Kritik Yüksek Askeri Şûra (YAŞ) toplantısı bugün başlıyor. Haklarında yakalama kararı verilen 28 generalden 11’inin dosyası değerlendirilecek. Bu generaller arasında terfi eden olup olmayacağı merak konusu.
Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül’ün bu konuyu hukuk müşavirliğine incelettiğini ve yakalama kararının tutuklama anlamına gelmeyeceği görüşünü içeren bir raporu bugün YAŞ’a sunacağını dün duyurmuştuk. YAŞ, önce bu raporu karara bağlayacak ve söz konusu dosyaları bu karar doğrultusunda ele alacak.
Terfiye şerh olmaz
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül’ün YAŞ’ta alınan ihraç kararlarına muhalefet şerhi düştükleri biliniyor. Bu defa Erdoğan ve Gönül’ün terfi kararlarına da şerh koyabilecekleri yolunda yorumlar yapıldı.
Bu konuyu Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül’e sordum. Gönül, şu değerlendirmeyi yaptı:
“İhraç kararlarına şerh koyuyoruz. Bunun nedeni meslekten çıkarılma kararına karşı yargı yolunun açık olması gerektiğine inanmamızdır. Nitekim referanduma sunulan anayasa değişikliğinde ihraç kararlarına karşı yargı yolu açılıyor. Ancak, terfilerde durum farklı. Terfilerde şerh olmaz. Bu nedenle bu toplantıda şerh konulacağını zannetmiyorum çünkü terfi ordular için, orduların özel yapısı gereği hiyerarşi ve emir komutayla ilgili bir konu. Eğer, terfilere şerh konulur veya yargı yolu açılırsa, ordunun hiyerarşik yapısı ve disiplini bundan olumsuz etkilenir.”
Danıştay paşaları
Gönül, geçmişte terfilere karşı yargı yolunun açık olduğu ve uygulamanın Türk Silahlı Kuvvetleri’ndeki hiyerarşi ve disiplini olumsuz etkilediğini belirterek, şu anımsatmayı yaptı:
“Eskiden bu uygulama vardı ve generalliğe terfi edemeyen bazı albaylar Danıştay’a başvurmuştu. Danıştay marifetiyle YAŞ’ın terfi kararları değiştirilince bu yolla general olanlara ‘Danıştay Paşası’ derlerdi. Bu uygulamanın sakıncaları görüldü ve bundan vazgeçildi. Ben de terfi kararlarına karşı yargı yolunun açılmasını doğru bulmuyorum.”
Anayasa değişikliğinden çıkarıldı
Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, son anayasa değişikliği çalışmaları sırasında, taslağa terfiler için de yargı yolunu açan bir hüküm konulduğunu belirtti. Gönül, hiyerarşi ve disiplini olumsuz etkileyeceği gerekçesiyle taslaktaki bu hükme itiraz ettiğini ve bu itiraz üzerine hükmün metinden çıkarıldığını belirtti. Anayasa değişikliğinin sadece ihraç kararlarına karşı yargı yolunu açtığını vurguladı.
“Teklif olmadan açığa alamam”
Ergenekon ve Balyoz davaları sürecinde haklarında dava açılan veya tutuklanan komutanların açığa alınması gerektiği yolunda da geniş yorumlar yapıldı. Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ ve Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül’ün bu komutanları açığa almaları gerektiği yolunda ısrarlı yazılar yazıldı.
Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun 65’inci maddesine göre, komutanları açığa alma yetkisi Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül’e ait. Jandarma personeli için ise İçişleri Bakanı Beşir Atalay etkili.
Milli Savunma Bakanı Gönül’e bu konuyu da sordum. Gönül, şu yanıtı verdi:
“Bu konudaki yetki yanlış değerlendiriliyor. Evet, yetki bana ait ama, ben onay makamıyım. Benim önüme Genelkurmay’dan bir teklif gelmesi gerekiyor. Böyle bir teklif gelmedi. Sicil dosyaları açısından Türk Silahlı Kuvvetleri personeli Genelkurmay Başkanlığı’na bağlı. Bizim bakanlık olarak 16 bin personelimiz var. Örneğin bir sivil memur söz konusu olsa bakanlık olarak açığa alırız ancak askeri personel için Genelkurmay Başkanlığı’nın teklifte bulunması ve ayrıca açığa alma koşullarının da oluşması gerekiyor.”