Üniversite hastanelerindeki asistan doktorların, performans uygulamasına ilişkin eleştirilerini ve taleplerini yansıtmıştım. Asistanlar, köle gibi çalıştıklarını, ancak çok düşük ücret aldıklarını belirtmişler; performans uygulamasıyla hastalarına 5’er dakika ayırmaya zorlandıklarını, eğitimlerinin de bu sistem nedeniyle eksik kalacağını duyurmuşlardı. “Tüccar değil hekimiz” sloganıyla performans uygulamasını eleştirmişlerdi. Doktorlar, 13 Mart Pazar günü de bu uygulamayı protesto etmek amacıyla Ankara’da büyük bir mitinge hazırlanıyor.
Asistanların eleştirilerini ve taleplerini yansıtan yazım nedeniyle Sağlık Bakanı Prof. Dr. Recep Akdağ aradı. Akdağ, asistanların yansıttığı eleştirilere yanıt verdi ve performans uygulamasının sağlık hizmetlerinden memnuniyeti artırdığını ifade etti. Akdağ’ın aktardığı bilgiler ve görüşleri özetle şöyle:
“Asistanlar haklılar”
“Asistan doktorlar, şikâyetlerinde haklılar. Gerçekten hastanelerin yükünü onlar taşırlar. Ve karşılığında da aldıkları ücret çok kısıtlıdır. Üniversite hastanelerinde asistan doktorlara doğru dürüst ödeme yapılmıyor. Biz, performans uygulamasıyla asistanların ücretlerini önemli ölçüde yukarı çekmiş olduk.
Performans uygulamasına geçmeden önce asistanlar, Sağlık Bakanlığı’na bağlı hastanelerde aylık ortalama 3300 lira, üniversite hastanelerinde ise (1-2 istisna hariç) maalesef ortalama 2200 lira ücret alıyorlardı. Üniversite öğretim üyeleri ise muayenehanelerinden veya üniversitedeki özel muayenelerinden para kazanıyorlar, ancak asistanlara herhangi bir pay vermiyorlardı. Asistanı bu sistem köleleştirmişti. Biz bu sistemi değiştirmek istiyoruz.”
Ücretin üst sınırı
Akdağ, yeni sistemle asistanların alabilecekleri ücretin üst sınırının 6900 liraya yükseltildiğini belirterek, şu bilgiyi verdi:
“Performans uygulamasına geçmeden önce asistan doktorlara yapılan ek ödemenin sınırı 1000 liraydı. Maaşları da 1400-1500 lira civarındaydı. Nöbet ücretleri de 200 liraydı. Alabilecekleri maksimum ücret böylece ancak 2600 liraya ulaşabiliyordu.
Performans uygulamasına geçerken yaptığımız düzenleme ile üst sınırları yukarı çektik. Bugün asistanlara yapılacak ek ödemenin üst sınırı 3750 lira, mesai dışı ödemenin üst sınırı 1000 lira, nöbet ücreti de 700 liraya yükseltildi. 1500 lira da maaşları olduğu düşünülürse bir asistan doktorun alabileceği ücretin üst sınırı 6900 liraya yükselmiş oluyor. Bu, alınabilecek maksimum ücrettir. Yanlış anlaşılmasın. Herkes bu ücreti alır demiyoruz. Performansa göre alınabilecek en üst ücreti söylüyorum.”
“Döner sermayeyi biz ödeyeceğiz”
“Şimdi yeni sisteme geçince bu sistemin nasıl finanse edileceğini soruyorlar. Biliyorsunuz eski sistemde hoca farkı adı altında vatandaştan para alıyorlardı. Bu yolla üniversitelerde döner sermayeye toplanan para 430 milyon liradır. Şimdi hoca farkı kalktığı için bu parayı alamayacaklar. Ancak biz Sağlık Bakanlığı olarak her yıl bu parayı üniversite döner sermayelerine Sosyal Güvenlik Kurumu aracılığıyla ödeyeceğiz. Biz, bütçeden SGK’ya vereceğiz, onlar da üniversite döner sermayelerine verecekler. Vereceğimiz bu para da doktorlara yapılan ek ödemede kullanılacak.”
“Kölelikten kurtardık”
“Yeni uygulamayla asistan doktorları kölelikten kurtarmış oluyoruz. Performans sistemiyle alabilecekleri ücretin üst sınırını ifade ettim. Üniversiteler döner sermaye için ödeyeceğimiz parayı adil biçimde dağıtacaklar, böylece asistanlar kölelikten kurtulacaklar. Bu amaçla da paranın dağıtımını düzenleyen bir yönetmelik de hazırlandı. Yeni sisteme göre, Sağlık Bakanlığı ortalama 1600 lira ek ödeme dağıttı, üniversiteler ise 600-700 lira dağıtabildiler.”
“Yeni ücretler”
Sağlık Bakanı Akdağ, performans uygulamasına geçildikten sonra Ocak 2011’de değişik tıp fakülteleri ve Sağlık Bakanlığı eğitim hastanelerinde asistan doktorlara ödenen ücretlerden şu örnekleri verdi:
“Hacettepe Tıp Fakültesi Hastanesi: 1500 lira maaş, 500 lira ek ödeme, 600 lira nöbet ücreti, toplam 2600 lira;
Gazi Tıp Fakültesi Hastanesi: 1590 lira maaş, 800 lira ek ödeme, 500 lira nöbet ücreti, toplam 2890 lira;
Ankara Tıp Fakültesi Hastanesi: 1590 lira maaş, 730 lira ek ödeme, 600 lira nöbet ücreti, toplam 2920 lira;
Dışkapı Eğitim Hastanesi: 1600 lira maaş, 1744 lira ek ödeme, 600 lira nöbet ücreti toplam 3944 lira;
İzmir Tepecik Eğitim Hastanesi: 1600 lira maaş, 2707 lira ek ödeme, 600 lira nöbet ücreti, toplam 4407 lira;
İstanbul Ümraniye Eğitim Hastanesi: 1600 lira maaş, 2654 lira ek ödeme, 600 lira nöbet ücreti, toplam 4854 lira;
Ankara Atatürk Eğitim Hastanesi: Aylık toplam 5400 lira.”
Muayenehaneye dönülmeyecek
Akdağ, “Kimse boşuna uğraşmasın. Biz bir devrim yaptık. Özel muayene ve muayenehane dönemini kapattık. Bundan geriye dönüş yok” dedi. Akdağ, başka partiler de iktidara gelseler, bu sistemi değiştirmeyeceklerdir, çünkü 2003 yılında yüzde 39 olan hasta memnuniyeti bizim bu uygulamalarımız sonrasında 2010 yılı sonu itibarıyla yüzde 73’e çıkmıştır, bilgisini verdi.