Bedelli askerlik bir süre önce gündemdeydi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın böyle bir niyet taşımadıklarını açıklamasından sonra gündemden düşmüştü. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun bir defaya mahsus bedelli askerlik için yasa teklifi vereceklerini açıklamasıyla yeniden gündeme geldi.
Kılıçdaroğlu, sadece bedelli askerlik değil, genel olarak askerlik süresi konusunda CHP’nin bir çalışma yürüttüğünü de açıkladı. Anlaşılıyor ki, CHP’nin yeni bir askerlik modeli önerisi var.
Kılıçdaroğlu’nun bakışı
CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun sivil toplum raporunu açıkladığı kahvaltılı basın toplantısında askerlik konusu da açıldı.
Kılıçdaroğlu’nun yaklaşımından şunu anladım ki, CHP lideri, askerlik hizmetinin gençler için hayata atılmalarının önünde aşılması zor bir engel olmasını istemiyor. Askerlik süresini ve askerlik yaşını bu bağlamda sorunlu görüyor.
Mesleği askerlik olmayacak gençler için temel askerlik eğitiminin yeterli olacağını düşünüyor. Bu nedenle de askerlik süresinin genel olarak kısaltılmasını öneriyor.
“Ben de kısa dönem yaptım”
Kılıçdaroğlu, askerlik süresinin gençler açısından üretken ve işlevsel olmayan uzunlukta olmasına karşı. Şu sözleri bu düşünceyi yansıtıyor:
“Hepimiz askerlik yaptık. Bir fikrimiz var. Ben de kısa dönem askerlik yaptım. Yani ne yapılıyor biliyoruz.”
Kılıçdaroğlu, temel askerlik eğitiminden sonra geçen zamanın uzun olmasını eleştiriyor ve bu sürede yapılan hizmetleri vazgeçilmez görmüyor. Gençlerin bu sürede sivil hayata atılmalarının daha iyi olacağını düşünüyor.
Nitekim, üniversite öğrencilerinin askerlik hizmetlerini öğrenciyken yaz tatillerinde yapmaları önerisi de bu düşünceye dayanıyor. Kılıçdaroğlu’nun önerisi, 15 ay olan normal askerlik süresinin önce 9 aya sonra da 6 aya indirilmesi.
Neden bedelli?
Kılıçdaroğlu’nun bir defaya mahsus bedelli askerlik önerisi beklentiyi yeniden canlandırdı. Belli bir bedeli ödeyenler, bir aydan kısa bir süre askerlik yapıp, terhis oluyorlar.
CHP liderine, “neden bedelli” diye sordum:
- Neden bedelsiz değil? Bedelli askerlik, parası olanın yararlandığı ama aynı koşulları taşımasına rağmen parası olmayanların yararlanamadığı bir yöntem? Bu eşitlik ilkesine de uygun düşmüyor. Eğer birikmeyi eritmek için öneriyorsanız yine çok kısa süre fakat bedelsiz olamaz mı?
Kılıçdaroğlu, “Evet, bedelsiz de olabilir” diyerek şu yanıtı verdi:
- Elbette, bedelsiz de olabilir. Arkadaşlarımız çalışıyorlar, bu seçeneği de değerlendiriyorlar. Eşitliğe uygun olur. İktidar partisi öyle telaffuz etmişti, destek vermek için bedelli olmasını isteyebilirler diye ilk önerimizi böyle gündeme getirdik. Çünkü yığılma var. Yoksa arkadaşlarımız genel olarak askerlik hizmetiyle ilgili yeni öneriler üzerinde çalışıyorlar.
Profesyonel orduya geçiş
Kılıçdaroğlu’nun bu yaklaşımını dinledikten sonra, “Profesyonel orduya geçilmesini mi öngörüyorsunuz?” sorusunu da yönelttim. Şu yanıtı verdi:
- Zaten oraya doğru bir geçiş var. Gidiş o yönde.