Sanayi kentinden tarım kentine

Sanayileşmeden önce tam bir tarım ve hayvancılık cenneti olarak bilinen Kocaeli, tarımda atağa kalkmış durumda

Sanayi kenti” olarak bilinen Kocaeli, tarımda atağa kalkmış durumda. Ekili tarım alanları her geçen yıl artan kentte, hayvan varlığı da 1960’lı yılların rakamlarına yaklaştı. Neden ‘60’lı yılları baz aldığımı Kocaeli’nin eskileri muhakkak bilecektir. Zira sanayileşmeden önce kent aslında tam bir tarım ve hayvancılık cennetiymiş. 60’lı yıllarda Kocaeli nüfusu geçimini metropolleşen İstanbul’a ulaştırdığı gıda ürünleriyle sağlıyormuş. Bugün tekrar o yıllara doğru bir gidiş söz konusu. Bunda Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin payı oldukça büyük.

Belediyenin verdiği fide destekleriyle son 10 yılda kentte ekili arazi oranı ikiye  katlanmış. Özellikle yem bitkilerine yönelik ciddi bir tarımsal üretim söz konusu. Bunun en önemli nedeni de Kocaeli’de hayvancılığa yönelik ilginin artması. 2010 yılında kentte 65 bin olan küçükbaş-büyükbaş hayvan sayısı şu an 125 bini aşmış. Manda yetiştiriciliği, özellikle Kandıra ilçesinde kırsal kalkınmanın itici gücü durumunda. Manda sütüyle yapılan Kandıra yoğurdu da artık tescilli bir tarım ürünü. Şimdi bu yoğurt için ilçe, coğrafi işaret bekliyor. Yine Kandıra hindisi ve Kandıra dartısı için de coğrafi işaret başvuruları yapılmış.

Mumyalama rivayeti

Kocaeli’nin coğrafi işaret almış diğer değerleri ise Hereke halısı, pişmaniye, Karamürsel sepeti ve Kandıra bezi. Kandıra bezi, keten bitkisinden elde edilen iple köy evlerindeki dokuma tezgâhlarında üretilirmiş. Romalıların dayanıklılığı nedeniyle “çalı yırtmaz” diye adlandırdıkları bu bezin, nem çekici özelliği nedeniyle Mısırlılar tarafından mumyalama için kullanıldığı da rivayet ediliyor.

Diğer yandan Kocaeli, sebze-meyve üretiminde de hatırı sayılır bir paya sahip. Mesela Kandıra’nın 3 biber çeşidi, atalık tohum olarak tescillenmiş. Ayrıca Yarımca kirazı, Eşme ayvası gibi nam salmış yerel türler de var. Tabii kentin son dönemde aslında gözü kulağı, altyapı çalışmalarına başlanan Kandıra Gıda İhtisas Organize Sanayi’de. 80’e yakın büyük firma, sanayi bölgesinde fabrika açacak. Yaklaşık 1 milyon ton tarım ve hayvancılık ürününün işleneceği fabrikalar, binlerce kişiye de iş imkanı sağlayacak.

Aromatik bitki yetiştiriciliği

Yine Kocaeli için bir diğer önemli hedef de; tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliğinde Türkiye’nin merkez üslerinden biri olmak. Bu amaçla yola çıkan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, 150 çiftçiyle alım garantili sözleşme imzaladı. Çiftçilere dağıtılan fideler de bugünlerde toprakla buluşturuldu. Kandıra’da biberiye, Kartepe’de tıbbi nane, Başiskele’de de melisa yetiştirilecek. Belediyenin danışmanlığıyla üretim yapacak çiftçiler, hasat ettikleri ürünü de belediyeye satacak. 10 dönümde üretim yapan çiftçinin ortalama 20 bin lira kazanç sağlaması bekleniyor. Güzel olan da üretimi daha çok kadınların yapacak olması. Bu ürünler tıbbi ve aromatik ürün haline getirilecek.

Ve son olarak Kocaeli, tarım turizmi açısından da ciddi bir potansiyele sahip. Ama bunu geliştirmek gerekiyor. Ketenciler’deki ekoköye yenilerinin eklenmesiyle bölgede turizm 12 aya yayılabilir. Hem köylerdeki saklı hazineler gün ışığına çıkar hem de köylüler turizm geliri de elde etmeye başlar. Sonuçta bir Çerkez köyü olan Ketenciler’de isli Çerkez peyniri ve Çerkez böreğiyle kahvaltı etmeyi kim istemez? Ketenciler Kadınları Kırsal Turizme Kalkındırma Derneği Başkanı Nermin Çetinkaya da özellikle pandemi döneminde köylerin tam gidilecek yerler olduğunu söylüyor: “Burası 12 ay yemyeşil. Meyve sebzenin biri biter biri başlar. Acukalarımız, peynirlerimiz, manda sütümüz, doğamız eşsiz. Ama kim tanıyor? Bu kadar zenginliğe rağmen 1 tane turist gelmiyor. Çünkü      tanıtım eksik.”