Haydar Aliyev 99 yaşında
Dr. Akkan Suver / “Doğumunun 99. yılında İlham Aliyev ve Recep Tayyip Erdoğan ondan aldıkları ilhamla iki ülke ilişkilerini önce stratejik ortaklık daha sonra ise stratejik müttefiklik düzeyine taşımışlardır...”
Marmara Grubu Vakfı Başkanı olarak 1998 yılında tanıma şerefine eriştiğim ve o günden ebediyete intikaline kadar yön vericiliğiyle sivil toplum alanında müstesna başarılara imza atmamızı sağlayan ve çağdaş Azerbaycan’ın kurucusu olan Haydar Aliyev yaşasaydı bugün 99 yaşında olacaktı.
Ülkenin kaos, toprak kaybı yaşadığı bir dönemde Azerbaycan halkının davetiyle Nahcivan’dan Bakü’ye gelen ve geldiği günden itibaren yalnız Azerbaycan’ın değil Türk dünyasının birlikteliğini de sağlayan Haydar Aliyev ardında eserler bırakarak ebediyete intikal eden müstesna liderlerdendir.
Modern, çağdaş ve yarınlarından emin insanların yaşadığı bağımsız Azerbaycan onun eseridir. İki devlet, bir millet felsefesi onun yüksek öngörüsüdür.
On yıllık kısa iktidarı zarfında Azerbaycan’da ve Kafkaslar’da inanılmaz başarılara imza atan Haydar Aliyev, önce Lizbon’da toplanan AGİT’te Ermenistan’ı Karabağ’ın işgalcisi olarak kabul ettirdi. Ve bunu Ermenistan hariç, bütün katılımcı devletlerle birlikte karar altına aldırdı. Bu, o günün şartlarında uluslararası alanda emsalsiz bir hukuki başarıydı. Bu hukuki başarı, Azerbaycan topraklarının işgalden kurtarılmasına vesile teşkil edecek ve 44 günlük İkinci Karabağ Savaşını yıllar sonra meşru kılacaktır.
İlişkilerin temelini attı
Kafkas coğrafyasının en güçlü ordusu olan çağdaş Azerbaycan Ordusu onun eseridir. Haydar Aliyev uluslararası alanda bağımsız Azerbaycan’ın itibarını Amerika’dan Rusya’ya İran’dan Fransa’ya uzanan bir çizgide dış dünyaya kabul ettirdi. Azerbaycan Devleti’ni demokratik blok içerisinde önemli uluslararası kuruluşlara üye yaparak, dünyada etkinliğini arttırdı.
Ama her şeyin ötesinde Azerbaycan ile Türkiye arasındaki sağlam beraberliğin temellerini attı. Zira o, Azerbaycan ile Türkiye’nin münasebetlerini Kafkasya’nın güvenliğinin teminatı olarak gördüğünden her biri başlı başına bir eser olan projelerini Türkiye ile paylaşarak hayata geçirdi.
Azerbaycan’ın doğal kaynaklarının işletilmesi ve bunların dünya pazarlarına ulaştırılması hep bu çerçevede gerçekleşirken Türkiye’nin dünyada bir enerji koridoru haline gelmesi için stratejik adımlara öncülük etti. Görevi O’ndan devralan İlham Aliyev ve arkadaşları da bıraktığı mirasa sahip çıktılar ve yol haritasına sadık kalarak bugünlere gelmemizi sağladılar.
Dün Haydar Aliyev’le başlayan çalışmaların eseri olarak bugün Türkiye ile Azerbaycan stratejik mütteffiktirler ve bölgenin huzur ve de güvenliğine katkı sağlayan iki unsurdur. İlişkilerimizin ekonomik boyutu büyüktür. Çaplıdır ve anlamlıdır. Gene bugün Azerbaycan yatırım alan ülke statüsünden yatırım yapan ülke statüsüne geçmiş bulunmaktadır. Bu yatırımların da ortak noktası Türkiye’dir. Yalnız SOCAR Türkiye’nin, ülkemize yatırımı 20 milyar dolara yaklaşmakta, istihdam alanı ise 30.000 kişiye ulaşmayı hedeflemektedir. Ortak projelerimiz bizim ortak gücümüzü arttırmanın yanı sıra istikrar unsuru olarak bölgesel işbirliklerinde yeni ufuklar açmaktadır.
Haydar Aliyev’den mirası devralanlar Türkiye; bugün Avrasya’nın enerji ve ulaştırma haritasını adeta yeniden düzenlemektedirler.
Stratejik müttefiklik
Dün Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattıyla başlayan beraberliğimiz, Bakü Tiflis-Erzurum doğal gaz boru hattı. (TANAP) Trans Anadolu doğal gaz boru hattı ve Avrupa’nın enerji güvenliğine büyük katkı sağlayacak (TAP) Trans Adriyatik Boru Hattı’nın güney gaz koridoruyla devam etmektedir.
Öte yandan Türkiye ile Azerbaycan’ın imzasını taşıyan, “barış ve refah” yolu diye adlandırılan Bakü-Tiflis-Kars demir yolu da birlikteliğimizin ayrı bir boyutunu oluşturmaktadır. İşte kalın çizgilerle çizdiğim bu verimli tablo gerçekte Haydar Aliyev’in yüksek vizyonunun günümüze intikalinden başka bir şey değildir.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev bugün ondan devir aldığı yüksek mirasa; Karabağ’ın topraklarında Azerbaycan bayrağı dalgalandırarak sahip çıkmış ve gene doğumunun 99. yılında İlham Aliyev ve Recep Tayyip Erdoğan ondan aldıkları ilhamla iki ülke ilişkilerini önce stratejik ortaklık daha sonra ise stratejik müttefiklik düzeyine taşımışlardır.
Doğumunun 99.yılında Haydar Aliyev’i; özlem, saygı ve rahmetle anıyorum.
