Suyun kaderi elimizde
Suya karşı ne kadar hoyrat davrandığımızı, bir gün çeşmeden akmadığında fark edeceğiz. O zaman da iş işten geçmiş olacak. İyisi mi bugünden neler yapabiliriz, ona odaklanalım
Su krizi kapıda! Aylardır süren kuraklık nedeniyle İstanbul’a su sağlayan barajlar kurumak üzere. Uzmanlara göre, önümüzdeki birkaç ay boyunca etkili yağış da görülmeyecek. Böylesi bir tabloya İstanbul’un çok fazla dayanması mümkün değil. Çünkü kent, adeta bir sünger gibi çevresindeki su kaynaklarından günde milyonlarca metreküp su çekiyor. Barajlardaki su, her 4 günde yüzde 1 oranında azalıyor.
Tabii bu suyu azaltan biziz. Ve bunu yaparken pek de dikkatli davrandığımız söylenemez. Ama gerçek değerini yoksun kaldığımızda anlayacağımız kesin.
Musluktan başlayalım
Mesela musluk. Tamam diş fırçalarken, tıraş olurken açık bırakmayalım, damlayan muslukları da tamir edelim. Ama musluğun bizatihi kendisi de çok önemli su meselesinde. Çünkü evlerde kullanılan suyun yüzde 70’ini banyo ve tuvaletlerde harcıyoruz. Çok basit önlemlerle bu miktarı yüzde 60-70 oranında azaltmak mümkün aslında. Şöyle ki; standart lavabo bataryaları dakikada 12 litre debiye sahip. 1 dakika el yıkadığınızda 12 litre su akıp, gidiyor. Oysa ki Suudi Arabistan’da 1 dakika el yıkadığınızda sadece 3 litre su harcanıyor. Çünkü onlar, tasarruflu bataryaların kullanımını şart koşmuş. Tasarruflu musluklar, suyu havayla karıştırarak tüketimi yüzde 70’e kadar azaltıyor.
Duş başlığıyla devam edelim
Banyoda ise tasarruf oranı çok daha fazla! Duş bataryaları dakikada 20 litre su akma standardına göre üretilirken, perlatör kullanılan tasarruflu duş başlıkları dakikada 7-8 litre suyla duş almamızı sağlıyor. 10 dakikalık bir duş süresinde su ayak izini 100-120 litre azaltmak, küçümsenmeyecek bir adım olsa gerek. Hele ki, evde harcadığımız suyun yüzde 20’sini duşta ve banyo yaparken kullanıldığımızı hesaba kattığımızda… 4 kişilik bir aile bu yolla yılda yaklaşık 150 ton su tasarrufu sağlayabiliyor. Buna bir de banyoda kaldığımız süreyi kısaltmayı eklemeliyiz. Her bir dakikalık azalış, yılda yaklaşık 20 ton suyu kurtarmak demek. Hatta banyo yerine duşu tercih ederseniz çok daha çevreci bir temizlik alışkanlığı edinmiş oluruz. Çünkü yapılan hesaplamalara göre duş alan bir kişi 45-60 litre su tüketirken, banyo yapan bir kişi 120-150 litre su harcıyor.
Tasarruf önlemlerine bakalım
Tabii bu tasarruf önlemlerine rezervuarları da eklemek gerek. Tuvalet rezervuarlarının su depolama kapasitesi ortalama 16 litre. 4 kişilik bir aile bu tip rezervuarla ayda 7 ton su tüketiyor. Bunun yerine 4-7 litrelik rezervuarla hem tuvaleti temizlemek hem de su tüketimini ayda 3 tona düşürmek mümkün. Büyük rezervuarlara dolu su şişesi koymak da bir diğer çözüm. Ayrıca bulaşıkların enerji ve su tasarruflu makinelerde tam dolu halde yıkanması, sebze ve meyve yıkama suyunun biriktirilip bahçe ve saksı sulamada kullanılması, kombilerde ısınmasını beklediğimiz suyu kovalarda biriktirmek de önemli tasarruf yöntemleri.
Diğer yandan tüm bu önlemleri hayata geçirmekte de çok geç kaldık. Çünkü Türkiye, üç tarafı denizle çevrili olsa da su sıkıntısı yaşıyor. Ülkenin en yoğun nüfusunun yaşadığı Marmara Havzası, verilere göre şu an “mutlak kıtlık” yaşıyor. O yüzden Melen’den su alıyoruz. Böyle dört nehir havzası daha var. Unutmayalım ki, o sular sonsuz değil. Yarının suyu bizim tercihlerimize bağlı.