gerekiyor.
Susam, seçim bölgesi içinde yer alan bu ilçeleri günler boyu dolaşarak hem üretici-köylü, hem de esnaf ile bire bir, yüz yüze görüşerek 2007 seçimlerinde olduğu gibi, yine bu bölgelerde “Hayır” oylarının artmasında etkili oldu.
Bir başka faktör de AK Parti iktidarının izlediği tarım politikalarının bu kesime verdirdiği “ağır hasar”ın önemli rolü oldu.
CHP’de ‘Gandi’ farkı, MHP’de ‘Evet’ şoku
CHP İzmir Milletvekili ve Genel Sekreter Yardımcısı Abdürrezzak Erten ile İzmir, Ege ve ülke genelinde alınan referandum sonuçlarını konuştuk.
Erten, ilginç saptamalar ve sonuçlara yönelik “açılımlar” yaptı.
Öncelikle anladım ki, CHP Genel Merkezi, yüzde 42’lik “Hayır” çizgisini, alınan “ciddi” bir oy olarak görüyor.
Abdürrezzak Erten soruyor: “Hayır kanadının ağır topları hangi partilerdi?”
“CHP ve MHP” dedikten sonra da ekliyor:
“CHP’nin değil ama, MHP’nin bu referandumda kaleleri yıkıldı. Bu, partimizin genel kamuoyu yoklamalarında oy oranı yüzde 11-12 çıkıyordu ki, CHP olarak bizler, MHP’nin baraj altında kalabileceği endişesini bile duymaya başlamıştık.
Hayır’lar yüzde 42 çıktı.
CHP’nin son seçimlerdeki oyu yüzde 34-35’lerde değildi ki, bugünkü sonuçlara bakılarak CHP ve yeni yönetimi için ‘pek başarılı olamadılar’ yorumları yapılıyor.
Kemal Kılıçdaroğlu Genel Başkan olmadan önce CHP’nin oyu yüzde 21-22 aralığındaydı.
Kılıçdaroğlu ile ivme kazanılarak, çok kısa sürede yüzde 10-11’lik bir artış sağlandı ve CHP’nin oyları yüzde 32-33 bandına oturdu.
CHP’de eski yönetim devam etseydi, referandum sonuçları fiyasko ile sonuçlanır, yüzde 30’ları bile bulamazdı.”
* * *
CHP Genel Sekreter Yardımcısı Erten, yüzde 58’lik “Evet” oyu için, tüm yurtta vali ve kaymakamların AK Parti’nin bir il ve ilçe başkanı gibi çalışmasından şikayet etti.
“Para dağıttılar para...” iddiası belki çok ağır ama, ısrarla söylediği için yazmak zorunda kaldım.
“Başbakan’ın tehditleri, Anadolu’da uygulanan ağır baskı, özellikle de ‘Evet demezseniz bedelini ödersiniz’ yaklaşımları çok etkili oldu” diye değerlendirmesini sürdüren Erten’in son sözleri şöyle:
“İnanılmaz para harcandı. Bunu siyasi partilerin hazineden aldığı yardımla karşılamak falan mümkün değil. Sorduk, hâlâ harcanan paranın kaynağını açıklamadılar. Buna rağmen yüzde 42 Hayır oyu fevkalade başarıdır. CHP’nin başarısıdır.”
