Çatıda-balkonda güneş hasadı
Evinizin balkonuna küçük bir güneş paneli enerji santrali kurduğunuzu düşünün! Hem ısınabiliyor hem elektrikli aletleri çalıştırabiliyor hem de sıcak bir duş altında yıkanabiliyorsunuz. Ve bu size büyük tasarruf sağlıyor. Evet, bunu yapmak hiç de zor değil!
Elektrik faturalarında yaşanan son artış, aslında hepimizi güneşe bir adım daha yaklaştırdı. Kendi elektriğimizi üretmek için güneş enerjisi alternatifini artık iyiden iyiye gündemimize almalıyız. Zira çatı, teras veya balkonlara koyabileceğimiz birkaç panelle faturalardan tamamen kurtulmak ya da faturaları ciddi oranda azaltmak mümkün. Bunu hayata geçiren birçok bireysel elektrik tüketicisi olduğunu biliyoruz. Onlardan biri de Troya Çevre Derneği. Derneğin ofis binasına 8 yıldır elektrik faturası gelmiyor. Hem de sadece 3 güneş paneli sayesinde. Ofisin çatısındaki 300 wattlık 3 panel, klimadan bilgisayarlara tüm elektrik ihtiyacını karşılamaya yettiği için yıllardır şebekeden elektrik kullanmadıklarını söylüyor dernek başkanı Oral Kaya.
Peki, benzer bir sistem konutlar için de kurulabilir mi ve maliyeti ne kadar olur? Avrupa Birliği projesi kapsamında “Çatı Kurulumları Rehberi” hazırlayan derneğin paylaştığı verilere göre, bugün konutlarımızda yaklaşık 15 bin liralık bir yatırımla kuracağımız çatı tipi güneş enerjisi santrali, 30 yıl boyunca elektrik faturası ödemeden yaşamamıza yetiyor. Yani elektriğe aylık 400 lira ödüyorsak, ortalama 3 yıllık elektrik faturası karşılığında kendi elektriğimizi üretebilir hale gelebiliriz. Kalan 27 yıl faturasız yaşam da cabası. Hatta ihtiyacından fazlasını üretenlerin, şebekeye elektrik satarak cüzi de olsa aylık gelir elde etme imkânı bile var.
Balkonda da üretilebilir
Tabii 10 daireli bir apartmandaki hanelerin hepsinin elektriğini, çatı panelleriyle karşılamak mümkün olmayabilir. Zira çatının yüzölçümü, bunun için yetersiz kalabilir. Ancak bu durumda da güneşten üretilecek elektrik o binada yaşayanların faturalarında ciddi oranda azalma sağlayabilir. Oral Kaya’nın hesaplamalarına göre, 35 metrekarelik bir çatı alanı, 3 dairenin tüm elektrik ihtiyacını karşılamaya yetiyor: “Geçen yıl bireysel konut ve çatılar için çok önemli bir düzenleme hayata geçirildi. Daha önce 10 kilowatt (kW) kapasiteye kadar çatı tipi güneş enerjisi santraline izin veriliyordu. Düzenlemeyle bu kapasite iki katına (20 kW) çıkarıldı. Bu neredeyse 6-8 dairelik ortalama bir apartmanın tüm elektrik ihtiyacını karşılayabilecek bir kapasite. 10 kW, 3 evin elektrik ihtiyacına yetiyor. Bu alanda teknoloji de sürekli gelişiyor. Şimdi 450 watt gücünde paneller var. Bu kapasitedeki panellerden 25’ini çatıya koyduğunuzda sistemi kurmuş olursunuz. Çatıda yer yoksa güneş gören bir balkon ya da teraslara da daha küçük kapasitede bir santral kurulabilir. Balkon demirinize sadece 4 metrekarelik 2 panel dahi koysanız elektrik faturanız yaklaşık yüzde 70 azalır. Bunun da maliyeti ortalama 15 bin lira. Bunu da ortalama 30 yıl kullanacağınızı düşünün. Çünkü santraller kısa süreli teknolojiler değil. Uygun ekipman ve bakımla sistem, 30 yıl boyunca elektrik ihtiyacına cevap verebiliyor. Kârlı, çevreci ve sürdürülebilir bir yatırım güneş enerjisi santralleri. Aynı zamanda enerji bağımlılığını da azaltıyor. Zaten bu nedenle birçok sanayi kuruluşu, çatı tipi santrale yöneldi. Çünkü onların hem elektrik kullanımları çok fazla hem de elektrik ihtiyaçları stratejik.”
Yenilenebilir enerji kooperatifi
Öte yandan yeni düzenlemeler ışığında, bireysel elektrik tüketicileri bir araya gelerek yenilenebilir enerji kooperatifi de kurabiliyor. Kooperatiflere, bulundukları bölgede arazi tipi güneş enerjisi santrali kurma izni veriliyor. Yani büyük çaplı bir üretimden söz ediyoruz. Bu arazide üretilen elektrik, doğrudan şebekeye satılıyor. Ay sonunda da kazanç kooperatif üyeleri arasında bölüştürülüyor. Ayrıca şunu da vurgulamak lazım: Türkiye Avrupa’nın en çok güneş alan ülkesi. Günlük güneşlenme süremiz 7.5 saat. Bu potansiyeli fark edenler zaten güneşe yönelmeye başladı. 2016 yılında güneş enerjisinin, toplam elektrik üretimindeki payı 0.38’di. Şimdi bu oran yüzde 5’e yaklaştı. Geçen yıl 2 bin 500’ü mesken olmak üzere yaklaşık 10 bin çatı santrali için başvuru yapılmış. Anlıyoruz ki, “Akın var güneşe akın...”